horyzont (język polski) edytuj

 
horyzont (1.1)
wymowa:
IPA[xɔˈrɨzɔ̃nt], AS[χoryzõnt], zjawiska fonetyczne: nazal. ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) linia powstała z przecięcia sfery niebieskiej na dwie części, i wyznaczająca granicę pomiędzy przestrzenią widoczną dla obserwacji i zasłoniętą przez Ziemię; zob. też horyzont w Wikipedii
(1.2) przen. zakres, zasięg, np. wiedzy, zainteresowań, myśli
(1.3) przen. otoczenie, środowisko czegoś lub czyjeś
(1.4) zwykle w lm: przen. możliwości, perspektywy, plany na przyszłość
(1.5) teatr. ściana, materiał stanowiący tył sceny służący do dawania wrażenia głębi
(1.6) odległość w czasie, na jaką prognozowane jest jakieś zjawisko
odmiana:
(1.1-6)
przykłady:
(1.1) Kapitanie! Na horyzoncie widać ląd!
(1.2) Nauka języków obcych poszerza horyzonty.
(1.2) Horyzont jego zainteresowań był bardzo szeroki.
(1.4) Otworzyły się przede mną nowe horyzonty!
(1.6) Sensowne prognozy meteorologiczne mogą mieć horyzont maksymalnie tygodnia.
składnia:
kolokacje:
(1.1) na horyzoncie • horyzont astronomicznyhoryzont niebieskihoryzont prawdziwyhoryzont topograficznysztuczny horyzont
(1.2) mieć szerokie horyzonty
synonimy:
(1.1) widnokrąg
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. horyzontalność ż, horyzoncik mrz
przym. horyzontalny
przysł. horyzontalnie
związki frazeologiczne:
co się mówi w kącie, wiedzą na całym horyzonciehoryzont zdarzeńmieć wąskie horyzonty / mieć szerokie horyzontyotworzyć horyzonty / otworzyć szerokie horyzontypojawić się na horyzoncieprzemknąć przez horyzontzaćmić horyzontzniknąć z horyzontu
etymologia:
niem. Horizont < łac. horizon[1] < gr. ὁρίζων (horídzōn), co jest imiesłowem czasu teraźniejszego czasownika gr. ὁρίζω (horídzō) → rozdzielać[2]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1.   Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Jan Flis, Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1982, s. 17.