luz

luz (język polski)

wymowa:

IPA: [lus], AS: [lus], zjawiska fonetyczne: wygł.

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) miejsce przestronne, dużo wolnego miejsca

(1.2) czas wolny między wydarzeniami

(1.3) techn. przestrzeń pomiędzy częściami mechanizmu, która umożliwia im ruch względem siebie nawzajem

(1.4) techn. odległość, którą może pokonać część mechanizmu bez poruszania innych elementów tegoż mechanizmu

(1.5) pot. swoboda, naturalność, brak ograniczeń

(1.6) środ. bieg jałowy

odmiana:

(1.1-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	luz	luzy
dopełniacz	luzu	luzów
celownik	luzowi	luzom
biernik	luz	luzy
narzędnik	luzem	luzami
miejscownik	luzie	luzach
wołacz	luzie	luzy

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.5) essa

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. luzik m, luzak m, luzaczka ż, zluzowanie n, zluzowywanie n, wyluzowanie n

czas. luzować, zluzować, zluzować się, zluzowywać, zluzowywać się, wyluzować, wyluzowywać się, poluźnić

przym. luźny, wyluzowany

przysł. luźno, luzem

związki frazeologiczne:

luzy jak maksi rajtuzy • wziąć na luz

etymologia:

od przymiotnika niem. lose → luźny, wolny, swawolny, rozwiązły

po raz pierwszy notowany w słowniku Samuela Lindego (druga część pierwszego tomu, 1808 rok) w cytacie z XVIII wieku

uwagi:

tłumaczenia:

• górnołużycki: (1.5) lunk m

źródła:

luz (język hiszpański)

wymowa:

IPA: [luθ]

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) światło, światłość

(1.2) jasność

(1.3) lampa, latarka, świeca, reflektor, światło

(1.4) prąd (elektryczny)

odmiana:

lm luces

przykłady:

(1.1) Dijo Dios: «Haya luz»; y hubo luz. (Gen 3) → Rzekł Bóg: „Niechaj się stanie światłość”. I stała się światłość. (Rdz 3)

(1.3) Enciende las luces de cruce, que ya ha oscurecido. → Zapal światła mijania, bo już ściemniało.

(1.4) Nos han cortado la luz. → Odcięli nam prąd.

składnia:

kolokacje:

(1.2) tener luz → być widnym

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

czas. lucir, lucirse

rzecz. lucero m, lucerna ż, luciérnaga ż

przym. lúcido, lucido

związki frazeologiczne:

a la luz del día → w biały dzień, otwarcie

etymologia:

łac. lux, lucis

uwagi:

źródła:

luz (język portugalski)

wymowa:

IPA: /luʒ/

​ ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) światło

odmiana:

(1.1) lm luzes

przykłady:

składnia:

kolokacje:

(1.1) abaixa-luz • luz-do-dia • acender luz • luz artificial • velocidade da luz

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

łac. luce

uwagi:

źródła: