Aneks:Język polski - koniugacja VIIIa

Spis treści aneksu | Język polski | Indeks:Hasła w języku polskim

Według koniugacji VIII odmieniają się czasowniki, które w bezokoliczniku kończą się na "~ywać" i "~iwać". Odmiany "VIIIa" i "VIIIb" różnią się tym, że w odmianie VIIIb ostatnia spółgłoska tematu jest zmiękczona.

Forma Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1 os. 2 os. 3 os. 1 os. 2 os. 3 os.
Bezokolicznik ~ywać
odczytywać
Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.) ~uję
odczytuję
~ujesz
odczytujesz
~uje
odczytuje
~ujemy
odczytujemy
~ujecie
odczytujecie
~ują
odczytują
Czas przeszły m ~ywałem
odczytywałem
~ywałeś
odczytywałeś
~ywał
odczytywał
~ywaliśmy
odczytywaliśmy
~ywaliście
odczytywaliście
~ywali
odczytywali
ż ~ywałam
odczytywałam
~ywałaś
odczytywałaś
~ywała
odczytywała
~ywałyśmy
odczytywałyśmy
~ywałyście
odczytywałyście
~ywały
odczytywały
n - - ~ywało
odczytywało
Forma bezosobowa czasu przeszłego ~ywano
odczytywano
Tryb rozkazujący - ~uj
odczytuj
- ~ujmy
odczytujmy
~ujcie
odczytujcie
-
Tryb przypuszczający m ~ywałbym
odczytywałbym
~ywałbyś
odczytywałbyś
~ywałby
odczytywałby
~ywalibyśmy
odczytywalibyśmy
~ywalibyście
odczytywalibyście
~ywaliby
odczytywaliby
ż ~ywałabym
odczytywałabym
~ywałabyś
odczytywałabyś
~ywałaby
odczytywałaby
~ywałybyśmy
odczytywałybyśmy
~ywałybyście
odczytywałybyście
~ywałyby
odczytywałyby
n - - ~ywałoby
odczytywałoby
Imiesłów przymiotnikowy czynny** m ~ujący
odczytujący
ż ~ująca
odczytująca
~ujące
odczytujące
n - - ~ujące
odczytujące
Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)** m ~ywany
odczytywany
~ywani
odczytywani
ż ~ywana
odczytywana
~ywane
odczytywane
n - - ~ywane
odczytywane
Imiesłów przysłówkowy współczesny ~ując
odczytując
Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.) ~ywawszy
(powypytywawszy)
Rzeczownik odczasownikowy ~ywanie
odczytywanie

* Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i swojej odpowiedniej formy czasu przeszłego w 3. osobie („będę czytał”, „będę czytała”, „będziesz czytał” itd.) lub przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i bezokolicznika („będę czytać”, „będziesz czytać” itd.). Czasowniki dokonane nie tworzą czasu teraźniejszego.

** Imiesłowy ulegają deklinacji takiej samej, jak przymiotniki. Zobacz też: Aneks:Język polski - przymiotniki

Skróty: dk. – forma występuje dla czasowników dokonanych; ndk. – forma występuje dla czasowników niedokonanych; m – rodzaj męski; ż – rodzaj żeński; n – rodzaj nijaki.

Wyjaśnienie: w języku polskim, w liczbie mnogiej, występują dwa rodzaje: rodzaj męskoosobowy i niemęskoosobowy. Dla zachowania przejrzystości tabelki, formy czasowników tych osób zostały przypisane do rzędu rodzaju męskiego liczby pojedynczej (rodzaj męskoosobowy) oraz do rzędu rodzajów żeńskiego i nijakiego (rodzaj niemęskoosobowy).