oboje
oboje (język polski)
edytuj- znaczenia:
liczebnik zbiorowy
- (1.1) dwie konkretne istoty (dwoje ludzi lub człowiek i zwierzę), różniące się płcią; on i ona
- (1.2) dwie konkretne istoty (ludzie lub zwierzęta), jedna lub obie określone za pomocą rzeczownika rodzaju nijakiego; jedno i drugie; on/ona i ono
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- odmiana:
- (1.1-2) [1]
przypadek liczba mnoga mianownik oboje dopełniacz obojga celownik obojgu biernik oboje narzędnik obojgiem miejscownik obojgu wołacz oboje
- przykłady:
- (1.1) Ukrywają oboje urazę, jaką wzajem do siebie czują, ale ja ją widzę[2].
- (1.1) Kobieta i kot. Oboje są groźni.
- (1.2) Oboje – i matka, i dziecko – mieli identyczny uśmiech.
- (1.2) Oboje dzieci (dwóch chłopców) chodziło do tej samej klasy.
- (2.1) Koncert na dwa oboje i dwa klarnety Vivaldiego.
- składnia:
- (1.1-2) oboje + rzeczownik w lm w dopełniaczu (całość przyjmuje liczbę pojedynczą, rodzaj nijaki)
- (1.1-2) oboje bez rzeczownika (całość ma liczbę mnogą, rodzaj męskoosobowy)
- synonimy:
- (1.1-2) obydwoje
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- lepsze jedno oko swoje niżeli cudze oboje
- etymologia:
- uwagi:
- (1.1-2) Słowo „oboje” silniej niż „dwoje” podkreśla, iż zdanie dotyczy i jednej, i drugiej osoby.
- (1.1-2) Słowo „oboje” w odróżnieniu od „dwoje” musi dotyczyć konkretnych osób (istot). Fraza „oboje jakichś dzieci” jest niepoprawna gramatycznie, podczas gdy „dwoje jakichś dzieci” jest poprawne.
- (1.1-2) Niekiedy, stosuje się tę formę w stosunku do pary zwierząt domowych, w pewien sposób je antropomorfizując („oboje kociąt”). Forma ta występuje w Słowniku poprawnej polszczyzny, jednak jest krytykowana przez niektórych językoznawców[3].
- tłumaczenia:
- (1.1) dla języków niewyróżniających tu formy żeńskiej zobacz listę tłumaczeń w haśle: obaj
- źródła:
- ↑ Hasło „oba” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ H. Sienkiewicz, Bez dogmatu.
- ↑ books.google.com