Aneks:Język baszkirski - Zaimki zwrotne

W języku baszkirskim istnieje jeden zaimek zwrotny үҙ, któremu w języku polskim odpowiada (w zależności od kontekstu) sam, swój lub siebie. Podobnie jak większość wyrazów baszkirskich, należących do imiennych części mowy, zaimek ten ma formy przynależnościowe (dzierżawcze) i odmienia się przez przypadki, nie posiada natomiast form predykatywnych.

Użycie poszczególnych form zaimka zwrotnego

edytuj

Forma słownikowa

edytuj

Forma słownikowa (mianownik liczby pojedynczej) ma tylko jedno znaczenie — swój (swoja, swoje), i wymaga stosowania po sobie imienia w formie dzierżawczej. Ze względu na ten ostatni fakt, forma słownikowa zaimka dzierżawczego nie odmienia się przez przypadki (i tym przypomina przymiotniki — nie mogą one się odmieniać, jeśli są stosowane w pozycji przed rzeczownikiem).

Оҙаҡ ваҡыттарға больница биналарына ябылғанлыҡтан, беҙҙең үҙ мөхитебеҙ, үҙ тормошобоҙ, үҙ мәшәҡәттәребеҙ барлыҡҡа киләPonieważ od dłuższego czasu zamknięto nas w szpitalu, pojawiło się nasze własne środowisko, życie, kłopoty.

Formy dzierżawcze

edytuj

Formy dzierżawcze zaimka zwrotnego (үҙем, үҙең itd.) mają znaczenie "ja sam", "ty sam" itp.; "mnie, ciebie, siebie samego" itp., i mogą się odmieniać przez przypadki:

Przypadek / Formaizafet (3. os. lp / lm)1. os. lp2. os. lp1. os. lm2. os. lm
mianownik үҙеүҙемүҙеңүҙебеҙүҙегеҙ
posessivus үҙенеңүҙемдеңүҙеңдеңүҙебеҙҙеңүҙегеҙҙең
celownik үҙенәүҙемәүҙеңәүҙебеҙгәүҙегеҙгә
biernik үҙенүҙемдеүҙеңдеүҙебеҙҙеүҙегеҙҙе
miejscownik үҙендәүҙемдәүҙеңдәүҙебеҙҙәүҙегеҙҙә
ablatyw үҙенәнүҙемдәнүҙеңдәнүҙебеҙҙәнүҙегеҙҙән
przymiotnik przynależnościowy үҙенекеүҙемдекеүҙеңдекеүҙебеҙҙекеүҙегеҙҙеке
przymiotnik lokatywny үҙендәгеүҙемдәгеүҙеңдәгеүҙебеҙҙәгеүҙегеҙҙәге
esyw үҙендәйүҙемдәйүҙеңдәйүҙебеҙҙәйүҙегеҙҙәй
terminatyw үҙенәсәүҙемәсәүҙеңәсәүҙебеҙгәсәүҙегеҙгәсә

Formy abesywne (z sufiksem -һеҙ), choć formalnie mogą być utworzone, nie są używane w tekstach baszkirskich.