ziemniak (język polski) edytuj

 
ziemniaki (1.1)
 
ziemniak (1.2)
 
ziemniaki (1.3)
wymowa:
?/i, IPA[ˈʑɛ̃mʲɲak], ASmʹńak], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub męskozwierzęcy

(1.1) bot. Solanum tuberosum L.[1], roślina z rodziny psiankowatych, o jadalnych bulwach; zob. też ziemniak w Wikipedii
(1.2) spoż. warzywo z bulwy ziemniaka (1.1)
(1.3) kulin. potrawa z ziemniaków (1.2)
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) Na kilku hektarach pola rosną ziemniaki.
(1.2) Karina obiera ziemniaki, a Jan leży i ogląda telewizję.
(1.2) Kup ziemniaki do zupy.
(1.3) Na obiad zjadłem kotlet schabowy z ziemniakami i kapustą kiszoną.
składnia:
kolokacje:
(1.2) obierać ziemniaki
(1.3) ziemniaki w mundurkach
synonimy:
(1.1) psianka ziemniak, kartofel
(1.2) kartofel
daw. bałaban[2], bulba[2], gajda[2], gajdak[2], grul[2], harcak[2], jabłko[2], knul[2], pątak[2], perka[2], ziemiak[2], jabłko ziemne[2]
określenia gwarowe: reg. pozn. pyra; reg. białost. bulwa; gw. lwow. bulba, barabola; gw. (Śląsk Cieszyński) ziymniok, ziymiok, gw. (Górny Śląsk) zimniok; inne: bamber[3], bandz[3], brambor[3], bula[3], bulba[3], bundz[3], psianka[4], pszonka[4], daw. kartofla[2]
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
(1.2) daw. bliźnica[2], funtówka[2], glinka[2], grabówka[2], marmurek[2], modrak[2], oczko[2], persak[2]
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. ziemia ż, ziemniaczanka ż, Ziemianka ż, ziemianka ż
zdrobn. ziemniaczek m
przym. ziemniaczany, ziemny
związki frazeologiczne:
etymologia:
pol. ziemny + -ak, por. st.pol. jabłko ziemne, będące kalką z niem. Erdapfel (< niem. Erde + Apfelziemia + jabłko)[5][6]
uwagi:
zob. też ziemniak w Wikicytatach
tłumaczenia:
źródła:
  1.   Hasło „Solanum tuberosum” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 124.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 125.
  4. 4,0 4,1 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 126.
  5.   Hasło „ziemniak” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  6. Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. Monika Zaśko-Zielińska, Tomasz Piekot, wydawnictwo Europa, Wrocław 2002, s. 800.