Rzeczpospolita
Rzeczpospolita (język polski)
edytuj- wymowa:
- , IPA: [ˌʒɛʧ̑pɔˈspɔlʲita], AS: [žečpospolʹita], zjawiska fonetyczne: zmięk.• akc. na 3 syl.• akc. pob.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) książk. tradycyjna nazwa państwa polskiego; zob. też Rzeczpospolita w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1) z fleksją wewnętrzną[1]lub bez fleksji wewnętrznej[1]
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Rzeczpospolita Rzeczypospolite dopełniacz Rzeczypospolitej Rzeczypospolitych celownik Rzeczypospolitej Rzeczompospolitym biernik Rzeczpospolitą Rzeczypospolite narzędnik Rzecząpospolitą Rzeczamipospolitymi miejscownik Rzeczypospolitej Rzeczachpospolitych wołacz Rzeczypospolita Rzeczypospolite przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Rzeczpospolita Rzeczpospolite dopełniacz Rzeczpospolitej Rzeczpospolitych celownik Rzeczpospolitej Rzeczpospolitym biernik Rzeczpospolitą Rzeczpospolite narzędnik Rzeczpospolitą Rzeczpospolitymi miejscownik Rzeczpospolitej Rzeczpospolitych wołacz Rzeczpospolita Rzeczpospolite
- przykłady:
- (1.1) Szacuje się, że w obecnych granicach Rzeczpospolitej istniało ponad tysiąc kirkutów, ocalała połowa w większości zdewastowana i pozbawiona nagrobków[2].
- (1.1) Prezydent Rzeczypospolitej zgodnie z konstytucją podpisze ustawę budżetową w ciągu siedmiu dni.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) obywatele Rzeczypospolitej • granice Rzeczypospolitej • Rzeczpospolita Obojga Narodów • Polska Rzeczpospolita Ludowa
- synonimy:
- (1.1) Polska, Rzeczpospolita Polska, skr. RP
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. rzeczpospolitowanie n
- czas. rzeczpospolitować ndk.
- przym. rzeczpospolitowy
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- forma M. lp w postaci: Rzeczypospolita jest niepoprawna; ale ta sama forma Rzeczypospolita jest dopuszczalna jako W. lp
- dopuszczalna jest tzw. fleksja wewnętrzna, która jest odbierana jako bardziej staranna i uroczysta (np. N. lp: Rzecząpospolitą lub Rzeczpospolitą)[4]
- tłumaczenia:
- białoruski: (1.1) Рэч Паспалітая ż
- litewski: (1.1) Žečpospolita ż
- rosyjski: (1.1) Речь Посполитая ż
- ukraiński: (1.1) Річ Посполита ż
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 Hasło „Rzeczpospolita” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ Zdzisław Skrok, Wielkie Rozdroże: ćwiczenia terenowe z archeologii wyobraźni, 2008, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Hasło „Rzeczpospolita” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. V: Próba-R, Warszawa 1900–1927, s. 810.
- ↑ Jak odmienia się Rzeczpospolita? w: Poradnia językowa UŚ.