łoże (1.1)
 
łoże (1.2)
 
armata na łożu (1.3)
wymowa:
IPA[ˈwɔʒɛ], AS[u̯ože] ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) szerokie, okazałe łóżko
(1.2) daw. każde łóżko
(1.3) podstawa broni palnej, mocująca lufękarabinu, działa, armaty itp.
(1.4) podstawa, na której wspiera się ciężka maszyna, np. obrabiarka
(1.5) zob. łoże siewne; zob. też łoże siewne w Wikipedii
odmiana:
(1.1-5)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) małżeńskie / królewskie / hotelowe łoże • łoże z baldachimemsłać / ścielić / posłać / pościelić łoże • kłaść (się) / położyć (się) do łoża • wstać / wstawać z łoża • spać / sypiać / leżeć / drzemać / legnąć w łożu
(1.2) słać / ścielić / posłać / pościelić łoże • kłaść (się) / położyć (się) do łoża • wstać / wstawać z łoża • spać / sypiać / leżeć / drzemać / lec / legnąć w łożu
(1.3) łoże dolne / górne
synonimy:
(1.3) laweta
(1.4) korpus
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. łożysko n, łożnica ż, nałożnik m, nałożnica ż, położna ż, połóg m, leże n, leżak m
zdrobn. łóżko n, łóżeczko n
czas. łożyć, położyć, pokładać, założyć, zakładać, złożyć, nałożyć, nakładać, zlec
przym. łożowy, łóżkowy, łóżeczkowy, łożyskowy, położniczy
związki frazeologiczne:
dzielić stół i łożełoże sprawiedliwościłoże boleściłoże śmierciłoże Prokrusta / Prokrustowe łożemadejowe łożez prawego łoża / z nieprawego łożarozłączenie od stołu i łoża / separacja od łożaprzysłowia: choremu i złote łoże nie pomożekto idzie na niedźwiedzia, niech gotuje łoże, kto na dzika, marymądrość ma twarde łożeprzyjdziesz na madejowe łoże, gdzie są brzytwy i noże
etymologia:
(1.2) prasł. *ložemiejsce, w którym ktoś lub coś leży
(1.1,3-5) od (1.2)
uwagi:
zob. też łoże w Wikipedii
tłumaczenia:
(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: łóżko
(1.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: łoże siewne
źródła:
  1. Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.