piła
piła (język polski)
edytuj- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) techn. narzędzie tnące z zębatym ostrzem; zob. też piła w Wikipedii
- (1.2) icht. pot. ryba Pristis pristis[1] z rodziny piłowatych, wyglądem przypominająca rekina; zob. też piła zwyczajna w Wikipedii
- (1.3) przen. pot. ktoś surowy i wymagający, najczęściej nauczyciel
- (1.4) przen. pot. człowiek natarczywie, ciągłym upominaniem wymuszający na innych jakieś działanie[2]
- (1.5) przen. pot. coś nudnego, ciągle powtarzającego się do znudzenia[2]
- (1.6) muz. instrument z grupy idiofonów, stalowa płyta, która pod wpływem uderzeń lub pociągnięć smyczkiem wygina się i wydaje dźwięki[2]
- (1.7) fiz. elektron. pot. kształt wykresu zmian pewnej wielkości, przypominający zęby piły (1.1); wykres piłokształtny
- (1.8) zgrub. od: piłka
- (1.9) gw. (Śląsk Cieszyński) tartak[3]
czasownik, forma fleksyjna
- odmiana:
- (1.1-7)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik piła piły dopełniacz piły pił celownik pile[2] piłom biernik piłę piły narzędnik piłą piłami miejscownik pile[2] piłach wołacz piło piły
- przykłady:
- (1.1) Podejdź z tą piłą i utnij mi tę belkę pięć centymetrów niżej.
- (1.2) Piły mają specyficzny wygląd pyska, kształtem przypominającego piłę (1.1), który służy im do ogłuszania i zabijania ofiar.
- (1.3) Moja nauczycielka z angielskiego to straszna piła. Nawet dziewczyna, która jest zawsze przygotowana, ma u niej czwórę.
- (1.4) Oj, nie bądź już taka piła, naprawdę teraz nie mogę.
- (1.6) Dźwięk piły wydobywany za pomocą smyczka jest najbardziej zbliżony do gitary hawajskiej.
- (1.7) Zapis na tarczy tachografu może odbywać się liniowo i wtedy przebieg ma kształt piły.
- (2.1) Moja córka do piątego miesiąca życia piła tylko mleko matki.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) piła łańcuchowa • piła wyrzynarka • piła kabłąkowa • piła tartaczna • piła strugarka • piła ramowa • piła taśmowa (= piła wstęgowa) • piła czopowa • piła ręczna / mechaniczna / maszynowa / elektryczna / pneumatyczna • piła do gałęzi / drewna / metalu / kamienia / kości • zęby piły • naostrzona / ostra / stępiona / tępa piła • piła tnie / rżnie / przerzyna / ucina • piła tępi się • ostrzyć / naostrzyć / stępić piłę • posługiwać się / robić piłą • rękojeść / brzeszczot piły
- (1.6) grać / grywać / wygrywać na pile
- synonimy:
- (1.1) gw. (Górny Śląsk) piyła, zega, zyjga
- (1.2) ryba piła
- (1.7) wykres piłokształtny
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. piłowanie n, opiłek m, opiłka ż, pilarka ż, pilarz m, pilarstwo n, Piła ż
- czas. piłować, opiłować, odpiłować, upiłować, spiłować, wypiłować, opiłowywać
- przym. piłowy, piłowaty, piłkowany
- (1.9)
- rzecz. pilorz mrz
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- (1.9) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tartak
- angielski: (1.1) saw; (1.2) sawfish
- arabski: (1.1) منشار
- baskijski: (1.1) zerra
- białoruski: (1.1) піла ż
- bułgarski: (1.1) трион m
- czeski: (1.1) pila ż
- duński: (1.1) sav w
- esperanto: (1.1) segilo; (1.2) segilorajo, segilofiŝo
- francuski: (1.1) scie ż
- hiszpański: (1.1) sierra ż
- interlingua: (1.1) serra
- islandzki: (1.1) sög ż
- jidysz: (1.1) זעג (zeg) ż
- kaszubski: (1.1) żôga ż
- kataloński: (1.1) serra ż
- niemiecki: (1.1) Säge ż
- norweski (bokmål): (1.1) sag m/ż
- nowogrecki: (1.1) πριόνι n
- rosyjski: (1.1) пила ż
- slovio: (1.1) pila (пила)
- szwedzki: (1.1) såg w; (1.2) sågfisk w; (1.4) torrboll w, tråkmåns w
- turecki: (1.1) testere
- ukraiński: (1.1) пилка ż, пила ż
- węgierski: (1.1) fűrész
- wilamowski: (1.1) zaeǵ ż, zǡǵ ż, zaag ż
- źródła:
- ↑ Hasło „Pristis pristis” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Hasło „piła” w: Słownik języka polskiego, red. Mieczysław Szymczak, PWN, Warszawa 1982-3, ISBN 83-01-00281-6, s. 670.
- ↑ Słowniczek trudniejszych wyrazów gwarowych, w: Alina Kopoczek, Śpiewnik Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Cieszyn 1988, str. 375-380.