ukąszenie heglowskie

ukąszenie heglowskie (język polski) edytuj

wymowa:
IPA[ˌukɔ̃w̃ˈʃɛ̃ɲɛ xɛɡˈlɔfsʲcɛ], AS[ukõũ̯šńe χeglofsʹḱe], zjawiska fonetyczne: zmięk.utr. dźw.nazal.asynch. ą -ni…akc. pob.
?/i
znaczenia:

fraza rzeczownikowa, rodzaj nijaki

(1.1) pejor. określenie używane jako epitet wobec osób o przekonaniach marksistowskich i socjalistycznych, któredały się uwieść komunistycznej władzy”; pojęcie utożsamiane z poglądem zakładającym przedkładanie tzw.konieczności dziejowejnad prawa i los jednostki[1], a w filozofii zaś z historycyzmem
odmiana:
(1.1)
przykłady:
(1.1) W polskich jakościowych mediach drukowanych dominują kapitulanckie nastroje, przypominające ukąszenie heglowskie lat 40. albo neoliberalną oczywistość lat 90.[2]
(1.1) Jest jeszcze ciągle na świecie sporo ludzi, ofiarukąszenia heglowskiego”.[3]
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
od nazwiska filozofa Georga Hegla; określenie ukute przez Czesława Miłosza[4], czasem przypisywane jego interlokutorowi, Tadeuszowi Krońskiemu[5], rozpowszechniło się w obiegu publicystycznym i historycznym
uwagi:
określenie często ujmowane w cudzysłowy dla podkreślenia przytoczenia lub użycia w znaczeniu ironicznym; zobacz też: Indeks:Polski - Związki frazeologiczne
tłumaczenia:
źródła:
  1. Stanisław Kuziński Konieczność historyczna a wolność jednostki, serwis "Przegląd Socjalistyczny", dostęp 2010-12-08
  2. Jacek Żakowski Ginące plemię, "Polityka" nr 37 (2722), 2009-09-12; s. 16-18
  3. Gustaw Herling-Grudziński Dziennik pisany nocą. 1997-1999, Czytelnik, Warszawa 2000, s. 195
  4. Czesław Miłosz użył tego określenia, pisząc o swojej książce Zniewolony umysł – »Książka miała za temat „ukąszenie heglowskie”, na które w naszym stuleciu są narażone ludzkie umysły, ledwie podniosą się nad poziom błogosławionej naiwności.« (Ogród nauk. Biesy, Norbertinum, Lublin 1991, s. 120)
  5. Włodzimierz Kuligowski Najczęściej wracam do Llosy, serwis TeologiaPolityczna.pl, dostęp 2010-12-08