zamek
zamek (język polski)
edytuj.jpg)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) archit. bud. budynek warowny; zob. też zamek w Wikipedii
- (1.2) techn. mechanizm zamykający drzwi, szuflady; zob. też zamek (mechanizm) w Wikipedii
- (1.3) kraw. zapięcie garderoby, zob. zamek błyskawiczny.
- (1.4) wojsk. element składowy broni palnej; zob. też zamek (broń) w Wikipedii
- (1.5) sport. w hokeju: zamknięcie przeciwnika w tercji, gdy drużyna atakująca rozgrywa krążek w tercji przeciwnika nie pozwalając mu wyjść poza niebieską linię
- (1.6) środ. zakład penitencjarny lub jego wydzielona część o zaostrzonym rygorze
- odmiana:
- (1.1,6)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik zamek zamki dopełniacz zamku zamków celownik zamkowi zamkom biernik zamek zamki narzędnik zamkiem zamkami miejscownik zamku zamkach wołacz zamku zamki - (1.2-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik zamek zamki dopełniacz zamka / zamku zamków celownik zamkowi zamkom biernik zamek zamki narzędnik zamkiem zamkami miejscownik zamku zamkach wołacz zamku zamki
- przykłady:
- (1.1) Hrabia mieszkał w zamku.
- (1.2) Zamek w drzwiach się zaciął.
- (1.2) Który klucz pasuje do tego zamka?
- (1.3) Wolałabym spódnicę z dyskretniejszym zamkiem.
- (1.4) Nie mogłem strzelić, zamek karabinu był zacięty.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) zamek warowny • budować / zdobywać / oblegać zamek
- (1.3) rozpiąć / rozpinać / zapinać / zapiąć zamek
- synonimy:
- (1.1) warownia, twierdza, forteca
- (1.2) antaba, kłódka, skobel, zasuwa
- (1.3) zamek błyskawiczny, suwak, ekler
- antonimy:
- (1.6) półotworek
- hiperonimy:
- hiponimy:
- (1.1) kasztel
- holonimy:
- (1.4) pistolet
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. zamykanie n, zamknięcie n, zamykacz m, pozamykanie n
- czas. zamykać ndk., zamknąć dk., pozamykać dk.
- przym. zamkowy, wokółzamkowy, wewnątrzzamkowy, przyzamkowy, zamykany, zamykalny
- związki frazeologiczne:
- budować zamki na piasku / budować zamki na lodzie
- etymologia:
- (1.1) kalka z niem. Schloss; pierwotnie słowo zamek miało tylko w języku polskim znaczenie mechanizm służący do zamykania; w języku niemieckim zaś także znaczenie budowla obronna[1].
- (1.1) źródłosłów dla białor. замак
- (1.2) pol. zamykać
- uwagi:
- zob. też zamek (ujednoznacznienie) w Wikipedii
- (1.3) zobacz też: Indeks:Polski - Ubrania
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) castle; (1.2) lock; (1.3) fastener, bryt. zip, amer. zipper
- arabski: (1.1) قلعة ż, قصر m; (1.2) قفل m, algier. arab. زكرون
- baskijski: (1.1) gaztelu; (1.2) sarraila, zarrapo; (1.3) kremailera
- białoruski: (1.1) замак m; (1.2) замок ż; (1.3) засцежка m; (1.4) замок
- bretoński: (1.1) kastell m
- bułgarski: (1.1) замък m; (1.2) ключалка ż
- czeski: (1.1) hrad m; (1.2) zámek m; (1.3) zip m; (1.4) zámek m
- duński: (1.1) slot n; (1.2) lås w; (1.3) lynlås w
- esperanto: (1.1) kastelo, burgo; (1.2) seruro
- francuski: (1.1) château m; (1.2) serrure ż; (1.3) fermeture éclair ż; (1.4) verrou m
- fryzyjski: (1.1) kastiel
- hiszpański: (1.1) castillo m, alcázar m; (1.2) cerradura ż; (1.3) cremallera ż; (1.4) cerrojo m
- holenderski: (1.1) kasteel n, slot n
- interlingua: (1.1) castello
- islandzki: (1.1) borg ż; (1.2) lás n; (1.3) rennilás n, lás n
- jidysz: (1.1) שלאָס m (szlos); (1.2) שלאָס m (szlos); (1.3) שלעסל n (szlesl), בליצשלעסל n (blicszlesl)
- kaszubski: (1.1) zómk m
- kataloński: (1.1) castell m
- kazachski: (1.1) қорған; (1.2) құлып
- litewski: (1.1) pilis ż; (1.2) spyna ż
- łaciński: (1.1) castellum n, castrum n
- łotewski: (1.1) pils
- maltański: (1.1) kastell m
- niemiecki: (1.1) Burg ż, Schloss n; (1.2) Schloss n; (1.3) Reißverschluss m
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
- portugalski: (1.1) castelo m; (1.2) fechadura ż; (1.3) fecho m
- rosyjski: (1.1) замок m; (1.2) замок m; (1.3) замок m, молния ż; (1.4) затвор m
- rumuński: (1.2) broască
- słowacki: (1.1) hrad m
- szwedzki: (1.1) slott n, borg w
- ukraiński: (1.1) замок m; (1.2) замок m; (1.3) застіжка ż, застібка ż, блискавка ż
- wilamowski: (1.1) śłös n, śłöös; (1.2) śłös n, śłöös
- źródła:
- ↑ Edward Łuczyński, Jolanta Maćkiewicz, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, wyd. II rozszerzone i uzupełnione, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002, s. 114, 115.