gęś

Podobna pisownia: Geess • Ges • ges

gęś (język polski)

gęś (1.1)

gęś (1.2)

gęś (1.3)

wymowa asynchroniczna: ^?/i, IPA: [ɡɛ̃w̃ɕ], AS: [gẽũ̯ś], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ę
inna wersja wymowy asynchronicznej: ^?/i, IPA: [ɡɛ̃j̃ɕ], AS: [gẽĩ ̯ś]
wymowa synchroniczna: IPA: [ɡɛ̃ɕ], AS: [gẽś] (najrzadziej spotykana, niegdyś zalecana przez Słownik wymowy polskiej PWN)

^?/i ^?/i

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.3) kulin. potrawa z mięsa gęsi (1.2), rzadziej gęsi (1.1)

(1.1)

przykłady:: (1.1) Wtem z gór orzeł nadleciał, miał dziób, szpony krzywe, gęsiom szyje poskręcał – i padły nieżywe, pozabijane^[3].

kolokacje:: (1.1) dzika gęś • gęś domowa • gęś egipska; (1.3) pieczona gęś • gęś z jabłkami; (1.4) głupia / prowincjonalna gęś

synonimy:: (1.2) gw. (Górny Śląsk) ganś, gynś; (1.3) gęsina; gw. (Górny Śląsk) ganś, gynś

hiponimy:: (1.1) zobacz też: gęś domowa • gęś krótkodzioba • gęś łabędzionosa • gęś mała • gęś szara • gęś tundrowa • gęś tybetańska • gęś zbożowa

wyrazy pokrewne:

forma męska gąsior m

związki frazeologiczne:: głupia gęś • niech to gęś kopnie! • przysłowia: dobre pierze, niezła też gęś • dogadywali się jak gęś z prosięciem • dwie gęsie, trzy niewieście, już ci jarmark w mieście • gdy gęś dzika w marcu przybywa, ciepła wiosna bywa • gdy na świętą Barbarę gęś chodzi po lodzie, to Boże Narodzenie będzie po wodzie • gdy w świętą Barbarę gęś chodzi po lodzie, to Boże Narodzenie będzie po wodzie • gdy w świętą Barbarę gęś po stawie chodzi, w Boże Narodzenie pływać po nim się godzi • gęsi Rzym ocaliły, a złodzieja zgubiły • kiedy w Gromniczną gęś chodzi po wodzie, to będzie na Wielkanoc chodzić po lodzie • kura sąsiada jest zawsze tłustsza niźli własna gęś • na Katarzynę gęś po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie • na Marcina gęś do komina • nad bażanta gęś wolę, kiedy on w lesie, a ta na stole • ważywszy na gęś, na pieprz żałuje • wesele Marcina: gęś i dzban wina • znać się jak gęś na szafranie

amharski: (1.1) ዝይ
angielski: (1.1) goose
arabski: (1.1) وزة ż (wazza)
baskijski: (1.1) antzara
baszkirski: (1.1) ҡаҙ; (1.2) ҡаҙ; (1.3) ҡаҙ
białoruski: (1.1) гусь ż; (1.2) гусь ż
białoruski (taraszkiewica): (1.1) гусь ż; (1.2) гусь ż
bułgarski: (1.1) гъска ż; (1.3) гъска ż; (1.4) гъска ż, патка ż
chorwacki: (1.1) guska ż
czeski: (1.1) husa ż; (1.4) husa ż
dolnołużycki: (1.1) gus ż
duński: (1.1) gås w
esperanto: (1.1) ansero
fiński: (1.1) hanhi
francuski: (1.1) oie ż
hiszpański: (1.1) oca ż
interlingua: (1.1) ansere
islandzki: (1.1) gæs ż
japoński: (1.1) ガチョウ (gachō)
jidysz: (1.1) גאַנדז ż (gandz)
kaszubski: (1.1) gãs ż; (1.2) gãs ż, pila ż; (1.3) gãs ż
kataloński: (1.1) oca ż; (1.2) oca ż
kazachski: (1.1) қаз; (1.2) қаз
kornijski: (1.1) goedh ż
krymskotatarski: (1.1) qaz; (1.2) qaz; (1.3) qaz
maltański: (1.1) wiżża ż
niderlandzki: (1.1) gans ż
niemiecki: (1.1) Gans ż; (1.3) Gans ż; (1.4) Gans ż
norweski (bokmål): (1.1) gås m/ż
nowogrecki: (1.1) χήνα ż
nowopruski: (1.1) zansī ż
rosyjski: (1.1) гусь m, гусыня ż (samica)
rumuński: (1.1) gâscă ż; (1.2) gâscă ż; (1.3) gâscă ż
slovio: (1.1) gus (гус)
słowacki: (1.1) hus ż
szwedzki: (1.1) gås w
tatarski: (1.1) qaz; (1.2) qaz; (1.3) qaz
ukraiński: (1.1) гуска ż
walijski: (1.1) gŵydd m
wilamowski: (1.1) gons ż, gaons ż; (1.3) gons ż, gaons ż; (1.4) gons ż, gaons ż
włoski: (1.1) oca ż

↑ Kazimierz Nitsch, Z badań nad językiem polskim (z literatury chorwackiej), „Poradnik Językowy” nr 4/1908, s. 53.
↑ Hasło „gęś” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
↑ Homer: Odyseja.
↑ Hasło „gęś” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.