szary (język polski) edytuj

kolor szary (1.1)
wymowa:
IPA[ˈʃarɨ], ASary] ?/i
?/i
znaczenia:

przymiotnik jakościowy

(1.1) w kolorze pośrednim między czarnym a białym
(1.2) przen. o człowieku: niewyróżniający się z ogółu, mało znaczący
(1.3) niezmienny, nieurozmaicony, bez wyrazu
(1.4) bez światła słonecznego, niepogodny, zamglony, przygnębiający
odmiana:
(1.1-4)
przykłady:
(1.1) Mężczyzna w szarym płaszczu zapalił papierosa.
(1.2) Jeżeli nie chcesz być zwykłym szarym człowiekiem, musisz zatroszczyć się o swoją karierę.
(1.3) Na tej farmie spędziłem całe swoje szare życie.
(1.4) W takie szare dni na nic nie mam ochoty.
składnia:
kolokacje:
(1.1) kolor szary • barwa szara • pigmentacja szara • mieć / przybierać / przybrać kolor szary (barwę szarą) • zmienić / zmieniać kolor na szary • odznaczać się kolorem szarym (barwą szarą) • pomalować / przemalowywać / przemalować / barwić / zabarwiać / zabarwić na (kolor) szary (na szaro) • szara farba • szary lakier / barwnik / pigment / odcień • szare światło • szary dym / papier • szara włóczka / sukienka / cera • szare mydło / płótnoszaropopielatybeżowoszarybiaławoszarybiałoszarybłękitnoszarybrązowoszarybrunatnoszarygranatowoszarygranatowo-szaryniebieskoszarypłowoszarypopielatoszaryzielonkawoszary
(1.2) szary człowiek / pracownik / obywatel
(1.3) szara egzystencja / rzeczywistość • szare życie
(1.4) szary dzień / poranek / świt / wieczór / zmierzch / pokój
synonimy:
(1.1) siwy, popielaty
(1.2) przeciętny, zwykły
(1.3) nudny, nużący, monotonny, jednostajny, bezbarwny, nijaki
(1.4) mroczny, ponury
antonimy:
(1.1) czarny, biały
(1.2) wybitny
(1.3) barwny, ciekawy, interesujący, bogaty
(1.4) jasny, świetlisty, pogodny
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. szarak mos/mzw, szarość ż, szarotka ż, szarówka ż, szaruga ż, szarzenie n, szarzyzna ż
czas. szarzeć ndk., poszarzeć dk., zszarzeć dk.
przym. szarawy
przysł. szaro
związki frazeologiczne:
istota szarana szarym końcurządzić się jak szara gęśszarogęsić sięszara eminencjaszara godzinaszare komórkiszara strefaszary człowiek
etymologia:
(1.1) zach. prasł. *šarъ[1]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1.   Hasło „szary” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.