łańcuch
łańcuch (język polski)
edytuj- wymowa:
- IPA: [ˈwãj̃nt͡sux], AS: [u̯ãĩ ̯ncuχ], zjawiska fonetyczne: nazal.• rozs. artyk.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) szereg połączonych ze sobą ogniw, zwykle metalowych[1]; zob. też łańcuch w Wikipedii
- (1.2) ozdoba choinkowa wykonana najczęściej z kolorowego papieru przypominająca kształtem łańcuch (1.1)
- (1.3) geogr. ciąg podłużnych gór i wzgórz wraz z rozdzielającymi je dolinami; zob. też łańcuch górski w Wikipedii
- (1.4) szereg znajdujących się blisko siebie, położonych w jednej linii obiektów, elementów itp.[2]
- (1.5) przen. ciąg zdarzeń, wynikających jeden z drugiego
- (1.6) anglosaska miara długości; zob. też łańcuch (miara długości) w Wikipedii
- (1.7) inform. ciąg znaków, dane typu tekstowego; zob. też string w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1-7)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik łańcuch łańcuchy dopełniacz łańcucha łańcuchów celownik łańcuchowi łańcuchom biernik łańcuch łańcuchy narzędnik łańcuchem łańcuchami miejscownik łańcuchu łańcuchach wołacz łańcuchu łańcuchy
- przykłady:
- (1.1) Po użyciu WD-40 trzeba dokładnie wytrzeć łańcuch[3].
- (1.3) Daleko na horyzoncie pojawił się ośnieżony łańcuch górski…[4]
- (1.4) …nasza linia obronna biegnie poprzez łańcuch wysp ciągnących się wzdłuż wybrzeża Azji[5].
- (1.5) Czas jest widziany jako olbrzymi splątany łańcuch przyczyn i skutków, za którym tkwi bezczasowa obecność obiektywnych praw[6].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) metalowy / stalowy / złoty / srebrny łańcuch • łańcuch rowerowy • kula na łańcuchu
- (1.2) łańcuch choinkowy • łańcuch na choinkę
- (1.3) łańcuch górski • łańcuch gór
- (1.4) łańcuch jezior / wysp • łańcuch samochodów
- (1.5) przerwać łańcuch korupcji / przemocy / zła
- antonimy:
- hiperonimy:
- holonimy:
- meronimy:
- (1.1) ogniwo
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. łańcuchy lm, łańcuchówka ż, łańcuchowanie n
- przym. łańcuchowy
- przysł. łańcuchowo
- związki frazeologiczne:
- jak pies na łańcuchu • spuścić psa z łańcucha • łańcuch pokarmowy
- uwagi:
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) zinxhir m
- angielski: (1.1) chain; (1.3) (mountain) range; (1.5) series, train of events; (1.6) chain; (1.7) string
- arabski: (1.3) سلسلة; (1.7) سلسلة جبلية
- azerski: (1.1) zəncir
- baskijski: (1.1) kate; (1.3) mendikate, mendilerro; (1.5) kate; (1.7) kate
- białoruski: (1.1) ланцуг m; (1.3) хрыбет m
- bułgarski: (1.1) синджир m, верига ż; (1.3) верига ż; (1.4) верига ż; (1.5) верига ż
- czeski: (1.1) řetěz m
- dolnołużycki: (1.1) rjeśaz m
- duński: (1.1) kæde w; (1.5) kæde w
- esperanto: (1.1) ĉeno; (1.2) ĉeno; (1.3) montĉeno, ĉeno; (1.5) ĉeno
- francuski: (1.1) chaîne ż; (1.3) chaîne ż; (1.5) chaîne ż; (1.7) chaîne ż
- górnołużycki: (1.1) rjećaz m
- hiszpański: (1.1) cadena ż; (1.3) cadena ż; (1.5) cadena ż; (1.7) cadena ż
- interlingua: (1.1) catena
- islandzki: (1.1) keðja ż; (1.3) fjallgarður m
- japoński: (1.1) チェーン (chēn); (1.3) 連峰 (れんぽう, renpō)
- jidysz: (1.1) קייט ż (kejt)
- kaszubski: (1.1) czéda ż, lińcuch m, rzecąż m, brzińtus n, òbza ż
- kataloński: (1.1) cadena ż
- kazachski: (1.1) шынжыр
- litewski: (1.1) grandinė ż
- macedoński: (1.1) синџир m
- niemiecki: (1.1) Kette ż; (1.3) Gebirgszug m; (1.5) Kette ż
- norweski (bokmål): (1.1) kjede m/n
- norweski (nynorsk): (1.1) kjede ż
- nowogrecki: (1.1) αλυσίδα ż; (1.3) αλυσίδα ż; (1.5) αλυσίδα ż; (1.7) αλυσίδα ż
- perski: (1.1) زنجیر
- rosyjski: (1.1) цепь ż; (1.3) хребет m
- słowacki: (1.1) reťaz ż
- szwedzki: (1.1) kedja w
- tuvalu: (1.1) filifili; (1.3) atumauga; (1.5) atu
- ukraiński: (1.1) ланцюг m; (1.3) хребет m
- walijski: (1.1) cadwyn ż
- węgierski: (1.1) lánc
- wilamowski: (1.1) kyt ż, kȳt ż, kyyt ż
- włoski: (1.1) catena ż
- źródła:
- ↑ Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „łańcuch” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Michał Banasiak (strona internetowa), 2003 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Najkrócej żyją motyle. Lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, Jerzy Gotowała, 1996 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Polityka, nr 25, Warszawa, 2000 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Szybko i szybciej, Dorota Siwicka, Marek Bieńczyk, Aleksander Nawarecki, 1996 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „łańcuch” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.