aberracja
aberracja (język polski)
edytuj
- wymowa:
- IPA: [ˌabɛrˈːat͡sʲja], AS: [abe•racʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.• akc. pob.• gemin. / IPA: [ˌabɛrˈrat͡sʲja], AS: [aberracʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.• akc. pob.
- podział przy przenoszeniu wyrazu: a•ber•ra•cja[1]
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) erud. odchylenie od normalnego stanu; nieprawidłowość; zob. też aberracja w Wikipedii
- (1.2) astr. pozorne odchylenie ciał niebieskich od ich rzeczywistego położenia wywołane ruchem Ziemi po orbicie albo jej obrotem; zob. też aberracja światła w Wikipedii
- (1.3) opt. wada soczewek powodująca nieostrość, zabarwienie bądź zniekształcenie obrazu; wada odwzorowywania obrazu przez układy optyczne; zob. też aberracja optyczna w Wikipedii
- (1.4) genet. zmiana w strukturze chromosomów występująca samorzutnie w warunkach naturalnych, a także wywoływana sztucznie działaniem promieniowania jonizującego, różnych związków chemicznych itp., powodująca dziedziczne zmiany cech organizmu[2]; zob. też aberracje chromosomowe w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik aberracja aberracje dopełniacz aberracji aberracji / przest. aberracyj[3] celownik aberracji aberracjom biernik aberrację aberracje narzędnik aberracją aberracjami miejscownik aberracji aberracjach wołacz aberracjo aberracje
- przykłady:
- (1.1) Dewiacja jest aberracją.
- (1.2) Aberracja dobowa ciała astralnego.
- (1.3) Aberrację zmniejsza się, stosując zamiast pojedynczej soczewki zespół soczewek wykonanych z różnych gatunków szkła (…)[4]
- (1.4) Aberracje popromienne chromosomów mogą być potęgowane przez czynniki zewnętrzne, np. temperaturę[5].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) aberracja światła
- (1.2) aberracja dobowa / dzienna / roczna
- (1.3) aberracja chromatyczna • aberracja sferyczna
- (1.4) aberracja chromosomów
- synonimy:
- (1.1) anomalia, dewiacja, odchylenie, nienormalność, nieprawidłowość, zboczenie
- (1.2) aberracja astronomiczna, aberracja gwiezdna, aberracja światła, anomalia, odchylenie
- (1.3) aberracja optyczna, chromatyzm
- (1.4) aberracja chromosomowa
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.3) wada
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. aberracyjność ż
- przym. aberracyjny
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- łac. aberratio → zabłąkanie się, zbłądzenie[6][2]
- uwagi:
- (1) Częstym błędem jest zapisywanie tego wyrazu jako aberacja, która to forma jest niepoprawna[7].
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) aberration; (1.2) aberration; (1.3) aberration
- arabski: (1.1) زيغ
- baskijski: (1.2) aberrazio; (1.3) aberrazio
- białoruski: (1.1) аберацыя ż; (1.2) аберацыя ż; (1.3) аберацыя ż
- bułgarski: (1.2) аберация ż; (1.3) аберация ż; (1.4) аберация ż
- esperanto: (1.1) aberacio; (1.2) aberacio; (1.3) aberacio
- francuski: (1.1) aberration ż; (1.2) aberration ż; (1.4) aberration ż
- hiszpański: (1.1) aberración ż; (1.2) aberración ż; (1.3) aberración ż
- kaszubski: (1.1) òdchilenié n, òdchiłka ż, òddżib
- kataloński: (1.2) aberració ż
- łaciński: (1.1) aberratio ż; (1.2) aberratio ż; (1.3) aberratio ż; (1.4) aberratio ż
- niemiecki: (1.1) Aberration ż; (1.2) Aberration ż; (1.3) Aberration ż
- nowogrecki: (1.1) απόκλιση ż, εκτροπή; (1.2) αποπλάνηση του φωτός ż; (1.3) απόκλιση φωτός ż, εκτροπή φωτός ż
- portugalski: aberração ż
- rosyjski: (1.3) аберрация ż
- szwedzki: (1.1) aberration w; (1.2) aberration w; (1.3) aberration w
- ukraiński: (1.1) аберація ż; (1.2) аберація ż; (1.3) аберація ż
- węgierski: (1.2) aberráció; (1.3) aberráció; (1.4) aberráció
- włoski: (1.1) aberrazione ż; (1.2) aberrazione ż; (1.3) aberrazione ż
- źródła:
- ↑ Hasło „aberracja” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 1.
- ↑ 2,0 2,1 Hasło „aberracja” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.
- ↑
Hasło „aberracja” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Wikipedia.
- ↑ Wikipedia.
- ↑ Mirosław Bańko, Lidia Drabik, Lidia Wiśniakowska, Słownik spolszczeń i zapożyczeń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-15121-8.
- ↑ Hasło „aberacja” w: Ewa Rudnicka, Marek Zboralski, Praktycznie najlepszy słownik błędów językowych. Słowa, zdania, wyrażenia (tworzenie i stosowanie), Agencja NOMEN, Poznań 2020, ISBN 978-83-959212-0-9, s. 13.
