Podobna pisownia Podobna pisownia: Babababbababàbabãbabăbàbabába
 
baby (1.1)
 
baba (1.2)
 
baba (1.3)
 
baby (1.7)
 
baba (1.8)
 
baba (1.10)
 
baby (1.11)
 
baby (1.12)
 
baba (1.14)
 
baba (1.27)
 
baba (1.28)
wymowa:
IPA[ˈbaba], AS[baba]
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) pot. rub. lub pogard. o kobiecie, żonie, partnerce życiowej[1][2]
(1.2) pot. przekupka, zwykle starsza, zwłaszcza przywożąca towar ze wsi[1]
(1.3) spoż. kulin. ciasto, zazwyczaj drożdżowe, pieczone w wysokiej formie o okrągłej podstawie i karbowanych ścianach bocznych
(1.4) przen. pejor. o mężczyźnie tchórzliwym, nieśmiałym, zniewieściałym
(1.5) przest. stara kobieta[1]
(1.6) st.pol. stręczycielka[3]
(1.7) st.pol. szach. królowa[3]
(1.8) łow. sójka lub dzika kaczka
(1.9) ciężki tłuczek do ubijania żwiru
(1.10) młot kafara (maszyny do wbijania pali fundamentowych)
(1.11) archeol. prymitywna kamienna rzeźba
(1.12) daw. bagno, mokradła
(1.13) reg. łódz. latawiec z poskładanego papieru[4]
(1.14) sport. w krokiecie kołek, od którego rozpoczynana jest gra[5]
(1.15) czarownica, wiedźma[2]
(1.16) żebraczka, uboga kobieta[2]
(1.17) wiejska kobieta pomagająca przy porodach, lecząca ziołami, stosująca praktyki magiczne[2]
(1.18) st.pol. babcia[6]
(1.19) gw. (Bukowina) bochenek chleba[7]
(1.20) gw. (Górny Śląsk) kobieta (bez konotacji)[8]
(1.21) gw. (Górny Śląsk) środ. górn. duży drewniany młot górniczy[9]
(1.22) gw. (Kociewie) daszek nad piecem[10]
(1.23) gw. (Kociewie) odmiana gruszek[10]
(1.24) gw. (Kociewie) ostatni snop zboża[10]
(1.25) daw. ciężar do wytłaczania oleju[11]
(1.26) daw. szczotka na długim kiju (do omiatania sufitu)[11]
(1.27) daw. icht. rogatnica piękna[12]
(1.28) ornit. pelikan różowy, pelikan baba[12]
(1.29) techn. bud. kanał łączący oddalony trzon z kominem, zwykle budowany na strychu pod kątem 30-45°
odmiana:
(1.1-14, 27-29)
przykłady:
(1.1) Baby, ach te baby, czym by bez nich był ten świat[13].
(1.1) Odkąd Heniek znalazł sobie babę, przestał pić.
(1.1) Waldek dzwonił, że nie przyjdzie, bo go baba nie puściła.
(1.1) Baby jakieś inne.
(1.2) Nie kupuję jajek w markecie, zamawiam u baby.
(1.3) Na stole stały świąteczne baby.
(1.11) Przy drodze stała kamienna baba.
(1.17) Baba się znała na chorobach i lekach, zamawiała, odczyniała[14].
składnia:
kolokacje:
(1.1) oglądać się / latać / uganiać się za babami • herod-babababa-chłopbaba-grzmot
(1.2) krupna baba
(1.3) świąteczna babababa drożdżowababa piaskowa
(1.15) Baba Jagababa-jagababa-jędza
synonimy:
(1.1) babsztyl, babsko
(1.3) babka
(1.4) fajtłapa
(1.13) boba, bob
(1.14) pikieta
(1.17) znachorka, babka
antonimy:
(1.1) chłop, dziad
(1.4) macho
hiperonimy:
(1.3) ciasto
(1.17) akuszerka
(1.18) ascendentka
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. babcia ż, babunia ż, babiniec ż, babiarz m, babiarka ż, babol m
zdrobn. babina ż, babka ż, babeczka ż, babuleńka ż
zgrub. babsko n, babon m, babsztyl m
przym. babi, babski, babciny
czas. babieć
związki frazeologiczne:
baba jak dzieżababa jak rzepababa jak procababa jak piecbaba z maglachodzić na babypies na babydziada z babą brakujemasz babo placekskuś baba na dziadatere-fere kuku, strzela baba z łuku
