kroić (język polski) edytuj

 
ktoś kroi (1.1) tort
 
złodziejaszek kroi (1.2) chleb
 
kroić (1.3)
 
kroi się (2.1) na burzę
wymowa:
IPA[ˈkrɔ.jiʨ̑], AS[kro.i ̯ić], zjawiska fonetyczne: epenteza i ̯  ?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

(1.1) oddzielać z czegoś kawałki lub dzielić na części za pomocą noża lub ostrego narzędzia
(1.2) slang. środ. kraść
(1.3) pot. dokonywać operacji chirurgicznej

czasownik zwrotny niedokonany kroić się (dk. brak)

(2.1) przen. pot. zanosić się na coś
(2.2) być krojonym
odmiana:
(1.1-3) koniugacja VIa
(2.1-2) koniugacja VIa
przykłady:
(2.1) Już przed meczem widać było, że kroi się na niezłą rozróbę.
składnia:
(2.1) kroić się na + B.
kolokacje:
(1.1) kroić chleb / szynkę / jabłko / ogórek / ser / materiał / tkaninęo sposobie: kroić w (na) plasterki / w (na) kromki / w kostkę / w (na) półplasterki / w piórka / w (na) ćwiartki / w ósemki / w dzwonka / w krążki / na połówki / na pół / na zapałki / w słupki / na talarki / na porcje / na kawałki / na paski / na skoso przeznaczeniu: kroić na kanapkę (do kanapki) / na chleb (do chleba) / do bułki / do obiadu / do potrawy • kroić grubo / drobno / równo / dokładnie / precyzyjnie / krzywo / zgrubnie / pod kątem • kroić nożem / scyzorykiem / nożycami / nożyczkami / szablą / krajarką / krajalnicą • kroić na desce / na talerzu / na stole / na blacie / na stolnicy
(1.2) kroić fanty / radio / portfel / samochód • kroić komuś / skądś / z czegoś / coś
(1.3) dać się kroić
(2.1) kroi się na awanturę / na rozróbę / na bójkę / na deszcz / na burzę / na sztorm / strajk / podwyżka cen
synonimy:
(1.1) ciąć, ciachać, siekać, rżnąć, rzezać, rozbierać; reg. łódz. chechłać; reg. pozn. bzybzać
(1.2) kraść, świsnąć, wykraść; wulg. zapierdolić, zajebać
(1.3) operować, zoperować
(2.1) szykować się, zanosić się, zapowiadać się
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. wykrawacz mos/mrz, krajalnica ż, krajanka ż, krajarka ż, krawcowa ż, krawczyk m, krawiec m, krawiectwo n, krojczy m, krojenie n, krojownia ż, krój m, skrawanie n, skrawarka ż, skrawek m, wykrój m, przekrój mrz, wykrojenie n, nakrojenie n, odkrojenie n, okrojenie n, pokrojenie n, przekrojenie n
czas. dokroić dk., krajać ndk., nadkroić dk., okrawać ndk., okroić dk., pokroić dk., przekroić dk., przykroić dk., rozkroić dk., skrawać ndk., ukroić dk., wkrajać ndk., wkroić dk., wykrawać ndk.
przym. dokrojony, krajany, krawiecki, krojczy, krojony, okrojony, nadkrojony, pokrojony, przekrojony, rozkrojony, skrawany, skrojony, ukrojony, wkrojony, wykrojony
związki frazeologiczne:
kroić kogoś na kawałkikroić skórę na niedźwiedziukroić tępym nożemserce się kroiz cudzej skóry szeroko się rzemień kroi
etymologia:
uwagi:
„kroić” najczęściej dotyczy jedzenia; por. ciąć
tłumaczenia:
(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kraść
źródła: