spóźniać się (język polski)

edytuj
wymowa:
IPA[ˈspuʑɲät͡ɕ‿ɕɛ], AS[spuźńäć‿śe], zjawiska fonetyczne: zmięk.podw. art.denazal.zestr. akc.
?/i
znaczenia:

czasownik zwrotny niedokonany

(1.1) być za późno, nie przychodzić na czas
(1.2) o zegarze wskazywać czas opóźniony w stosunku do rzeczywistego
odmiana:
(1.1) koniugacja I
przykłady:
(1.1) Stoję na przystanku i chodzę w kółko, bo autobus spóźnia się już 10 minut a ja śpieszę się na spotkanie.
(1.1) Tomka jeszcze nie ma, ale poczekajmy jeszcze chwilę, w końcu on spóźnia się często.
(1.1) Spóźniłem się na pociąg i musiałem czekać dwie godziny na następny.
(1.2) Zegar spóźnia się cztery minuty na godzinę.
składnia:
kolokacje:
(1.1) spóźniać się na spotkanie / randkę / wykład / zajęcia (w szkole) • spóźniać się do pracy / szkoły • spóźniać się na pociąg / samolot / autobus
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. spóźnialstwo n, spóźnienie, spóźnialski, spóźnialska
czas. spóźnić się dk.
przym. spóźniony
związki frazeologiczne:
etymologia:
pol. późny < st.pol. pozdny[1]
uwagi:
por. opóźniać
tłumaczenia:
źródła:
  1. Józef Birkenmajer, Spaźniać się czy spóźniać się, „Język Polski” nr 1, styczeń-luty 1923, s. 18, 19.