chodzić (język polski) edytuj

wymowa:
?/i, IPA[ˈxɔʥ̑iʨ̑], ASoʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk.
?/i
znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

(1.1) poruszać się za pomocą nóg
(1.2) poruszać się (regularnie) w jakimś kierunku, w jakieś miejsce
(1.3) o mechanizmie: działać, pracować
(1.4) o środkach komunikacji: kursować
(1.5) mieć coś na myśli
(1.6) pot. spotykać się ze sobą, będąc parą w nieformalnym związku
(1.7) chodzącyprzen. prawdziwy, będący przykładem czegoś
(1.8) rozk. chodź, chodźmy, chodźciepodejdź (podejdźcie, podejdźmy); idź (idźcie, idźmy) za mną
(1.9) rozk. chodź, chodźmy, chodźciepot. zachęta do zrobienia czegoś
(1.10) uczęszczać regularnie na jakieś zajęcia
odmiana:
(1.1) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Co rano chodzę do łazienki.
(1.1) W tym tygodniu chodziła w koszulce w paski z napisem „Possible”.
(1.2) Czy w niedzielę też chodzisz do pracy?
(1.3) Zegarek mi nie chodzi.
(1.4) Pomiędzy tymi miasteczkami nie chodzi o tej porze żaden autobus.
(1.5) Nie wiem, o co mu chodzi.
(1.6) Ela chciałaby chodzić z Jackiem, ale niestety Jacek chodzi już z Elizą.
(1.7) Antek to chodząca dobroć.
(1.8) Chodź, coś ci pokażę!
(1.9) Więc chodź, pomaluj mój świat na żółto i na niebiesko.[1]
(1.10) Dzieci chodzą do szkoły.
(1.10) Latem chodziłam na kurs języka hiszpańskiego.
składnia:
(1.5) chodzić o + B.
(1.6) chodzić z + N.
kolokacje:
synonimy:
(1.1) stawiać kroki
(1.2) uczęszczać, chadzać
antonimy:
(1.1) stać
hiperonimy:
hiponimy:
(1.1) łazić, błądzić, brodzić, deptać, dreptać, lunatykować, paradować, snuć się, spacerować, taszczyć się, taskać się, wędrować[2]
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. przechodka ż, uchodźczyni ż, chód m, chodzik m, chodnik m, chodniczek m, chodnikowiec m, chodak m, chodaczek m, chodzony m, chodnica ż, chodliwość ż, chodziarz m, chodziarka m, chadzka ż, chadzanie n, chodzenie n
czas. obejść, chadzać ndk.
przym. chodny, chodnikowy, chodliwy, chodziwy, chodziarski
wykrz. chodu
związki frazeologiczne:
chodzący kościotrupchodzi ochodzić jak błędna owcachodzić jak szwajcarski zegarekchodzić na rzęsachchodzić od Annasza do Kajfaszachodzić spać z kuramichodzić własnymi drogamichodzić w konkurychodzić po kolędziechodzić z alleluja (po allelui) • chodzić z barankiemchodzić z dyngusem (po dyngusie, z kurkiem, z kurkiem dyngusowym) • chodzić z gaikiemchodzić z głową w chmurachchodzić z niedźwiedziemchodzić z ogrojczykiemchodzić z podniesionym czołemchodzić z traczykiemchodzić po wykupietam, gdzie król piechotą chodzi
etymologia:
prasł. *choditi < praindoeur. *sod-iść; s przekształciło się w ch < praindoeur. *sed-siedzieć
uwagi:
(1.1-2) w odróżnieniu od „iść”, „chodzić” wyraża pewną częstość, regularność
tłumaczenia:
źródła:
  1. Zespół: Dwa plus jeden, utwór: Chodź, pomaluj mój świat, autor tekstu: Marek Dutkiewicz.
  2.   Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.