rozpaść
(Przekierowano z rozpaść się)
rozpaść (język polski)
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
czasownik przechodni dokonany (ndk. rozpasać)
czasownik przechodni dokonany (ndk. rozpadać)
- (2.1) daw. zostawszy zniszczonym, rozdzielić się na części
czasownik zwrotny dokonany rozpaść się (ndk. rozpadać się)
- (3.1) zostawszy zniszczonym, rozdzielić się na części
- (3.2) przestać stanowić całość, dzieląc się na mniejsze części
- (3.3) przestać być związkiem lub grupą ludzi, których łączą pewne więzi
- (3.4) chem. rozłożyć się na prostsze składniki
- odmiana:
- (1.1) koniugacja XI
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik rozpaść czas przyszły prosty rozpasę rozpasiesz rozpasie rozpasiemy rozpasiecie rozpasą czas przeszły m rozpasłem rozpasłeś rozpasł rozpaśliśmy rozpaśliście rozpaśli ż rozpasłam rozpasłaś rozpasła rozpasłyśmy rozpasłyście rozpasły n rozpasłom rozpasłoś rozpasło tryb rozkazujący niech rozpasę rozpaś niech rozpasie rozpaśmy rozpaście niech rozpasą pozostałe formy czas zaprzeszły m rozpasłem był rozpasłeś był rozpasł był rozpaśliśmy byli rozpaśliście byli rozpaśli byli ż rozpasłam była rozpasłaś była rozpasła była rozpasłyśmy były rozpasłyście były rozpasły były n rozpasłom było rozpasłoś było rozpasło było forma bezosobowa czasu przeszłego rozpasiono tryb przypuszczający m rozpasłbym,
byłbym rozpasłrozpasłbyś,
byłbyś rozpasłrozpasłby,
byłby rozpasłrozpaślibyśmy,
bylibyśmy rozpaślirozpaślibyście,
bylibyście rozpaślirozpaśliby,
byliby rozpaśliż rozpasłabym,
byłabym rozpasłarozpasłabyś,
byłabyś rozpasłarozpasłaby,
byłaby rozpasłarozpasłybyśmy,
byłybyśmy rozpasłyrozpasłybyście,
byłybyście rozpasłyrozpasłyby,
byłyby rozpasłyn rozpasłobym,
byłobym rozpasłorozpasłobyś,
byłobyś rozpasłorozpasłoby,
byłoby rozpasłoimiesłów przymiotnikowy przeszły m rozpasiony, nierozpasiony rozpasieni, nierozpasieni ż rozpasiona, nierozpasiona rozpasione, nierozpasione n rozpasione, nierozpasione imiesłów przysłówkowy uprzedni rozpasłszy rzeczownik odczasownikowy rozpasieni, nierozpasieni - (2.1) koniugacja XI
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik rozpaść czas przyszły prosty rozpadnę rozpadniesz rozpadnie rozpadniemy rozpadniecie rozpadną czas przeszły m rozpadłem rozpadłeś rozpadł rozpadliśmy rozpadliście rozpadli ż rozpadłam rozpadłaś rozpadła rozpadłyśmy rozpadłyście rozpadły n rozpadłom rozpadłoś rozpadło tryb rozkazujący niech rozpadnę rozpadnij niech rozpadnie rozpadnijmy rozpadnijcie niech rozpadną pozostałe formy czas zaprzeszły m rozpadłem był rozpadłeś był rozpadł był rozpadliśmy byli rozpadliście byli rozpadli byli ż rozpadłam była rozpadłaś była rozpadła była rozpadłyśmy były rozpadłyście były rozpadły były n rozpadłom było rozpadłoś było rozpadło było forma bezosobowa czasu przeszłego rozpadnięto tryb przypuszczający m rozpadłbym,
byłbym rozpadłrozpadłbyś,
byłbyś rozpadłrozpadłby,
byłby rozpadłrozpadlibyśmy,
bylibyśmy rozpadlirozpadlibyście,
bylibyście rozpadlirozpadliby,
byliby rozpadliż rozpadłabym,
byłabym rozpadłarozpadłabyś,
byłabyś rozpadłarozpadłaby,
byłaby rozpadłarozpadłybyśmy,
byłybyśmy rozpadłyrozpadłybyście,
byłybyście rozpadłyrozpadłyby,
byłyby rozpadłyn rozpadłobym,
byłobym rozpadłorozpadłobyś,
byłobyś rozpadłorozpadłoby,
byłoby rozpadłoimiesłów przymiotnikowy przeszły m rozpadnięty, nierozpadnięty rozpadnięci, nierozpadnięci ż rozpadnięta, nierozpadnięta rozpadnięte, nierozpadnięte n rozpadnięte, nierozpadnięte imiesłów przysłówkowy uprzedni rozpadłszy rzeczownik odczasownikowy rozpadnięcie, nierozpadnięcie - (3.1-4) koniugacja XI
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik rozpaść się czas przyszły prosty rozpadnę się rozpadniesz się rozpadnie się rozpadniemy się rozpadniecie się rozpadną się czas przeszły m rozpadłem się rozpadłeś się rozpadł się rozpadliśmy się rozpadliście się rozpadli się ż rozpadłam się rozpadłaś się rozpadła się rozpadłyśmy się rozpadłyście się rozpadły się n rozpadłom się rozpadłoś się rozpadło się tryb rozkazujący niech się rozpadnę rozpadnij się niech się rozpadnie rozpadnijmy się rozpadnijcie się niech się rozpadną pozostałe formy czas zaprzeszły m rozpadłem się był rozpadłeś się był rozpadł się był rozpadliśmy się byli rozpadliście się byli rozpadli się byli ż rozpadłam się była rozpadłaś się była rozpadła się była rozpadłyśmy się były rozpadłyście się były rozpadły się były n rozpadłom się było rozpadłoś się było rozpadło się było forma bezosobowa czasu przeszłego rozpadnięto się tryb przypuszczający m rozpadłbym się,
byłbym się rozpadłrozpadłbyś się,
byłbyś się rozpadłrozpadłby się,
byłby się rozpadłrozpadlibyśmy się,
bylibyśmy się rozpadlirozpadlibyście się,
bylibyście się rozpadlirozpadliby się,
byliby się rozpadliż rozpadłabym się,
byłabym się rozpadłarozpadłabyś się,
byłabyś się rozpadłarozpadłaby się,
byłaby się rozpadłarozpadłybyśmy się,
byłybyśmy się rozpadłyrozpadłybyście się,
byłybyście się rozpadłyrozpadłyby się,
byłyby się rozpadłyn rozpadłobym się,
byłobym się rozpadłorozpadłobyś się,
byłobyś się rozpadłorozpadłoby się,
byłoby się rozpadłoimiesłów przysłówkowy uprzedni rozpadłszy się rzeczownik odczasownikowy rozpadnięcie się, nierozpadnięcie się
- przykłady:
- (1.1) Na hrabi Mościńskim lata ten tylko ślad zostawiły, że szczupłego i drobnego chłopaka rozpasły, rozszerzyły, utuczyły do niepoznania; biskup, przeciwnie, skurczył się, zesechł i zdrobniał[1].
- (2.1) Jednak — nim czasu wąż me koło ściśnie, / Nim w proch rozpadnie ciała śmiertelna powłoka, / Bodaj mi jedna rzewna łza wytryśnie![2]
- (3.1) Szyba była wykonana ze szkła hartowanego i rozpadła się na kawałki[3].
- (3.2) Jugosławia się rozpadła, wojna w Bośni się skończyła, a problemu Kosowa jeszcze nie rozwiązano[4].
- (3.3) Był to zresztą nieudany związek. Rozpadł się niemal natychmiast po ślubie, królowa Adelajda żyła w oddaleniu od Kazimierza, król zachowywał się tak, jakby nie miał żony[5].
- (3.4) W doświadczeniu Hahna jądro uranu rozpadło się na dwie części[6].
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- (1.1)
- (2.1), (3.1-4)
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- źródła:
- ↑ Józef Ignacy Krasicki, Morituri, Wydawnictwo M. Arct, Warszawa 1935.
- ↑ Michał Koroway-Metelicki, Był czas!, w: Poezye, Księgarnia Polska Br. Rymowicz, Petersburg 1893.
- ↑ Tomasz Kunert, Skracze straszą, „Dzień dobry nr 16/03”, 2001, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Ana Uzelac, Czy terroryzm stanie się przyszłością Kosowa?, „Gazeta Wyborcza”, 1996-05-15, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Marek Kazimierz Barański, Dynastia Piastów w Polsce, 2005, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Michał Heller, Podglądanie wszechświata, 2008, Narodowy Korpus Języka Polskiego.