Wikisłownik

niedziela

niedziela (język polski)

edytuj
wymowa:
​?/i, IPA: [ɲɛ̇ˈd͡ʑɛla], AS: [ńėʒ́ela], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.
​?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) siódmy i ostatni dzień tygodnia; zob. też niedziela w Wikipedii
(1.2) gw. tydzień[1]
odmiana:
(1)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikniedzielaniedziele
dopełniaczniedzieliniedziel
celownikniedzieliniedzielom
biernikniedzielęniedziele
narzędnikniedzieląniedzielami
miejscownikniedzieliniedzielach
wołaczniedzieloniedziele
przykłady:
(1.1) Niedziela jest dniem wolnym od pracy.
(1.1) W niedzielę idzie się do kościoła.
(1.2) Spotkamy się za dwie niedziele.
składnia:
kolokacje:
(1.1) niedziela mięsopustna • Niedziela Palmowa • niedziela przewodnia • niedziela starozapustna • Niedziela Wielkanocna • niedziela zapustna • dziś jest niedziela • pierwsza / druga / trzecia / czwarta niedziela adwentu • niedziela handlowa • co niedzielę • w niedzielę
synonimy:
(1.1) Dzień Pański; reg. śl. niydziela
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) dzień tygodnia
hiponimy:
(1.1) Niedziela Palmowa
holonimy:
(1.1) weekend
meronimy:
wyrazy pokrewne:
skr. niedz.[2][3], ndz.[2]
przym. niedzielny
przysł. niedzielnie
związki frazeologiczne:
dłuższa sobota niż niedziela • indyk myślał o niedzieli, a w sobotę łeb mu ścięli • urodzony w niedzielę
etymologia:
(1.1) prasł. *nedělja, od *ne dělati → nie pracować
źródłosłów nazwiska Niedziela
uwagi:
Większość słowników podaje wyłącznie formę dopełniacza liczby mnogiej „niedziel”[1][4][5][6][7][8][9][10]. Internetowe Słownik gramatyczny języka polskiego i Wielki słownik języka polskiego podają również oboczną formę „niedzieli”[11][12], jednak jest ona potępiana przez słowniki poprawnej polszczyzny[6][8].
(1.1) zobacz też: poniedziałek • wtorek • środa • czwartek • piątek • sobota • niedziela
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ 1,0 1,1   Hasło „niedziela” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. ↑ 2,0 2,1   Porada „Skracanie nazw dni tygodnia i miesięcy” w: Poradnia językowa PWN.
  3. ↑   Hasło „niedziela” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  4. ↑ Hasło „niedziela” w: Słownik ortograficzny języka polskiego wraz z zasadami pisowni i interpunkcji, red. Mieczysław Szymczak, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975, s. 496.
  5. ↑ Hasło „niedziela” w: Słownik języka polskiego, red. Mieczysław Szymczak, t. II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978–1981, ISBN 83-01-00281-6, s. 331.
  6. ↑ 6,0 6,1 Hasło „niedziela” w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 397.
  7. ↑   Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  8. ↑ 8,0 8,1 Hasło „niedziela” w: Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, ISBN 978-83-01-14198-1, s. 614.
  9. ↑ Hasło „niedziela” w: Słownik języka polskiego PWN, oprac. Lidia Drabik, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, ISBN 978-83-01-14626-9, s. 504.
  10. ↑   Hasło „niedziela” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  11. ↑   Hasło „niedziela” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
  12. ↑   Hasło „niedziela” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=niedziela&oldid=8460163”