עס
- transliteracja:
- YIVO: es; polska: es
- znaczenia:
zaimek osobowy
- (1.1) … trzeciej osoby liczby pojedynczej rodzaju nijakiego ono
- (1.2) … nawiązujący do wcześniejszej wypowiedzi to
partykuła
- (2.1) … służąca jako podmiot pozorny do tworzenia konstrukcji bezosobowych; nie tłumaczy się na język polski
- (2.2) … służąca jako podmiot pozorny do przesunięcia podmiotu rzeczywistego na pozycję po orzeczeniu; nie tłumaczy się na język polski
- (2.3) … służąca jako dopełnienie pozorne czasowników przechodnich; nie tłumaczy się na język polski
- (2.4) … służąca do tworzenia konstrukcji uwydatniających to
rzeczownik, rodzaj męski
czasownik, forma fleksyjna
- przykłady:
- (1.1) דאָס קינד וויל עסן, וויינט עס. → Dziecko chce jeść, więc (ono) płacze[1].
- (1.2) ווי שטעלט איר זיך עס פֿאָר? → Jak pan to sobie wyobraża?
- (2.1) עס איז קאַלט. → Jest zimno.
- (2.2) עס זײַנען געקומען צוויי מענטשן. → Przyszło dwoje ludzi.
- (2.3) ווייניק ווער עס ווייסט, אַז… → Mało kto wie, że…
- (2.4) ער האָט עס צעבראָכן דאָס גלאָז! → To on rozbił szkło!
- (2.4) אים האָט מען עס גערופֿן. → To jego wołano.
- (2.4) וואָס טוט זיך עס מיט איר? → Co to się z nią dzieje?
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- (1.1-2) zobacz też: איך • דו • ער • זי • עס • מיר • איר • זיי
- (1-2) Występuje również w formie ściągniętej ס׳ (s’) oraz w wariancie סע (se). Formy ס׳ i סע używane są wyłącznie przed czasownikiem, przy czym ס׳ stoi zwykle przed samogłoską lub pojedynczą spółgłoską, natomiast סע – przed zbitką spółgłoskową. Po czasowniku stosowana jest zasadniczo tylko forma עס (es), która może też stać przed czasownikiem[2].
- źródła:
Дмитрий Владимирович Тищенко, Идиш-русский словарь, Арт Економі, Kijów 2012 (2019), ISBN 978-617-7289-86-8.
- 1 2
Yitskhok Niborski, Bernard Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français, Bibliothèque Medem, Paryż 2002, ISBN 2951137273. - ↑ William B. Lockwood, Lehrbuch der modernen jiddischen Sprache (mit ausgewählten Lesestücken), Helmut Buske Verlag, Hamburg 1995, ISBN 3-87118-987-1, s. 64.
