וועלן (jidysz)

edytuj
 
דער הונט וויל (2.1) אײַזקרעם
transliteracja:
YIVO: veln; polska: weln
wymowa:
IPA/ˈvɛln/; IPA[ˈvɛln̩]
znaczenia:

czasownik modalny

(1.1) … wyrażający chęć: chcieć, pragnąć

czasownik przechodni

(2.1) chcieć, pragnąć
(2.2) gotować, zagotowywać (mleko)

czasownik, forma fleksyjna

(3.1) 1. i 3. os. lm czasownika posiłkowego: וועל

rzeczownik, forma fleksyjna

(4.1) lm rzeczownika: וועל

czasownik zwrotny

(5.1) וועלן זיךbezosob. chcieć się, zachciewać się
odmiana:
(1.1, 2.1) lp איך וויל, דו ווילסט, ער / זי / עס ווילlm מיר ווילן, איר ווילט, זיי ווילןfp האָבן + געוואָלט
(2.2) lp איך וועל, דו וועלסט, ער / זי / עס וועלט ‖ lm מיר וועלן, איר וועלט, זיי וועלן ‖ fp האָבן + געוועלט / געוואָלן
(5.1) tylko w 3. os. lp z zaimkiem rodzaju nijakiego: עס ווילט זיך
przykłady:
(1.1) איך וויל לעבן.‏ → Ja chcę żyć.
(5.1) עס ווילט זיך וויינען.‏ → Płakać się chce.
(5.1) עס ווילט זיך מיר זינגען און טאַנצן.‏ → Chce mi się śpiewać i tańczyć.
składnia:
(1.1) bezok. + וועלן → chcieć / pragnąć + bezok.
(2.1) B. + וועלן → chcieć + B./D., pragnąć + D.
(5.1) C. + עס ווילט זיך → chce się / zachciewa się + C.
kolokacje:
(2.1) בעסער וועלן → chcieć bardziej, woleć, przedkładać
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.1, 2.1, 5.1) czas. וועל, וואָלט
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1, 2.1, 5.1) śwn. wellen, por. niem. wollen[1]
(2.2) śwn. wellen[2], por. niem. wällen
uwagi:
(1.1, 2.1, 5.1) por. t. וועל (wel) oraz וואָלט (wolt)
źródła:
  1.   Hasło „wollen” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.
  2.   Hasło „wellen” w: Matthias Lexer, Mittelhochdeutsches Handwörterbuch, Verlag von S. Hirzel, Lipsk 1872‒1878.