היטן (jidysz)

edytuj
transliteracja:
YIVO: hitn; polska: hitn
wymowa:
IPA/ˈhitn/; IPA[ˈhɪtn̩]
znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) strzec, chronić, ochraniać, pilnować, opiekować się, czuwać (nad czymś), dbać
(1.2) przestrzegać (prawa, zasad), zachowywać (przykazania)[1]

czasownik zwrotny

(2.1) היטן זיךstrzec się, chronić się, pilnować się, wystrzegać się, uważać, mieć się na baczności
odmiana:
(1-2) lp איך היט, דו היטסט, ער / זי / עס היט ‖ lm מיר היטן, איר היט, זיי היטן ‖ fp האָבן + געהיט / געהיטן
przykłady:
(1.1) היט דאָס בוך.‏ → Szanuj () książkę[2].
(2.1) היט זיך, זאָלסט ניט פֿאַלן!‏ → Uważaj, żebyś się nie przewrócił![3]
składnia:
(2.1) היטן זיך פֿאַרstrzec się / wystrzegać się + D., uważać na + B., chronić się / mieć się na baczności przed + N.
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. היטער, היטערין, פֿאַרהיטונג
czas. פֿאַרהיטן
przym. פֿאַרהיטנדיק
związki frazeologiczne:
etymologia:
śwn. hüeten, por. niem. hüten[4]
uwagi:
źródła:
  1.   Yitskhok Niborski, Bernard Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français, Bibliothèque Medem, Paryż 2002, ISBN 2951137273, s. 234.
  2. Napis na pieczątce bibliotecznej.
  3.   Hasło „היטן” w: Борис Вайнблат, Идиш-русский словарь, 2008, s. 281.
  4.   Hasło „hüten” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.