wymowa:
, IPA: [ˈkutas], AS: [kutas]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) daw. pompon, frędzel, coś, co może się huśtać, dyndać, zwisać[1]; zob. też kutas (ozdoba) w Wikipedii
(1.2) daw. pompon z rączką z łabędziego puchu używany do pudrowania, łabędzik[1]

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy

(2.1) wulg. obraźliwy epitet wobec kogoś nielubianego
(2.2) daw. pogardliwie o kimś niewielkiego wzrostu[1]
(2.3) daw. przen. sługa, lokaj trzymający się kutasów (1.2) za pojazdem[1]

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(3.1) wulg. penis
odmiana:
(1.1-2)
(2.1-3)
(3.1)
przykłady:
(1.1) (…) I dotąd nosił wielki pęk kluczów za pasem, / Uwiązany na taśmie ze srebrnym kutasem.[2]
(2.1) Ten kutas znów zajął moje miejsce na parkingu!
(3.1) Czy na dworze, czy w salonie, / Czy w klozecie, czy na tronie, / W każdej chwili, w każdym czasie / Wciąż myślała o kutasie.[3]
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) frędzel, dzyndzel
(2.1) złamas
(3.1) penis, prącie, bat, kogut, kuśka, wulg. pała, chuj, faja, fiut, kutanga, kutangens, pyta
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kut m, kutafon m, kutek m, kutasiński m, kutasina m, kutek m, kutka ż, kutaszenie n
zdrobn. kutasik m, kutasek m
zgrub. kutasisko n
czas. kutasić ndk.
przym. kutasisty, delikutaśny, kutasowy
związki frazeologiczne:
czas nie kutas, nie stoi
etymologia:
Rutenizm[4]; nazwa dawniej odnosiła się do frędzli („ozdobny pędzelek – wisiorek z nici jedwabnych”) noszonych przy pasach szlacheckich kontuszy; porównaj rosyjskie, ukraińskie, białoruskie: „кутас” → sznur z frędzlami, pompon na czapce, dzwonek widzący u szyi bydła, girlanda itp.[5][6], ruski кутас, prawdopodobnie od tureckiego „kutas”, „kutaz” → „rodzaj ozdoby[4], kutar[4] i stąd w węgierskim „kutas” (czytane jako kutosz) → „zawieszenie na głowie; u szyi końskiej”. W języku węgierskim wyszedł z użycia, obecnie tylko nazwa miejscowości i popularne nazwisko, w językach ruskich bez zmian, w języku polskim wyszedł z użycia w pierwotnym znaczeniu, obecnie tylko wulgaryzm. Porównaj też zdrobnienia: „kutasek” (z 1596 r.), „kutasik” (z 1621 r.).
uwagi:
zob. też kutas w Wikipedii
zob. też kutas w Wikicytatach
(2.1-3) odmiana męskozwierzęca jako forma deprecjonująca
tłumaczenia:
(3.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: chuj
źródła:
  1. 1 2 3 4 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VII: T-Y, Warszawa 1900–1927, s. 651.
  2. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
  3. Aleksander Fredro, Baśń o trzech braciach i królewnie
  4. 1 2 3 Andrzej Bańkowski, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. II, Warszawa 2000, s. 865
  5. Hasło КУТА́С na dic.academic.ru
  6. Władimir Iwanowicz Dal, Толковый словарь живого великорусского языка, hasło КУТАС