Podobna pisownia Podobna pisownia: beežBEZbez-beżbež
 
bez (1.1) czarny
 
bez (1.2)
 
dom bez (2.1) okien
wymowa:
?/i, IPA[bɛs], AS[bes], zjawiska fonetyczne: wygł.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) bot. roślina krzewiasta z rodzaju Sambucus[1]; zob. też bez w Wikipedii
(1.2) bot. pot. lilak, ozdobna roślina krzewiasta z rodzaju Syringa[2], w szczególności jej kwiaty; zob. też lilak pospolity w Wikipedii
(1.3) środ. uczn. ktoś, kto przyjmuje sterydy anaboliczne[3]

przyimek

(2.1) …służący do tworzenia konstrukcji, w których czynność została wykonana pomimo braku czegoś, co opisuje wyrażenie za przyimkiem
(2.2) …wchodzący do wielu związków frazeologicznych
(2.3) gw. (Poznań i Górny Śląsk)[4][5] przez (o przyczynie)
(2.4) gw. (Bukowina, Górny Śląsk i Białystok)[6][7] przez (o przestrzeni)

rzeczownik, rodzaj żeński, forma fleksyjna

(3.1) D. lm od: beza
odmiana:
(1.1-2)
(2.1-4) nieodm. (patrz uwagi)
przykłady:
(1.1) Lecznicze właściwości owoców czarnego bzu docenia coraz więcej osób.
(1.2) Kiedy znów zakwitną białe bzy
(1.3) Zobacz, chodzi na siłkę od pół roku, a przypakowanyten koleś to bez.
(2.1) Nie wolno prowadzić samochodu bez prawa jazdy.
(2.3) Andzia, jo zaś się bez ciebie spóźnia na szychta.
(2.4) Żulik bez plac pognał za psiukiem.
(3.1) Kupiłem sześć bez i osiem ptifurek.
składnia:
(2.1-2) bez + D.
(2.3) bez + B.
kolokacje:
(1.1) czarny bezbez koralowydziki bez • kwitnący bez • zapach / woń bzu • krzak / kępa bzu • rwać bez • białe bzy • bukiet bzów • pachnieć bzem • dom w bzach
(1.2) krzak / kępa bzu • herbata / sok / wino z bzu
(2.1) Dzień Bez SamochoduDzień Bez TytoniuDzień Bez Imigrantówszkoła bez przemocyżyć bez celudziałać bez zahamowańcena bez VAT-u • więzienie bez wyrokunic o nas bez nasczwórka bez sternika
synonimy:
(1.2) st.pol. biez[8]
(1.3) sterydziarz
(2.1) pozbawiony, odrębny, osobny, oddzielny
antonimy:
(2.1) z, ze
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.1-2)
rzecz. bzowate nmos lm, bzówka ż
przym. bzowy, bzowaty
(1.3) (2.1)
przyim. beze, przedr. bez-
związki frazeologiczne:
bez atubez ceregielibez ceremoniibez czci i wiarybez czuciabez dwóch zdańbez dżemubez głowybez granicbez grosza przy duszybez happy endubez jajbez jednego wystrzałubez kija nie podchodźbez kitubez końcabez krępacjibez likubez ładu i składubez małabez mrugnięcia okiembez nerwówbez nikakichbez obawybez odwołaniabez ogródekbez opamiętaniabez oporówbez owijania w bawełnębez pamięcibez pardonubez pokryciabez porównaniabez pośpiechubez potrzebybez prądubez przesadybez przyszłościbez pudłabez resztybez rozgłosubez sercabez sensubez ściemybez śladubez tchubez trudubez uszczerbkubez wysiłkubez zarzutubez zmazybez znieczuleniabez żenadyłaski bez / bez łaskinie bez kozery
etymologia:
uwagi:
(2) przed zaimkiem mnie stosuje się formę „beze”: „beze mnie”
(2.3-4) zobacz też:   Porada „Na zarnach sie mełło bez wojne” w: Poradnia językowa PWN.
tłumaczenia:
(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: lilak
źródła:
  1.   Hasło „Sambucus” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  2.   Hasło „Syringa” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  3. hasło bez w: Słownik Encyklopedyczny. Gwara uczniowska, red. Halina Zgółkowa, Wydawnictwo Europa, ISBN 83-88962-71-X
  4.   Hasło „bez” w: Słownik gwary miejskiej Poznania, red. Monika Gruchmanowa i Bogdan Walczak, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  5. Barbara i Adam Podgórscy, Słownik gwar śląskich, Wydawnictwo KOS, Katowice 2008, ISBN 978-83-60528-54-9, s. 36.
  6. Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 32; dostęp: 27 października 2018.
  7. Mały słownik gwary śląskiej, w: Marek Szołtysek, Górny Śląsk. Przewodnik po regionie, Bielsko-Biała 2005, s. 247-306, ISBN 83-7304-461-2.
  8. Stanisław Dobrzycki, Zdobycze językoznawstwa polskiego (ciąg dalszy), „Poradnik Językowy” nr 6–7/1904, s. 107.
 
bez (1.1)
wymowa:
?/i ?/i ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) bot. bez
odmiana:
(1.1)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

przyimek

(1.1) bez
(1.2) przez[1]
odmiana:
przykłady:
(1.2) Darga szła bez las.Droga prowadziła przez las.
składnia:
kolokacje:
(1.1) bez dëtkówbez pieniędzy
synonimy:
(1.2) przez
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. Roman Drzeżdżon, Grzegorz J. Schramke, Słowniczek polsko-kaszubski, Region, Gdynia 2003-2012, ISBN 978-83-7591-191-6.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) szybkość

rzeczownik, rodzaj męski

(2.1) rodzaj, typ
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.1) przym. beza
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

przyimek

(1.1) bez (kogoś, czegoś)
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
без
wymowa:
znaczenia:

przyimek

(1.1) bez
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

przyimek

(1.1) bez[1]
(1.2) mat. minus, odjąć
odmiana:
przykłady:
(1.2) Osem bez troch je päť.Osiem minus trzy jest pięć.
składnia:
kolokacje:
(1.1) byť bez rodičov / práce / bytu / zamestnania • bez ohľadu na niečo
synonimy:
(1.1) bezo
(1.2) mínus
antonimy:
(1.2) plus
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. I, A-Ô, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 29.
 
bez (1.1)
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) szydło
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz tatarski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) anat. gruczoł
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz turecki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.