dziób
dziób (język polski)
edytuj- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) zool. rogowe zakończenie głowy u ptaków oraz niektórych innych zwierząt służące najczęściej do chwytania pokarmów; zob. też dziób w Wikipedii
- (1.2) pot. przen. twarz lub usta
- (1.3) muz. rodzaj ustnika; zob. też dziób w Wikipedii
- (1.4) mors. przednia część kadłuba statku; zob. też dziób w Wikipedii
- (1.5) lotn. przednia część kadłuba samolotu; zob. też dziób samolotu w Wikipedii
- (1.6) zwykle w lm ślad na skórze po przebytej ospie
czasownik, forma fleksyjna
- odmiana:
- (1.1-2) [1]
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik dziób dzioby / dzióby dopełniacz dzioba / dzióba dziobów / dzióbów celownik dziobowi / dzióbowi dziobom / dzióbom biernik dziób dzioby / dzióby narzędnik dziobem / dzióbem dziobami / dzióbami miejscownik dziobie / dzióbie dziobach / dzióbach wołacz dziobie / dzióbie dzioby / dzióby - (1.4-5)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik dziób dzioby dopełniacz dziobu / dzioba[2] dziobów celownik dziobowi dziobom biernik dziób dzioby narzędnik dziobem dziobami miejscownik dziobie dziobach wołacz dziobie dzioby
- przykłady:
- (1.1) Otwarł bocian dziób z klekotem…[3]
- (1.2) — Za pozwoleniem, to ja powinnam, bo jestem starsza i mam pierwszeństwo. — Za pozwoleniem, ale to ja wpadłam na ten pomysł. — Za pozwoleniem, zamknij dziób.[4]
- (1.4) Dziób okrętu, w którym oboje byli umieszczeni, wzlatywał w górę, a potem spadał jak szalony.[5]
- (1.6) — A nie będzie dziobów na polikach? — Nie zdrapuj, to przejdzie ci bez znaku, jak Nastusi.[6]
- składnia:
- kolokacje:
- dzioborożec, brzytwodziób, butodziób, grubodziób, krzyżodziób, szablodziób, trzewikodziób, żółtodziób
- (1.2) zamknąć dziób
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. dziobak m, dzióbak m, dziobnik m, dziobacz m, dziobiec m, dzióbica ż, dziobanie n, dziobnięcie n, dziobnica ż, dziobówka ż
- czas. dziobać, dzióbać, dziobnąć, dzióbnąć, podziobać, zadziobać, wydziobać, wydziobywać, obdziobać, obdziobywać
- przym. dziobowy, dziobaty, dzióbaty
- związki frazeologiczne:
- dostać w dziób • kiedy ptaki w styczniu śpiewają, to im w maju dzioby zamarzają • kłapać dziobem • wsadzać dziób w nie swoje sprawy
- etymologia:
- uwagi:
- zobacz też: Indeks:Polski - Zwierzęta • Indeks:Polski - Instrumenty muzyczne
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) beak; (1.2) kisser; (1.4) bow, prow; (1.5) nose; (1.6) pockmark
- arabski: (1.1) منقار
- baskijski: (1.1) moko; (1.2) mutur; (1.4) branka; (1.5) mutur
- białoruski: (1.1) дзюба ż
- bułgarski: (1.1) клюн m, човка ż
- czeski: (1.1) zobák m; (1.4) příď m
- duński: (1.1) næb n
- esperanto: (1.1) beko; (1.4) pruo
- fiński: (1.1) nokka
- francuski: (1.1) bec m; (1.4) proue ż
- gudźarati: (1.1) ચાંચ ż (cān̄ca)
- hawajski: (1.1) nuku
- hiszpański: (1.1) pico m; (1.2) jeta ż; (1.3) boquilla ż; (1.4) proa ż; (1.5) morro m; (1.6) cacaraña ż
- interlingua: becco, rostro
- islandzki: (1.1) nef n
- japoński: (1.1) 嘴 (くちばし, kuchibashi)
- jidysz: (1.1) שנאָבל m (sznobl)
- karaimski: (1.1) бурун
- krymskotatarski: (1.1) ğağa
- łaciński: (1.1) rostrum m
- niderlandzki: (1.1) snavel m, bek m
- niemiecki: (1.1) Schnabel m; (1.4) Bug m, Schiffsbug m; (1.6) Pockennarbe ż
- norweski (bokmål): (1.1) nebb n
- nowogrecki: (1.1) ράμφος n; (1.3) ράμφος n; (1.5) ράμφος n
- portugalski: (1.1) bico m
- rosyjski: (1.1) клюв m; (1.6) оспина ż
- slovio: zobak (зобак)
- słowacki: (1.1) zobák; (1.2) zobák; (1.4) prova ż
- staroegipski: (1.4) (ḥꜣt)
- suahili: (1.1) mdomo
- szwedzki: (1.1) näbb w; (1.4) bog w
- turecki: (1.1) gaga
- tuvalu: (1.1) isu
- ukraiński: (1.1) дзьоб m; (1.4) ніс m
- węgierski: (1.1) csőr; (1.6) ragya
- wilamowski: (1.1) dziub ż, šnōvł̥ m, šnōbl̥ m
- włoski: (1.1) becco m; (1.2) becco m
- źródła:
- ↑ Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.
- ↑ Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Maria Konopnicka: O Janku Wędrowniczku
- ↑ Dziecko piątku, Małgorzata Musierowicz, 1993 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Henryk Sienkiewicz: Za chlebem
- ↑ Władysław Reymont: Chłopi