kozak

To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 31 maj 2025. Od tego czasu wykonano 1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.
Podobna pisownia Podobna pisownia: Kozak kozák
kozak (1.1)
kozak (2.2)
kozaki (2.3)
wymowa:
IPA: [ˈkɔzak], AS: [kozak]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) hist. wojsk. żołnierz lekkiej pomocniczej jazdy w armii carskiej, także w szlacheckiej Polsce oraz w Turcji i Prusach[1]; zob. też Kozacy rejestrowi w Wikipedii
(1.2) przen. chwacki, żywy, śmiały chłopak lub dziewczyna[2]

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(2.1) choreogr. rodzaj tańca ukraińskiego; muzyka skomponowana do wykonywania tego tańca; zob. też kozak (taniec) w Wikipedii
(2.2) pot. grzyb koźlarz, Leccinum Gray; zob. też koźlarz w Wikipedii
(2.3) obuw. zwykle w lm wysoki zimowy but damski ze skóry
odmiana:
(1.1-2)
(2.1-3)
przykłady:
(1.1) Przed carem dumnie maszerował szwadron kozaków.
(1.2) Zenek wypił sam pół litra wódki, kozak z niego!
(2.1) Z podziwem patrzyliśmy na zespół tańczący kozaka.
(2.3) Podobają mi się moje nowe kozaki.
składnia:
kolokacje:
(2.1) tańczyć / zatańczyć kozaka
(2.2) zbierać / jeść kozaki • iść / pójść na kozaki
(2.3) zakładać / założyć / obuwać / nosić / przymierzać / zdejmować / zzuwać kozaki • chodzić / chadzać w kozakach • para kozaków
synonimy:
(1.1) daw. kozuń
(1.2) chojrak, chwat, gieroj, junak, mołojec, śmiałek, zuch
(2.1) kazaczok
(2.2) koźlarz, koźlarek
(2.3) botek
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. Kozak mos, Kozaczka ż, kozaczyzna ż, kozaczysko m, kozaczyna m, kozaczynka ż, kozakiernia ż
zdrobn. kozaczek m
czas. kozaczyć ndk.
przym. kozacki
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) pol. Kozak, ponieważ rekrutowani byli do tych oddziałów[3]
(1.2) od 1.1[3]
(2.1) od 1.1, pierwotnietaniec kozaków[3]
(2.2) pol. koza, dosł.kozi grzyb[3]
(2.3) od 1.1, pierwotniebut taki, jakie noszą kozacy[3]
uwagi:
(2.3) zobacz też: Indeks:Polski - Obuwie
tłumaczenia:
źródła:
  1. Wojsko, wojna, broń. Leksykon PWN, red. Marcin Kamler, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9, s. 147.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „kozak” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. 1 2 3 4 5 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „kozak” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.