zły

stopień wyższy gorszy
przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
przypadek	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	gorszy		gorsza	gorsze	gorsi	gorsze
dopełniacz	gorszego		gorszej	gorszego	gorszych
celownik	gorszemu		gorszej	gorszemu	gorszym
biernik	gorszego	gorszy	gorszą	gorsze	gorszych	gorsze
narzędnik	gorszym		gorszą	gorszym	gorszymi
miejscownik	gorszym		gorszej	gorszym	gorszych
wołacz	gorszy		gorsza	gorsze	gorsi	gorsze

stopień najwyższy najgorszy
przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
przypadek	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	najgorszy		najgorsza	najgorsze	najgorsi	najgorsze
dopełniacz	najgorszego		najgorszej	najgorszego	najgorszych
celownik	najgorszemu		najgorszej	najgorszemu	najgorszym
biernik	najgorszego	najgorszy	najgorszą	najgorsze	najgorszych	najgorsze
narzędnik	najgorszym		najgorszą	najgorszym	najgorszymi
miejscownik	najgorszym		najgorszej	najgorszym	najgorszych
wołacz	najgorszy		najgorsza	najgorsze	najgorsi	najgorsze

(2.1) ^[3]

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	zły	źli
dopełniacz	złego	złych
celownik	złemu	złym
biernik	złego	złych
narzędnik	złym	złymi
miejscownik	złym	złych
wołacz	zły	źli

depr. M. i W. lm: (te) złe

przykłady:: (1.1) Nauczycielka od rana była zła na uczniów i w klasie panowała grobowa cisza.; (1.2) Większość przestępców to źli ludzie.; (1.3) Ten śrubokręt jest zły – jest krzyżakowy, a my potrzebujemy płaskiego.; (1.4) Miałem bardzo złe doświadczenia z tym mechanikiem.; (1.5) Ich syn to bardzo złe dziecko.; (1.7) Uważam, że on jest złym aktorem.; (1.8) Mam najgorszy wzrok ze wszystkich dzieci w klasie.; (1.9) Znów dostałeś złą ocenę!; (1.10) Niestety, to jest zła odpowiedź na zadane pytanie.

składnia:: (1.1) zły na + B.; (1.11) zły dla + B.^[1]

kolokacje:: zła wola • zły uczynek / pies • zła pogoda / wróżba

synonimy:: (1.11) zepsuty, zdemoralizowany, zwyrodniały; (2.1) czarny, dydko, kusy, licho

antonimy:: (1.1) miły; (1.2-9) dobry; (1.11) prawy, szlachetny

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. złość ż, zło n, złoszczenie n, zezłoszczenie n, zeźlenie Szablon:ń, złośnik m, złośnica ż; czas. zeźlić dk., złościć ndk., zezłościć dk.; przym. złośliwy; przysł. źle

związki frazeologiczne:: brać za złe • być złej myśli • chcesz mieć pokój prawy, nie miej ze złym sprawy • dobrego człowiek nie wytrzyma, a złe musi^[4] • dobrego i karczma nie zepsuje, a złego i kościół nie naprawi / dobrego więzienie nie zepsuje – złego Kościół nie naprawi • dobremu wszędzie dobrze, a złemu to i w piekle nie dogodzi^[5] • dobry adwokat, zły sąsiad • gdy w styczniu deszcz leje, złe robi nadzieje • gdy zły siędzie na urzędzie, pewnie złodziej z niego będzie (sic!) • gość nie w porę gorszy Tatarzyna • grosz źle nabyty dziesięć własnych z kieszeni wypędzi • kto przy dobrym stoi. złego się nie boi • kto złym pobłaża, ten dobrych obraża • lepszy pies, choć szczeka, od złego człowieka • miała baba jak palec, a zła jak padalec • mieć za złe • mieć złą prasę • miłe złego początki • nauka na złe nie radzi • nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło • nie pożyczaj, zły obyczaj • nie życz złego nikomu, byś tego nie zastał w domu • nowina zła częściej się sprawdzi niż dobra • od złego człowieka odrzynaj połę a uciekaj^[6] • ogień i woda, dobrzy słudzy, lecz źli gospodarze • pośpiech jest złym doradcą / pośpiech zły doradca • robić dobrą minę do złej gry • Serwacy, Pankracy, Bonifacy – źli na ogrody chłopacy • siła złego na jednego • szata świetna nie ozdobi złego, a podła nie oszpeci dobrego • ten się nie boi, kto złego nie broi • urodzić się pod złą gwiazdą • w piątek zły początek • w przypowieści złe i dobre się mieści • woda młynem, wiatr śmigłami, a złą babą diabeł obraca • z dobrych rodziców dobrzy potomkowie, ze złych źli bywają • z dwojga złego mniejsze obierać trzeba • z ogniem i złym człowiekiem żartować nie można • zła godzina • zła krew • zła tam rada, gdzie animusz pański, a błazeńska intrata • zła to gospodyni, która lnu z wody nie wyczyni • zła żona jak bęben, który ustawicznie bije pobudkę • złe dłużej pamiętamy niż dobre • złe języki • złe nie śpi • złe oko • złego diabli nie biorą / złego diabli nie wezmą • złego sąsiada i kłótni w domu nie życzyć nikomu • złej baletnicy przeszkadza rąbek u spódnicy • złemu wrogowi daj chleba i soli • zły duch • zły koń i z góry nie pociągnie • zły ojciec rzadko ma dobrego syna • zły mąż gorszy jak wąż • zły tam kiermasz bywa, gdzie żona swarliwa • zły to ptak, co swe gniazdo plugawi / zły to ptak, co swe gniazdo kala • znać jak zły szeląg

etymologia:: prasł. *zъlъ^[1]

uwagi:

tłumaczenia:

angielski: (1.1) bryt. angry, amer. mad; (1.2) bad, evil; (1.3) wrong; (1.4) bad; (1.5) bad; (1.6) bad; (1.7) bad; (1.8) bad; (1.9) bad
arabski: (1.1) غاضب (ġāḍib); (1.2) سيئ, رديء, marok. arab. خايب
asamski: (1.2) বেয়া
awestyjski: (1.2) 𐬀𐬐𐬀
baskijski: (1.1) haserre; (1.2) gaizto, txar; (1.3) oker, okerreko, ezegoki; (1.4) txar; (1.5) bihurri, gaizto; (1.6) txar; (1.7) txar; (1.9) txar
bhodźpuri: (1.2) बुरा
chiński standardowy: (1.2) 坏 (huài); (1.7) 差 (chà); (1.9) 坏 (huài); (1.10) 不对 (búduì), 错 (cuò)
czeski: (1.1) zlý; (1.3) špatný; (1.10) nesprávný
dolnołużycki: (1.1) zły; (1.2) zły; (1.4) špatny; (1.8) špatny; (1.9) špatny
duński: (1.1) sur; (1.2) ond; (1.3) dårlig; (1.4) dårlig; (1.6) dårlig; (1.7) dårlig; (1.8) dårlig
dzongkha: (1.1) ངན་པ
elfdalski: (1.2) dålin
esperanto: (1.2) malbona
estoński: (1.4) halb
fiński: (1.1) kiukkuinen; (1.2) ilkeä, paha; (1.3) huono; (1.4) huono; (1.6) paha; (1.7) huono; (1.8) huono; (1.9) huono; (1.10) väärä
francuski: (1.1) fâché, irrité, en colère; (1.2) mauvais, méchant; (1.3) mauvais; (1.4) mauvais; (1.5) mauvais; (1.6) mauvais; (1.7) mauvais; (1.8) mauvais; (1.9) mauvais
gocki: (1.2) 𐌿𐌱𐌹𐌻𐍃
górnołużycki: (1.1) zły; (1.2) zły; (1.4) špatny, hubjeny; (1.8) špatny, hubjeny; (1.9) špatny, hubjeny
gudźarati: (1.2) ખરાબ (kharāba)
hawajski: (1.1) ʻena, huhū
hetycki: (1.2) 𒄿𒁕𒀀𒇻𒍑
hiszpański: (1.2) malo
islandzki: (1.1) illur, vondur; (1.2) vondur; (1.3) rangur; (1.5) óþekkur
jidysz: (1.1) אויפֿגעקאָכט (ojfgekocht); (1.8) קאַליע (kalje)
kannada: (1.2) ಕೆಟ್ಟ
kaszubski: (1.2) lëchi
kataloński: (1.2) dolent, mal
kazachski: (1.1) ашуқор, ашулы; (1.3) жаман; (1.4) жаман; (1.5) жаман; (1.7) жаман; (1.10) жаман
łaciński: (1.1) malus; (1.2) malus
manx: (1.2) olk
niderlandzki: (1.2) slecht; (1.3) slecht; (1.6) slecht; (1.9) slecht
niemiecki: (1.1) böse; (1.2) böse; (1.3) schlecht; (1.4) schlecht, schlimm; (1.5) böse; (1.6) schlecht, schlimm; (1.7) schlecht, schlimm; (1.8) schlecht, schlimm; (1.9) schlecht, schlimm; (1.10) falsch
norweski (bokmål): (1.2) dårlig
norweski (nynorsk): (1.2) dårleg
norweski (riksmål): (1.2) dårlig
nowogrecki: (1.2) κακός
pali: (1.2) pāpa
polski język migowy:
(w zapisie SignWriting)
(1.1) ; (1.3-9)
rosyjski: (1.1) злой, сердитый; (1.2) плохой, нехороший; (1.3) неподходящий, плохой; (1.4) плохой; (1.5) плохой; (1.6) плохой; (1.7) плохой; (1.8) плохой; (1.9) плохой
sanskryt: असत्, कष्ट, असाधु
slovio: (1.1) zloju (злойу)
słoweński: (1.1) jezen, hud; (1.2) zloben, hudoben; (1.3) napačen; (1.4) slab; (1.5) poreden; (1.6) neokusen, zanič; (1.7) slab; (1.8) slab, šibak/šibek; (1.9) slab; (1.10) napačen, nepravilen; (2.1) hudič
staroirlandzki: (1.2) droch
staro-wysoko-niemiecki: (1.2) ubil
szwedzki: (1.1) dålig; (1.3) dålig, fel; (1.4) dålig; (1.5) dålig, illa; (1.6) dålig, illa; (1.7) dålig; (1.8) dålig, illa; (1.9) dålig
średnio-wysoko-niemiecki: (1.2) übel
tagalski: (1.1) galit; (1.2) masama
tahitański: (1.2) ʻino
tetum: (1.1) aat
tuvalu: (1.1) masei
tybetański: ངན་པ, ངན
ukraiński: (1.1) злий; (1.2) поганий
urdu: (1.2) خراب
walijski: (1.1) drwg; (1.2) gwael; (1.3) drwg, gwael; (1.4) drwg, gwael; (1.5) drwg; (1.7) drwg, gwael; (1.9) gwael
wilamowski: (1.1) byiz, bejs, bejz; (1.2) byiz, bejs, bejz; (1.3) śłaeht; (1.4) śłaeht; (1.5) byiz, bejs, bejz; (1.6) śłaeht; (1.7) śłaeht; (1.8) śłaeht; (1.9) śłaeht
włoski: (1.1) arrabbiato, innervosito; (1.2) cattivo, malefico, malevolo, malvagio; (1.3) improprio, inadatto, inopportuno; (1.4) incomodo
wolof: (1.1) mer

źródła:

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Hasło „zły I” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
↑ Danuta Buttler, Halina Satkiewicz, Język i my, wydanie I, WSiP, Warszawa 1990, s. 126.
↑ Hasło „zły” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 6.
↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 1.
↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 2/1951, s. 14.