Podobna pisownia Podobna pisownia: miec

mieć (język polski) edytuj

wymowa:
?/i, wymowa 2?/i, IPA[mʲjɛ̇ʨ̑], AS[mʹi ̯ėć], zjawiska fonetyczne: zmięk.podw. art.i → j 
homofon: miedź
?/i
znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

(1.1) być w posiadaniu czegoś, posiadać coś
(1.2) musieć coś zrobić
(1.3) dążyć do oddania czegoś komuś
(1.4) dysponować środkami na wykonanie czegoś
(1.5) być w coś ubranym
(1.6) czuć coś
(1.7) czasownik posiłkowy używany do podkreślenia aspektu dokonanego innego czasownika
(1.8) czasownik posiłkowy używany do podkreślenia, że czynność jest wykonywana na czyjeś zlecenie
(1.9) czasownik posiłkowy używany do przewidywania lub prognozowania jakiejś czynności

czasownik zwrotny niedokonany mieć się (dk. brak)

(2.1) pot. czuć się, być w jakimś stanie, nastroju
(2.2) znajdować się w pewnym stosunku, relacji do czegoś
(2.3) zbliżać się, być bliskim
odmiana:
(1.1-8)[1]
(2.1-3)
przykłady:
(1.1) Mam samochód. Mam brata.
(1.2) Mam jeszcze obiad do ugotowania. (= Muszę jeszcze ugotować obiad.)
(1.3) Mam dla ciebie książkę, przyniosłem dla ciebie.
(1.4) Oni nie mają pieniędzy na nowy samochód.
(1.5) Ona ma (na sobie) piękną suknię.
(1.6) Mieć nadzieję. Mieć przeczucie.
(1.7) Nie mam odrobionej pracy domowej. Robiłem, ale części nie umiałem zrobić.
(1.7) Mam złamaną nogę.
(1.8) Będę miał malowany pokój. O, myślałem, że sam pomalujesz.
(1.9) Dzisiaj ma padać.
(2.1) Po operacji pacjent ma się doskonale.
(2.2) Prosta A tak się ma do prostej B, jak prosta C do D.
(2.3) Nasz pobyt nad morzem ma się ku końcowi.
składnia:
(1.1) mieć + B., nie mieć + D.
(1.2) mieć + B. do + D.nie mieć + D. do + D.
(1.3) mieć + B. dla + D.nie mieć + D. dla + D.
(1.4) mieć + B. na + B.nie mieć + D. na + B.
(1.5) mieć + B.nie mieć + D.
(1.6) mieć + B.nie mieć + D.
(1.7) mieć + imiesłów przymiotnikowy bierny dokonany
(1.8) mieć + imiesłów przymiotnikowy bierny niedokonany
kolokacje:
synonimy:
(1.1) posiadać, dysponować, władać, rozporządzać, być właścicielem, być w posiadaniu, mieć do dyspozycji (rzeczowniki nieżywotne)
(1.2) musieć
(1.3) przynieść
antonimy:
(1.1) nie mieć, obywać się, obchodzić się
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. mienie n
czas. miewać ndk.
związki frazeologiczne:
mieć ambęmieć anielską cierpliwośćmieć asa w rękawiemieć bielmo na oczachmieć bzika na punkcie czegośmieć ciężką nogęmieć czystą bieliznęmieć czyste ręcemieć cykoramieć dość / mieć po dziurki w nosie / mieć powyżej uszumieć długi językmieć do szkoły pod górkęmieć dupę na bokumieć duszę na ramieniumieć dwie lewe ręcemieć dziurawą kieszeńmieć dziurawe ręce / mieć gliniane ręcemieć forsy jak lodumieć garbate szczęściemieć gdzieśmieć głowę na karkumieć głowę nie od paradymieć głowę w chmurachmieć gzik w kolanachmieć hakamieć kiełbie we łbie / mieć fiu-bździu w głowie / mieć siano w głowie / mieć zielono w głowiemieć klapki na oczachmieć klasęslang. mieć kobietęmieć końskie zdrowiemieć krew na rękachmieć kuku na muniumieć lepkie ręcemieć łeb jak sklepmieć mleko pod nosemmieć mocną głowęmieć motyle w brzuchumieć muchy w nosiemieć mukimieć na końcu językamieć na okumieć na pieńkumieć na sobiemieć na sumieniumieć na tapeciemieć na warsztaciemieć nie po kolei w głowiemieć nierówno pod sufitemmieć niewyparzony językmieć nosamieć nóż na gardlemieć oczy szeroko otwartemieć ogonmieć olej w głowiemieć pełne ręce robotymieć pietramieć plecymieć poważne zamiarymieć poślizgmieć pozamiatanemieć przechlapanemieć przerąbanemieć pstro w głowiemieć ręce i nogimieć serce na dłonimieć serce z kamieniamieć się na bacznościmieć się z pysznamieć słabą głowęmieć sokole okomieć sprany beretmieć swoje pięć minutmieć swoje za uszamimieć szlabanmieć szczęśliwą rękęmieć twardą pięśćmieć w garścimieć w głębokim poważaniumieć w kieszenimieć w nosiemieć wejściamieć węża w kieszenimieć więcej szczęścia niż rozumumieć wolną drogęmieć wolną rękęmieć wszystkich w domumieć wtykimieć za swojemieć złote sercemieć związane ręcenie manie mieć bladego pojęcia / nie mieć zielonego pojęcianie mieć co z sobą zrobićnie mieć gdzie podziaćnie mieć głowynie mieć nic do stracenianie mieć sobie równychnie mieć wszystkich w domuściany mają uszy
etymologia:
prasł. *jьměti
uwagi:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Imiesłów przymiotnikowy bierny oraz rzeczownik odczasownikowy są obecnie bardzo rzadko spotykane. Jednak jeszcze w 1874 roku wydano pracę Władysława Chotkowskiego O Myszeidzie Ignacego Krasickiego. Odczyt miany w Towarzystwie Przemysłowem Poznańskiem dnia 26 stycznia 1874 r.
tłumaczenia:
źródła:
  1. Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Wiedza Powszechna, Warszawa 1997, ISBN 978-83-214-1375-4.