mówić (język polski) edytuj

 
kobieta mówi (1.1) do mikrofonu
wymowa:
?/i, IPA[ˈmuvʲiʨ̑], AS[muvʹić], zjawiska fonetyczne: zmięk.
?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) używać mowy
(1.2) rozmawiać
(1.3) posługiwać się jakimś językiem
(1.4) przen. o rzeczach, zjawiskach: mieć jakieś znaczenie
odmiana:
(1.1-4) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Wykładowca przez dwie godziny mówił tak, że nikt go nie słyszał.
(1.2) Chciałbym mówić z prezesem.
(1.3) Czy mówi pan po polsku?
(1.4) Czyste buty wiele mówią o swoim właścicielu.
składnia:
(1.1) mówić + B., nie mówić + D.; mówić o + Ms.
kolokacje:
(1.1) mówić wiersz / ważne rzeczy / prawdę / … • mówić o mieście / ciotce / podróży /… • mówi się
(1.1-2) mówić z kimś • mówić szybko / wolno / ciekawie / cicho / głośno / …
(1.3) mówić po polsku / francusku / …
synonimy:
(1.1) gadać (gw. godać), pleść, reg. śl. prawić
(1.2) reg. śl. gwarzić, reg. śl. gwarzyć
antonimy:
(1.1) milczeć; pisać
(1.4) znaczyć, oznaczać, świadczyć
hiperonimy:
hiponimy:
(1.1) recytować, deklamować, ogłaszać
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. mowa ż, mówca m, mówczyni ż, mówienie n, mównica ż, przemówienie n
czas. mawiać, pomówić, omawiać / omówić, wymawiać / wymówić, zaniemówić, zamawiać / zamówić, zmówić się
związki frazeologiczne:
mówić, co ślina na język przyniesiemówić do rzeczy / mówić od rzeczymówić jak do obrazumówić jak do ścianymówić jak ślepy o kolorachmówić lakoniczniemówić na tymówić po imieniumówić pod nosemmówić prawdę w oczymówić prosto w oczymówić trzy po trzyprzysłowia dużo krzyku, mało wełny, mówił diabeł strzygąc świniekłamcy nie wierzy się nawet wtedy, kiedy mówi prawdę
etymologia:
(1.1) st.pol. mółwić < prasł. *mḷviti[1]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Witold Taszycki, Dwa staropolskie wyrazy – mółwić i sierce, „Poradnik Językowy” nr 7/1954, s. 13.