przysłowia: baba z wozu, koniom lżejgdzie diabeł nie może, tam babę poślebaba swoje, czart swojebaba w progi, cisza w noginie miała baba kłopotu, kupiła sobie prosięgdy chłop baby nie bije, to jej wątroba gnijebaba swoje, chłop swojena jednym miejscu i grzybowi się sprzykrzy, to go baba w kosz bierze, a cóż dopiero człeku[15]na świętej Katarzyny szykuj babo pierzynygw. (Kociewie) baba, żaba, diabeł trzeci, to rodzóne dziecigw. (Kociewie) trzi babi, trzi gasie głowi, to kermaż gotowi
etymologia:
prasł. *babababka; stary ogólnosłowiański wyraz onomatopeiczny, powstały przez dziecinne zwielokrotnienie sylaby; por. tata, mama, niania, ciocia[16][17].
(1.12) źródłosłów dla pol. Babimost[18]
(1.19) por. ukr. баба
uwagi:
zob. też baba w Encyklopedii staropolskiej
zob. też baba w Wikipedii
tłumaczenia:
(1.20) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kobieta
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2   Hasło „baba I” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3   Hasła baba I w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. 3,0 3,1 Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Felicja Wysocka, Mały słownik zaginionej polszczyzny, red. nauk. Felicja Wysocka, Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2003, ISBN 83-89425-20-3.
  4. Hasło „boba” w: Danuta Bieńkowska, Marek Cybulski, Elżbieta Umińska-Tytoń, Słownik dwudziestowiecznej Łodzi, WUŁ, Łódź 2007, ISBN 978-83-75-25095-4, s. 178.
  5. Hasło „baba” w: Krokiet w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X, s. 87.
  6. Jan Łoś, Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa w dawnej Polsce, „Język Polski” nr 1/1914, s. 4.
  7. Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 26, 27; dostęp: 24 października 2018.
  8. Joanna Furgalińska, Ślónsko godka. Ilustrowany słownik dla Hanysów i Goroli, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, ISBN 978-83-01-16438-6, s. 128.
  9. Joanna Furgalińska, Ślónsko godka. Ilustrowany słownik dla Hanysów i Goroli, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, ISBN 978-83-01-16438-6, s. 102.
  10. 10,0 10,1 10,2 Katarzyna Sturmowska-Hinc, Jednostki frazeologiczne z komponentem ’baba’ w „Słownictwie kociewskim na tle kultury ludowej” Bernarda Sychty, „Acta Cassubiana” 18/2016, s. 106.
  11. 11,0 11,1 Stanisław Dobrzycki, Zdobycze językoznawstwa polskiego, „Poradnik Językowy” nr 3/1904, s. 51.
  12. 12,0 12,1 Erazm Majewski, Słownik nazwisk zoologicznych i botanicznych polskich, zawierający ludowe i naukowe nazwy i synonimy polskie używane dla zwierząt i roślin od XV-go wieku aż do chwili obecnej, t. I, Warszawa 1891, s. 5.
  13. fragment tekstu popularnej piosenki przedwojennej pióra Jerzego Nela (Zymsa)
  14. J.I.Kraszewski, Stara baśń.
  15. Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 2/1951, s. 16.
  16. Hasło „Baba” w: Izabela Malmor, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Szkolne PWN ParkEdukacja, Warszawa-Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, s. 39.
  17.   Hasło „baba” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
  18. Hasło „Babimost” w: Maria Malec, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13857-2, s. 37.
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) ojciec[1]
odmiana:
(1.1) lp baba, babai; lm baballarë, baballarët
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. babagjysh m
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. Arqile Teta, Fjalor shqip-polonisht. Słownik albańsko-polski, Geer, Tirana 2018, ISBN 9789928074812, s. 39.
 
