Wikisłownik

orzeł

Podobna pisownia Podobna pisownia: Orzeł • òrzéł

orzeł (język polski)

edytuj
 
orzeł (1.1)
 
orzeł (1.2)
wymowa:
​?/i, IPA: [ˈɔʒɛw], AS: [ožeu̯]
homofon: Orzeł
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) ornit. duży ptak drapieżny z podrodziny Aquilinae[1], o zakrzywionym dziobie, mocnych szponach i szerokich, deskowatych skrzydłach; zob. też orły w Wikipedii
(1.2) numizm. bank. awers monety, zwłaszcza polskiej, z wizerunkiem godła państwowego

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) przen. zdolna, bystra osoba
odmiana:
(1.1-2)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikorzełorły
dopełniaczorłaorłów
celownikorłowi / orłuorłom
biernikorłaorły
narzędnikorłemorłami
miejscownikorleorłach
wołaczorleorły
(2.1)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikorzełorły
dopełniaczorłaorłów
celownikorłowi / orłuorłom
biernikorłaorłów
narzędnikorłemorłami
miejscownikorleorłach
wołaczorleorły
przykłady:
(1.1) Samice orłów składają jedno lub dwa jaja.
(1.2) „Orzeł czy reszka?” — spytałem, rzucając monetą.
(2.1) Orłem to on nie był, ledwo zdał do następnej klasy.
składnia:
kolokacje:
(1.1) orzeł cesarski • orzeł czarny • orzeł przedni • orzeł sawannowy • orzeł stepowy
(1.2) orzeł czy reszka?
synonimy:
(1.2) awers
(2.1) as, geniusz, prymus
antonimy:
(1.2) reszka, rewers
hiperonimy:
(1.1) ptak
hiponimy:
holonimy:
(1.2) złotówka, złoty
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. orlik m, orlę n, orlątko n, orlik m, Orzeł m, orłan m, Orłowo n, orliczka ż, Orlica ż
forma żeńska orlica ż
zdrobn. orzełek m
zgrub. orlisko n
przym. orli, orłowski, orlicki, orłowy
związki frazeologiczne:
dwóch orłów razem się nie gnieździ • gdzie orzeł mówi, niech wrony zamilczą • gęś zazdrości, gdy orzeł buja • lepszy dzięcioł w ręku niż orzeł na sęku • nie jeden orzeł z gęsią cudzołożył • nie polezie orzeł w gówna • orła można po locie poznać • orła wrona nie pokona • orły w pokrzywach gniazd nie ścielą • orzeł much nie łapie • pisklę orła będzie orłem, pisklę wrony – wroną • prawda górą lata jak orzeł • wywinąć orła • za dużo orłów, za mało drobiu
etymologia:
prasł. *orьlъ
uwagi:
zob. też orzeł w Wikicytatach
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ptaki
tłumaczenia:
(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: awers
źródła:
  1. ↑   Hasło „Aquilinae” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=orzeł&oldid=8391138”