budować
budować (język polski)
edytuj- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
- (2.1) składać się na coś; być budulcem, składnikiem czegoś
czasownik zwrotny niedokonany budować się (dk. brak)
- odmiana:
- (1.1-2) koniugacja IV
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik budować czas teraźniejszy buduję budujesz buduje budujemy budujecie budują czas przeszły m budowałem budowałeś budował budowaliśmy budowaliście budowali ż budowałam budowałaś budowała budowałyśmy budowałyście budowały n budowałom budowałoś budowało tryb rozkazujący niech buduję buduj niech buduje budujmy budujcie niech budują pozostałe formy czas przyszły m będę budował,
będę budowaćbędziesz budował,
będziesz budowaćbędzie budował,
będzie budowaćbędziemy budowali,
będziemy budowaćbędziecie budowali,
będziecie budowaćbędą budowali,
będą budowaćż będę budowała,
będę budowaćbędziesz budowała,
będziesz budowaćbędzie budowała,
będzie budowaćbędziemy budowały,
będziemy budowaćbędziecie budowały,
będziecie budowaćbędą budowały,
będą budowaćn będę budowało,
będę budowaćbędziesz budowało,
będziesz budowaćbędzie budowało,
będzie budowaćczas zaprzeszły m budowałem był budowałeś był budował był budowaliśmy byli budowaliście byli budowali byli ż budowałam była budowałaś była budowała była budowałyśmy były budowałyście były budowały były n budowałom było budowałoś było budowało było forma bezosobowa czasu przeszłego budowano tryb przypuszczający m budowałbym,
byłbym budowałbudowałbyś,
byłbyś budowałbudowałby,
byłby budowałbudowalibyśmy,
bylibyśmy budowalibudowalibyście,
bylibyście budowalibudowaliby,
byliby budowaliż budowałabym,
byłabym budowałabudowałabyś,
byłabyś budowałabudowałaby,
byłaby budowałabudowałybyśmy,
byłybyśmy budowałybudowałybyście,
byłybyście budowałybudowałyby,
byłyby budowałyn budowałobym,
byłobym budowałobudowałobyś,
byłobyś budowałobudowałoby,
byłoby budowałoimiesłów przymiotnikowy czynny m budujący, niebudujący ż budująca, niebudująca budujące, niebudujące n budujące, niebudujące imiesłów przymiotnikowy bierny m budowany, niebudowany budowani, niebudowani ż budowana, niebudowana budowane, niebudowane n budowane, niebudowane imiesłów przysłówkowy współczesny budując, nie budując rzeczownik odczasownikowy budowanie, niebudowanie - (2.1) koniugacja IV
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik budować czas teraźniejszy buduję budujesz buduje budujemy budujecie budują czas przeszły m budowałem budowałeś budował budowaliśmy budowaliście budowali ż budowałam budowałaś budowała budowałyśmy budowałyście budowały n budowałom budowałoś budowało tryb rozkazujący niech buduję buduj niech buduje budujmy budujcie niech budują pozostałe formy czas przyszły m będę budował,
będę budowaćbędziesz budował,
będziesz budowaćbędzie budował,
będzie budowaćbędziemy budowali,
będziemy budowaćbędziecie budowali,
będziecie budowaćbędą budowali,
będą budowaćż będę budowała,
będę budowaćbędziesz budowała,
będziesz budowaćbędzie budowała,
będzie budowaćbędziemy budowały,
będziemy budowaćbędziecie budowały,
będziecie budowaćbędą budowały,
będą budowaćn będę budowało,
będę budowaćbędziesz budowało,
będziesz budowaćbędzie budowało,
będzie budowaćczas zaprzeszły m budowałem był budowałeś był budował był budowaliśmy byli budowaliście byli budowali byli ż budowałam była budowałaś była budowała była budowałyśmy były budowałyście były budowały były n budowałom było budowałoś było budowało było forma bezosobowa czasu przeszłego budowano tryb przypuszczający m budowałbym,
byłbym budowałbudowałbyś,
byłbyś budowałbudowałby,
byłby budowałbudowalibyśmy,
bylibyśmy budowalibudowalibyście,
bylibyście budowalibudowaliby,
byliby budowaliż budowałabym,
byłabym budowałabudowałabyś,
byłabyś budowałabudowałaby,
byłaby budowałabudowałybyśmy,
byłybyśmy budowałybudowałybyście,
byłybyście budowałybudowałyby,
byłyby budowałyn budowałobym,
byłobym budowałobudowałobyś,
byłobyś budowałobudowałoby,
byłoby budowałoimiesłów przymiotnikowy czynny m budujący, niebudujący ż budująca, niebudująca budujące, niebudujące n budujące, niebudujące imiesłów przysłówkowy współczesny budując, nie budując rzeczownik odczasownikowy budowanie, niebudowanie - (3.1-2) koniugacja IV
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik budować się czas teraźniejszy buduję się budujesz się buduje się budujemy się budujecie się budują się czas przeszły m budowałem się budowałeś się budował się budowaliśmy się budowaliście się budowali się ż budowałam się budowałaś się budowała się budowałyśmy się budowałyście się budowały się n budowałom się budowałoś się budowało się tryb rozkazujący niech się buduję buduj się niech się buduje budujmy się budujcie się niech się budują pozostałe formy czas przyszły m będę się budował,
będę się budowaćbędziesz się budował,
będziesz się budowaćbędzie się budował,
będzie się budowaćbędziemy się budowali,
będziemy się budowaćbędziecie się budowali,
będziecie się budowaćbędą się budowali,
będą się budowaćż będę się budowała,
będę się budowaćbędziesz się budowała,
będziesz się budowaćbędzie się budowała,
będzie się budowaćbędziemy się budowały,
będziemy się budowaćbędziecie się budowały,
będziecie się budowaćbędą się budowały,
będą się budowaćn będę się budowało,
będę się budowaćbędziesz się budowało,
będziesz się budowaćbędzie się budowało,
będzie się budowaćczas zaprzeszły m budowałem się był budowałeś się był budował się był budowaliśmy się byli budowaliście się byli budowali się byli ż budowałam się była budowałaś się była budowała się była budowałyśmy się były budowałyście się były budowały się były n budowałom się było budowałoś się było budowało się było forma bezosobowa czasu przeszłego budowano się tryb przypuszczający m budowałbym się,
byłbym się budowałbudowałbyś się,
byłbyś się budowałbudowałby się,
byłby się budowałbudowalibyśmy się,
bylibyśmy się budowalibudowalibyście się,
bylibyście się budowalibudowaliby się,
byliby się budowaliż budowałabym się,
byłabym się budowałabudowałabyś się,
byłabyś się budowałabudowałaby się,
byłaby się budowałabudowałybyśmy się,
byłybyśmy się budowałybudowałybyście się,
byłybyście się budowałybudowałyby się,
byłyby się budowałyn budowałobym się,
byłobym się budowałobudowałobyś się,
byłobyś się budowałobudowałoby się,
byłoby się budowałoimiesłów przymiotnikowy czynny m budujący się, niebudujący się ż budująca się, niebudująca się budujące się, niebudujące się n budujące się, niebudujące się imiesłów przymiotnikowy bierny m budowany, niebudowany budowani, niebudowani ż budowana, niebudowana budowane, niebudowane n budowane, niebudowane imiesłów przysłówkowy współczesny budując się, nie budując się rzeczownik odczasownikowy budowanie się, niebudowanie się
- przykłady:
- (1.1) Na razie mieszkam w bloku, ale – gdy zarobię dość pieniędzy – mam zamiar wybudować własny dom.
- (1.2) Już na pierwszych etapach wyścigu lider zaczął budować dużą przewagę nad rywalami.
- (1.2) Przyznając ten order liczę, że będzie pan w dalszym ciągu budował pokój i porozumienie pomiędzy naszymi narodami.
- (2.1) Białka budują w organizmie człowieka mięśnie, włosy i paznokcie.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) budować dom / most • budować miasto • budować statek
- (1.2) budować zgodę / porozumienie
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. zabudowa ż, budowa ż, budowla ż, budowanie n, budynek m, budownictwo n, budowlanka ż, budowlaniec m, budowniczy m, budulec m, budowlany mos, wybudowanie n, zbudowanie n, zabudowanie n, odbudowa ż
- czas. zbudować dk., wybudować dk., nadbudować dk., rozbudować dk., przebudować dk., odbudować dk.
- przym. budujący, budowlany, budulcowy, budowniczy
- przysł. budująco
- związki frazeologiczne:
- kto się buduje, ten się rujnuje
- uwagi:
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) ndërtoj
- angielski: (1.1) build, construct, edify; (1.2) build, create
- arabski: (1.1) شاد, بنى
- baskijski: (1.1) eraiki
- chorwacki: (1.1) graditi
- duński: (1.1) bygge
- esperanto: (1.1) konstrui
- fiński: (1.1) rakentaa
- francuski: (1.1) bâtir, construire
- gocki: (1.1) 𐍄𐌹𐌼𐍂𐌾𐌰𐌽
- hiszpański: (1.1) construir, erigir, levantar, edificar; (2.1) componer, constituir, formar
- interlingua: (1.1) struer
- jidysz: (1.1) בויען (bojen); (1.2) בויען (bojen)
- kaszubski: (1.1) bùdowac
- kataloński: (1.1) construir, bastir
- litewski: (1.1) stato
- luksemburski: (1.1) bauen; (1.2) bauen
- łaciński: (1.1) aedifico, construo
- macedoński: (1.1) гради
- maltański: (1.1) bena
- niemiecki: (1.1) bauen
- nowogrecki: (1.1) κτίζω, χτίζω
- nowopruski: (1.1) zēistun
- rosyjski: (1.1) строить; (2.1) составлять, быть построенным из + D.
- shona: (1.1) vaka
- slovio: (1.1) budovit (будовит)
- słowacki: (1.1) budovať
- słoweński: (1.1) graditi
- szkocki: (1.1) big; (1.2) big
- szwedzki: (1.1) bygga, anlägga
- ukraiński: (1.1) будувати
- węgierski: (1.1) épít; (3.1) építkezik; (3.2) építkezik
- wilamowski: (1.1) bauyn, baojyn, boüyn
- włoski: (1.1) costruire, erigere; (1.2) costruire
- wolof: (1.1) tabax
- źródła:
- ↑ Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15588-9, s. 40.