Aneks:Język polski - koniugacja Xc

Spis treści aneksu | Język polski | Indeks:Hasła w języku polskim

Koniugacja Xc obowiązuje dla czasowników, których bezokolicznik kończy się na "~ąć", oraz które zmieniają temat. W niektórych końcówkach dla niektórych czasowników występuje litera "m", a w innych - litera "n".

Forma Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1 os. 2 os. 3 os. 1 os. 2 os. 3 os.
Bezokolicznik ~ąć
wziąć
Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.) ~mę/ ~nę
wezmę
~miesz/ ~niesz
weźmiesz
~mie/ ~nie
weźmie
~miemy/ ~niemy
weźmiemy
~miecie/ ~niecie
weźmiecie
~mą/ ~ną
wezmą
Czas przeszły m ~ąłem
wziąłem
~ąłeś
wziąłeś
~ął
wziął
~ęliśmy
wzięliśmy
~ęliście
wzięliście
~ęli
wzięli
ż ~ęłam
wzięłam
~ęłaś
wzięłaś
~ęła
wzięła
~ęłyśmy
wzięłyśmy
~ęłyście
wzięłyście
~ły
wzięły
n - - ~ęło
wzięło
Forma bezosobowa czasu przeszłego ~ęto
wzięto
Tryb rozkazujący - ~
weź
- ~my
weźmy
~cie
weźcie
-
Tryb przypuszczający m ~ąłbym
wziąłbym
~ąłbyś
wziąłbyś
~ąłby
wziąłby
~ęlibyśmy
wzięlibyśmy
~ęlibyście
wzięlibyście
~ęliby
wzięliby
ż ~ęłabym
wzięłabym
~ęłabyś
wzięłabyś
~ęłaby
wzięłaby
~ęłybyśmy
wzięłybyśmy
~ęłybyście
wzięłybyście
~ęłyby
wzięłyby
n - - ~ęłoby
wzięłoby
Imiesłów przymiotnikowy czynny** m ~mący/ ~nący
ż ~mąca/ ~nący
~mące/ ~nące
n - - ~mące/ ~nące
Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)** m ~ęty
wzięty
~ęci
wzięci
ż ~ęta
wzięta
~ęte
wzięte
n - - ~ęte
wzięte
Imiesłów przysłówkowy współczesny ~mąc/~nąc
Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.) ~ąwszy
wziąwszy
Rzeczownik odczasownikowy ~ęcie
wzięcie

* Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i swojej odpowiedniej formy czasu przeszłego w 3. osobie („będę czytał”, „będę czytała”, „będziesz czytał” itd.) lub przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i bezokolicznika („będę czytać”, „będziesz czytać” itd.). Czasowniki dokonane nie tworzą czasu teraźniejszego.

** Imiesłowy ulegają deklinacji takiej samej, jak przymiotniki. Zobacz też: Aneks:Język polski - przymiotniki

Skróty: dk. – forma występuje dla czasowników dokonanych; ndk. – forma występuje dla czasowników niedokonanych; m – rodzaj męski; ż – rodzaj żeński; n – rodzaj nijaki.

Wyjaśnienie: w języku polskim, w liczbie mnogiej, występują dwa rodzaje: rodzaj męskoosobowy i niemęskoosobowy. Dla zachowania przejrzystości tabelki, formy czasowników tych osób zostały przypisane do rzędu rodzaju męskiego liczby pojedynczej (rodzaj męskoosobowy) oraz do rzędu rodzajów żeńskiego i nijakiego (rodzaj niemęskoosobowy).