tłuszcz

tłuszcz (język polski)

tłuszcz (1.2)

tłuszcze (1.3)

wymowa:

IPA: [twuʃt͡ʃ], AS: [tu̯ušč] ​

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) chem. zwyczajowa nazwa grupy związków organicznych: lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych; zob. też tłuszcze w Wikipedii

(1.2) biol. pot. tkanka tłuszczowa składająca się w dużym stopniu z tłuszczów (1.1)

(1.3) spoż. substancja uzyskana z tkanki tłuszczowej roślinnej lub zwierzęcej, mająca szerokie zastosowanie zwłaszcza w przemyśle spożywczym; zob. też tłuszcze jadalne w Wikipedii

(1.4) daw. środ. polit. nielegalny transport materiałów agitacyjnych

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	tłuszcz	tłuszcze
dopełniacz	tłuszczu	tłuszczów
celownik	tłuszczowi	tłuszczom
biernik	tłuszcz	tłuszcze
narzędnik	tłuszczem	tłuszczami
miejscownik	tłuszczu	tłuszczach
wołacz	tłuszczu	tłuszcze

przykłady:

(1.2) Masz sporą nadwagę, musisz więc spalić trochę tłuszczu.

(1.3) Jajecznicę można w zasadzie smażyć na dowolnym tłuszczu.

składnia:

kolokacje:

(1.3) tłuszcz zwierzęcy / roślinny / mieszany

synonimy:

(1.2) sadło

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

(1.1) lanolina, wosk, kwas tłuszczowy, lipid, steroid, steryd, jojoba, parafina, skwalen, spermacet, karoten, carnauba

(1.3) sadło, smalec, olej, frytura, łój, ceres, margaryna, oliwa, masło, ghi, tran, masło orzechowe, masło kokosowe, gęsi smalec

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. tłuścioch m, tłuszczak m, tłuszcza ż, natłuszczanie n, natłuszczenie n, przetłuszczanie n, przetłuszczenie n, tłustosz m, odtłuszczanie n, odtłuszczenie n

zdrobn. tłuszczyk m

czas. natłuszczać ndk., natłuścić dk., przetłuszczać ndk., przetłuścić dk., odtłuszczać ndk., odtłuścić dk.

przym. tłusty, tłuszczowy, tłuściutki, tłuściuteńki, tłustawy, beztłuszczowy, otłuszczony

przysł. tłusto

związki frazeologiczne:

obrastać tłuszczem / obrosnąć w tłuszcz

etymologia:

(1.1) prasł. *tl̥ščь (< *tl̥st-jь)

(1.4) to samo oznaczał wyraz tran, który jest tłuszczem

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) fat; (1.2) fat; (1.3) fat, grease
• arabski: (1.1) دهن m (duhn), شحم m (šaḥm)
• baskijski: (1.?) gantz; (1.3) koipe
• białoruski: (1.2) тлушч m; (1.3) тлушч m
• chorwacki: (1.?) mast ż
• czeski: (1.1) tuk m
• duński: (1.1) fedt n, fedtstof n; (1.2) fedt n; (1.3) fedt n
• esperanto: (1.?) graso; (1.3) graso
• francuski: (1.?) graisse, friture, huile
• gudźarati: (1.1) ચરબી ż (carabī)
• hiszpański: (1.?) grasa ż; (1.3) grasa ż
• kaszubski: (1.?) tłëst m
• łaciński: (1.3) arvina ż
• niemiecki: (1.?) Fett n; (1.3) Fett n
• norweski (bokmål): (1.1) fett n; (1.3) fett n
• ormiański: (1.?) ճարպ (ch'arp)
• rosyjski: (1.1) жир m; (1.2) жир m; (1.3) жир m
• słowacki: (1.1) tuk m
• suahili: (1.?) mafuta
• szwedzki: (1.1) fett n; (1.3) fett n
• tuvalu: (1.1) gako; (1.3) gako, hinu
• tybetański: (1.2) ཞག (zhag)
• ukraiński: (1.?) жир m; (1.3) жир m
• węgierski: (1.1) zsír; (1.2) zsír; (1.3) zsír
• wilamowski: (1.?) fettys n; (1.3) fettys n
• włoski: (1.1) grasso m

źródła: