kogut (język polski) edytuj

 
kogut (1.1)
 
kura i kogut (1.2) bażanta
 
kogut (2.2)
wymowa:
?/i, IPA[ˈkɔɡut], AS[kogut]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) ornit. roln. samiec kury domowej; zob. też kogut w Wikipedii
(1.2) ornit. łow. samiec innych kurowatych, np. bażanta, głuszca; zob. też kogut w Wikipedii

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) pot. fryzj. kosmyk włosów na głowie odstający w innym kierunku niż reszta fryzury
(2.2) pot. techn. migająca lampa sygnalizacyjna, która jest umieszczana m.in. na pojazdach uprzywilejowanych

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(3.1) pot. przen. człowiek czupurny, zadziorny[1]
(3.2) pot. przen. mężczyzna mający dużą sprawność seksualną[1]
odmiana:
(1.1-2)
(2.1-2)
(3.1-2)
przykłady:
(1.1) Rano obudziło mnie pianie koguta.
(2.1) Chodź, mamusia ci ugładzi tego koguta.
(2.2) Policjanci wystawili koguta i pomknęli za uciekającym.
składnia:
kolokacje:
(1.1) kogut pieje
(2.2) jechać na kogucie • użyć / używać / włączyć koguta
synonimy:
(1.1) kur; reg. pozn. kokot, reg. śl. kohót kokot
(3.2) donżuan, casanova, lowelas, romeo, playboy, wszetecznik, lubieżnik, żigolak, celadon
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
(1.1) kapłon
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kogutnica ż
zdrobn. kogucik m, kogutek m
zgrub. kogucisko n
przym. koguci
przysł. kogucio
związki frazeologiczne:
dobry kogut nie tyjerany kogutamiała baba kogutakażdy kogut na swych śmieciach śmielszykogut myślał o niedzieli, a w sobotę łeb ucięlikogut pieje, pogoda się chwiejebez koguta także świtagdzie kogut nie pieje, tam się źle dziejekogut pieje na grzędzie, jak było, tak będzieznalazł kogut perłędla dwóch kogutów za mało miejsca na jednym gnojugdzie kura gdacze, tam kogut milczyczubić się jak dwa koguty / patrzeć na siebie jak dwa koguty[2]
etymologia:
prasł. *kokotъ
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ptaki
(1.1) zob. też kogut w Wikicytatach
(1.1) zob. też kogut (ujednoznacznienie) w Wikipedii
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1   Hasło „kogut” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Włodzimierz Wysoczański, Opozycja homo – animal z perspektywy reguł postępowania (na materiale frazemów wybranych języków), „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 87.