wydłużyć

wydłużyć (język polski)

wymowa:

IPA: [vɨˈdwuʒɨt͡ɕ], AS: [vydu̯užyć] ​

znaczenia:

czasownik przechodni dokonany (ndk. wydłużać)

(1.1) uczynić dłuższym w przestrzeni, wyciągnąć, rozciągnąć wzdłuż

(1.2) uczynić dłuższym w czasie, przedłużyć

(1.3) sprawić, że coś wydaje się dłuższe niż w rzeczywistości

czasownik zwrotny dokonany wydłużyć się (ndk. wydłużać się)

(2.1) stać się dłuższym w przestrzeni, wyciągnąć się, rozciągnąć się wzdłuż

(2.2) stać się dłuższym w czasie, przedłużyć się

odmiana:

(1.1-3) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wydłużyć
czas przyszły prosty		wydłużę	wydłużysz	wydłuży	wydłużymy	wydłużycie	wydłużą
czas przeszły	m	wydłużyłem	wydłużyłeś	wydłużył	wydłużyliśmy	wydłużyliście	wydłużyli
	ż	wydłużyłam	wydłużyłaś	wydłużyła	wydłużyłyśmy	wydłużyłyście	wydłużyły
	n	wydłużyłom	wydłużyłoś	wydłużyło
tryb rozkazujący		niech wydłużę	wydłuż	niech wydłuży	wydłużmy	wydłużcie	niech wydłużą
pozostałe formy czas zaprzeszły m wydłużyłem był wydłużyłeś był wydłużył był wydłużyliśmy byli wydłużyliście byli wydłużyli byli ż wydłużyłam była wydłużyłaś była wydłużyła była wydłużyłyśmy były wydłużyłyście były wydłużyły były n wydłużyłom było wydłużyłoś było wydłużyło było forma bezosobowa czasu przeszłego wydłużono tryb przypuszczający m wydłużyłbym, byłbym wydłużył wydłużyłbyś, byłbyś wydłużył wydłużyłby, byłby wydłużył wydłużylibyśmy, bylibyśmy wydłużyli wydłużylibyście, bylibyście wydłużyli wydłużyliby, byliby wydłużyli ż wydłużyłabym, byłabym wydłużyła wydłużyłabyś, byłabyś wydłużyła wydłużyłaby, byłaby wydłużyła wydłużyłybyśmy, byłybyśmy wydłużyły wydłużyłybyście, byłybyście wydłużyły wydłużyłyby, byłyby wydłużyły n wydłużyłobym, byłobym wydłużyło wydłużyłobyś, byłobyś wydłużyło wydłużyłoby, byłoby wydłużyło imiesłów przymiotnikowy przeszły m wydłużony, niewydłużony wydłużeni, niewydłużeni ż wydłużona, niewydłużona wydłużone, niewydłużone n wydłużone, niewydłużone imiesłów przysłówkowy uprzedni wydłużywszy rzeczownik odczasownikowy wydłużenie, niewydłużenie

(2.1-2) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wydłużyć
czas przyszły prosty		wydłużę	wydłużysz	wydłuży	wydłużymy	wydłużycie	wydłużą
czas przeszły	m	wydłużyłem	wydłużyłeś	wydłużył	wydłużyliśmy	wydłużyliście	wydłużyli
	ż	wydłużyłam	wydłużyłaś	wydłużyła	wydłużyłyśmy	wydłużyłyście	wydłużyły
	n	wydłużyłom	wydłużyłoś	wydłużyło
tryb rozkazujący		niech wydłużę	wydłuż	niech wydłuży	wydłużmy	wydłużcie	niech wydłużą
pozostałe formy czas zaprzeszły m wydłużyłem był wydłużyłeś był wydłużył był wydłużyliśmy byli wydłużyliście byli wydłużyli byli ż wydłużyłam była wydłużyłaś była wydłużyła była wydłużyłyśmy były wydłużyłyście były wydłużyły były n wydłużyłom było wydłużyłoś było wydłużyło było forma bezosobowa czasu przeszłego wydłużono tryb przypuszczający m wydłużyłbym, byłbym wydłużył wydłużyłbyś, byłbyś wydłużył wydłużyłby, byłby wydłużył wydłużylibyśmy, bylibyśmy wydłużyli wydłużylibyście, bylibyście wydłużyli wydłużyliby, byliby wydłużyli ż wydłużyłabym, byłabym wydłużyła wydłużyłabyś, byłabyś wydłużyła wydłużyłaby, byłaby wydłużyła wydłużyłybyśmy, byłybyśmy wydłużyły wydłużyłybyście, byłybyście wydłużyły wydłużyłyby, byłyby wydłużyły n wydłużyłobym, byłobym wydłużyło wydłużyłobyś, byłobyś wydłużyło wydłużyłoby, byłoby wydłużyło imiesłów przymiotnikowy przeszły m wydłużony, niewydłużony wydłużeni, niewydłużeni ż wydłużona, niewydłużona wydłużone, niewydłużone n wydłużone, niewydłużone imiesłów przysłówkowy uprzedni wydłużywszy rzeczownik odczasownikowy wydłużenie, niewydłużenie

przykłady:

(1.1) Dodanie spojlera wydłużyło samochód o 10 cm (=dziesięć centymetrów).

(1.1) Chyba będziemy musieli wydłużyć te spodnie. W sklepie, jak je przymierzałeś, wydawały się znacznie dłuższe.

(1.2) Wydłużyli nam przerwy w szkole, więc możemy spokojnie na nich cokolwiek zjeść.

(1.2) Nowy kierownik wydłużył czas pracy urzędu o dwie godziny.

(1.3) Kupiłam ten tusz, który miał wydłużyć rzęsy i muszę przyznać, że widać efekt, choć z początku w to wątpiłam.

(2.1) Znacznie ci się wydłużyły nogi od naszego ostatniego spotkania, sporo urosłeś!

(2.2) Z powodu trudnych warunków pogodowych, takich jak gołoledź, droga hamowania może się znacznie wydłużyć.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) przedłużyć, podłużyć, rozciągać

(1.2) przedłużyć, prolongować

(1.3) przedłużyć

antonimy:

(1.1-3) skracać

(2.1-2) skracać się

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. długość ż, wydłużenie n, wydłużanie n

przym. długi, wydłużony

przysł. długo

czas. wydłużać, wydłużać się

związki frazeologiczne:

(1.1) wydłużyć piłkę • wydłużyć krok

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) prolong; (1.2) prolong
• arabski: (1.1) طول, طال, أطال
• duński: (1.1) forlænge; (1.2) forlænge
• francuski: (1.1) allonger, rallonger; (1.2) allonger
• rosyjski: (1.1) удлинять; (1.2) удлинять
• slovio: (1.?) prodolgit (продолгит)

źródła: