Maciej
Maciej (język polski)
edytuj- wymowa:
- IPA: [ˈmaʨ̑ɛ̇j], AS: [maćėi ̯], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Maciej Maciejowie[1] / pot. Macieje[2] dopełniacz Macieja Maciejów celownik Maciejowi Maciejom biernik Macieja Maciejów narzędnik Maciejem Maciejami miejscownik Macieju Maciejach wołacz Macieju Maciejowie / Macieje
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) pan Maciej • brat / kuzyn / wujek / dziadek Maciej • mężczyzna imieniem (o imieniu) Maciej • święty / błogosławiony Maciej • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Maciej • dać na imię / nadać imię / ochrzcić imieniem Maciej • otrzymać / dostać / przybrać imię Maciej • dzień imienin / imieniny Macieja • na Macieja (o dniu)
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. Maciejowa ż, Maciejówna ż, Maciejostwo n, Maćkowa ż, Maćkówna ż, maciejówka ż, maciejka ż, maciejeczka ż, Maciejów mrz, Maciejowice nmos, Maciejki nmos, Maciejówka ż, Maciejew mrz
- przym. maciejkowy, maciejski, maciejowicki, maciejówkowy
- związki frazeologiczne:
- przysłowia: gdy Święty Maciej zimę poprawia, to Oblubieniec mrozy zostawia • jak na święty Maciej ciepło, to się będzie długo wlekło • jaka Gromniczna bracie, taki Święty Maciej • jaka pogoda w nocy świętego Piotra i Macieja takiej czterdzieści dni i nocy nadzieja • kiedy Gromniczna zimę traci, to święty Maciej ją wzbogaci • Maciej do budynku rąbie drzewo • na świętego Macieja prędzej wiosny nadzieja • na świętego Macieja zniesie gęś pierwsze jejca • na święty Maciej lody wróżą długie chłody, a gdy płyną już strugą, to i zimy niedługo • na święty Maciej skowronek zapiej • to nie ja, to syn Macieja • w koło Macieju
- etymologia:
- łac. Matthias < gr. Ματθίας, gr. Μαθθίας < hebr. מתתיהו (matityáhu) → dar Boga (od tego samego słowa pochodzi imię Mateusz)[5]
- źródłosłów nazwisk: Mach, Maciaszczyk, Maciaszek, Maciejak, Maciejewski, Maciejewicz, Macierewicz, Macioszek, Maciuk, Maciukiewicz, Maciulewicz, Maciuła, Mackiewicz, Maculewicz, Maćko, Maćkowski, Maćkowicz, Maćków[6]
- uwagi:
- zob. też Maciej w Wikicytatach
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) Matthias
- chorwacki: (1.1) Matej m
- czeski: (1.1) Matěj m
- francuski: (1.1) Matthias m
- górnołużycki: (1.1) Maćij m
- hiszpański: (1.1) Matías m
- kaszubski: (1.1) Macéj m
- łaciński: (1.1) Matthias m
- niderlandzki: (1.1) Matthias m
- niemiecki: (1.1) Matthias m
- portugalski: (1.1) Mathias m
- rosyjski: (1.1) Матфий m, Матвей m
- serbski: (1.1) Матија m
- słowacki: (1.1) Matej m
- starogrecki: (1.1) Ματθίας m, Μαθθίας m
- węgierski: (1.1) Mátyás
- wilamowski: (1.1) Moc m, Mōc m
- włoski: (1.1) Mattia m
- źródła:
- ↑
Hasło „Maciej” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Porada „imiona w liczbie mnogiej” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Porada „przymiotniki dzierżawcze od imion” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Porada „przymiotniki dzierżawcze” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 150, 151.
- ↑ Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 151.