baba (1.1)
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) kulin. babka, baba
(1.2) rel. w hinduizmie święty, przywódca duchowy
(1.3) przest. reg. Indie dziecko
(1.4) infant. w dziecięcej mowie zastępuje wiele słów na b, takich jak bottle albo blanket
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) pol. baba
uwagi:
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) dziadek
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
 
baba (1.1)
 
baba (1.2)
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) bot. bób
(1.2) kulin. bób
(1.3) pęcherz
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.3) maskuilo, pusla
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło „baba” w: Euskaltzaindia: Hiztegi Batua, 2016. (zobacz wersję .PDF)
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) babcia
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) baba
(1.2) babcia (rzadko)
odmiana:
(1.1) lp baba, babe, babi, babu, babom, babi, babo; lm babe, baba, babama, babe, babama, babama, babe
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.2) baka
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) baba
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
IPA/ba.ba/
?/i ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) kulin. babka, baba

przymiotnik

(2.1) osłupiały, oszołomiony ze zdumienia
odmiana:
(1.1) lm babas
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) pol. baba, słowo wprowadzone do języka francuskiego w XVIII wieku przez króla Stanisława Leszczyńskiego
uwagi:
źródła:
 
baba (1.1)
 
baba (1.2)
wymowa:
akcent na 1. sylabę
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) kulin. baba (ciasto)[1]
(1.2) położna, akuszerka, babka[1]
(1.3) baba (stara kobieta)[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 Rafał Leszczyński, Słownik górnołużycko-polski, Uniwersytet Warszawski. Instytut Filologii Słowiańskiej, Warszawa 2006, ISBN 83-905772-9-1, s. 137.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) anat. usta
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz hiligaynon, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
IPA['ba.βa]
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) ślina, ślinka, piana
(1.2) śluz
odmiana:
lm babas
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) saliva
(1.2) humor
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
czas. babear
przym. baboso
rzecz. babeo m, babero
związki frazeologiczne:
etymologia:
śr.łac. baba
uwagi:
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) babay
antonimy:
(1.1) ana, anniy
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz luo, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz malajski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
?/i
znaczenia:

czasownik, forma fleksyjna

(1.1) 3. os. lp czasu teraźniejszego trybu oznajmującego (presente do indicativo) czasownika babar
(1.2) 2. os. lp czasu teraźniejszego trybu rozkazującego (imperativo) czasownika babar
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, klasa 1a

(1.1) ojciec[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. Aquilina Mawadza, Shona-English / English-Shona Dictionary and Phrasebook, Hippocrene Books, Inc., Nowy Jork 2000, ISBN 0-7818-0813-8, s. 26.
zapisy w ortografiach alternatywnych:
баба
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) babcia
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
zobacz też: Indeks:Slovio - Rodzina
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) baba[1], stara kobieta
(1.2) pogard. baba, babsztyl
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. babica ż
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
por. bábä, bába
źródła:
  1. Nina Trnka, Slovak-English English-Slovak Dictionary, Hippocrene Books, New York 1992, ISBN 0-87052-115-2, s. 3.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) baba, stara kobieta
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
jaga babaježi baba
przysłowie kamor si hudič sam ne upa, pošlje babo
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec, tata[1]
odmiana:
(1.1) jak rzeczowniki w klasie 5/1, ale odmieniające się jak klasa 1
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. babu
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. Nicholas Awde, Swahili Dictionary & Phrasebook: Swahili-English, English-Swahili, Hippocrene Books, Inc., New York 2007, ISBN 0-7818-0905-3, s. 24.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
(1.2) tata
odmiana:
przykłady:
(1.1) N baba bara faxa.Mój ojciec zmarł.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) niski
(1.2) krótki
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) bęben
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
IPA[baˈba]
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec, tata
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) üvey babaNoel Baba
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. babalık
związki frazeologiczne:
etymologia:
pers. بابا
uwagi:
zobacz też: Indeks:Turecki - Rodzina
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) dziadek
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
 
baba (1.1)
 
babák (1.2)
 
babák (1.4)
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) niemowlę, niemowlak, osesek, dzidziuś, bobo[1]
(1.2) lalka[1] (zabawka)
(1.3) ukochany, ukochana[1]
(1.4) (poufale o kobiecie) lala[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) bababútorbabacipőbabakelengyebabakocsibabamérlegbabaruhababaszappanbabaszobakisbaba
(1.2) bababútorbabacipőbabaházbabaruharongybaba
synonimy:
(1.1) bébi, újszülött, csecsemő
(1.2) játékbaba
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. babázás
zdrobn. babácska
czas. babázik
związki frazeologiczne:
várhatsz babám, elvárhatszczekaj tatka latka
etymologia:
słowo dźwiękonaśladowcze pierwszych dźwięków artykułowanych przez niemowlę[2]
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Hasło „baba” w: Wielki słownik węgiersko-polski, red. Jan Reychman, Wiedza Powszechna, Warszawa 1980, s. 82.
  2. Etimológiai szótár: Magyar szavak és toldalékok eredete, red. Zaicz Gábor, Tinta, Budapeszt 2006, ISBN 963-7094-01-6, s. 62.
zapisy w ortografiach alternatywnych:
baoba
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) babka[1]
(1.2) baba, babka (kobieta)[2]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz.
zdrobn. babela n
związki frazeologiczne:
etymologia:
pol. baba
uwagi:
zobacz też: bōv
źródła:
  1.   Józef Latosiński, Monografia miasteczka Wilamowic: na podstawie źródeł autentycznych: z ilustracyami i mapką, Drukarnia Literacka pod zarządem L. K. Górskiego, Kraków 1909, s. 282.
  2.   Hermann Mojmir, Wörterbuch der deutschen Mundart von Wilamowice, cz. A-R, Polska Akademja Umiejętności, Kraków 1930‒1936, s. 32.