strzec
(Przekierowano z strzec się)
strzec (język polski)
edytuj- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany
- (1.1) mieć pod opieką, pilnować, dozorować, opiekować się kimś lub czymś
- (1.2) przestrzegać czegoś, być posłusznym czemuś, postępować zgodnie z czymś
czasownik zwrotny strzec się
- (2.1) unikać czegoś, pilnować się, uważać
- odmiana:
- (1.1) koniugacja XI
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik strzec czas teraźniejszy strzegę strzeżesz strzeże strzeżemy strzeżecie strzegą czas przeszły m strzegłem strzegłeś strzegł strzegliśmy strzegliście strzegli ż strzegłam strzegłaś strzegła strzegłyśmy strzegłyście strzegły n strzegłom strzegłoś strzegło tryb rozkazujący niech strzegę strzeż niech strzeże strzeżmy strzeżcie niech strzegą pozostałe formy czas przyszły m będę strzegł,
będę strzecbędziesz strzegł,
będziesz strzecbędzie strzegł,
będzie strzecbędziemy strzegli,
będziemy strzecbędziecie strzegli,
będziecie strzecbędą strzegli,
będą strzecż będę strzegła,
będę strzecbędziesz strzegła,
będziesz strzecbędzie strzegła,
będzie strzecbędziemy strzegły,
będziemy strzecbędziecie strzegły,
będziecie strzecbędą strzegły,
będą strzecn będę strzegło,
będę strzecbędziesz strzegło,
będziesz strzecbędzie strzegło,
będzie strzecczas zaprzeszły m strzegłem był strzegłeś był strzegł był strzegliśmy byli strzegliście byli strzegli byli ż strzegłam była strzegłaś była strzegła była strzegłyśmy były strzegłyście były strzegły były n strzegłom było strzegłoś było strzegło było forma bezosobowa czasu przeszłego strzeżono tryb przypuszczający m strzegłbym,
byłbym strzegłstrzegłbyś,
byłbyś strzegłstrzegłby,
byłby strzegłstrzeglibyśmy,
bylibyśmy strzeglistrzeglibyście,
bylibyście strzeglistrzegliby,
byliby strzegliż strzegłabym,
byłabym strzegłastrzegłabyś,
byłabyś strzegłastrzegłaby,
byłaby strzegłastrzegłybyśmy,
byłybyśmy strzegłystrzegłybyście,
byłybyście strzegłystrzegłyby,
byłyby strzegłyn strzegłobym,
byłobym strzegłostrzegłobyś,
byłobyś strzegłostrzegłoby,
byłoby strzegłoimiesłów przymiotnikowy czynny m strzegący, niestrzegący ż strzegąca, niestrzegąca strzegące, niestrzegące n strzegące, niestrzegące imiesłów przymiotnikowy bierny m strzeżony, niestrzeżony strzeżeni, niestrzeżeni ż strzeżona, niestrzeżona strzeżone, niestrzeżone n strzeżone, niestrzeżone imiesłów przysłówkowy współczesny strzegąc, nie strzegąc rzeczownik odczasownikowy strzeżenie, niestrzeżenie
- przykłady:
- składnia:
- (1.1) strzec + D. przed + N.
- (1.1) strzec + B. od + D.
- (1.2) strzec + D.
- (2.1) strzec się + D.
- kolokacje:
- (1.1) strzec dziecka przed złym wpływem • strzec swojej prywatności • strzec swojego terytorium
- (1.2) strzec zwyczajów / tajemnicy
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. strzeżenie n
- związki frazeologiczne:
- strzec jak oka w głowie • strzec jak źrenicy oka • strzec sekretu • strzec tajemnicy • Bóg kogoś strzegł • niech cię Bóg strzeże
- przysłowia strzeżonego Pan Bóg strzeże • strzeż mnie, Boże, od przyjaciół, bo z wrogami poradzę sobie sam
- etymologia:
- uwagi:
- W czasownikach wtórnie niedokonanych, które utworzono poprzez dodanie przedrostka temat -strzec przechodzi w -strzegać.
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) guard, watch over
- białoruski: (1.1) берагчы, засцерагаць; (2.1) берагчыся
- hiszpański: (1.1) guardar, cuidar, custodiar; (1.2) observar, guardar, cumplir, respetar
- jidysz: (1.1) היטן (hitn), פֿאַרהיטן (farhitn); (1.2) היטן (hitn); (2.1) היטן זיך (hitn zich)
- niderlandzki: (1.1) bewaken; (2.1) oppassen
- niemiecki: (1.1) hüten; (2.1) achtgeben
- rosyjski: (1.1) блюсти, стеречь
- rumuński: (1.1) păzi; (1.2) păzi; (2.1) se păzi
- ukraiński: (1.1) стерегти
- włoski: (1.1) custodire, piantonare; (1.2) salvaguardare; (2.1) guardarsi