Aneks:Język irlandzki - ortografia

Litery alfabetu irlandzkiego edytuj

A B C D E F G H I L M N O P R S T U
a b c d e f g h i l m n o p r s t u

Pozostałe litery edytuj

Pozostałe litery alfabetu łacińskiego (j, k, q, v, w, x, y, z) są bardzo rzadko używane. Zdarzają się sporadycznie w najnowszych zapożyczeniach i wyrazach onomatopeicznych oraz w terminologii naukowej.

Nazwy liter alfabetu edytuj

Dziś pod wpływem języka angielskiego nazwy liter (kiedy np. trzeba przeliterować jakieś słowo) alfabetu irlandzkiego brzmią tak jak w języku angielskim z wyjątkiem litery A/a, której nie wymawia się jak ang. a IPA/eɪ/, lecz irl. IPA/ɑː/.

Znaki diakrytyczne edytuj

Jedynym znakiem diakrytycznym jest znak akcentu akutowego ( ´ ), po irlandzku nazywany síneadh fadaznak długości lub w skrócie fada. Stosuje się go do oznaczenia samogłoski długiej z natury a nie miejsca akcentu (przycisku) wyrazowego, np.: Á É Í Ó Úá é í ó ú.

Litera H edytuj

Podstawową funkcją tej litery we współczesnej ortografii irlandzkiej jest oznaczanie lenicji (patrz: lenicja w Wikipedii) i zapisuje się ją po spółgłosce, która uległa temu procesowi, np.: irl. bean IPA/bʲan̻ˠ/ → kobieta = ang. (a) woman | irl. an bhean IPA/ə ˈvʲan̻ˠ/kobieta = ang. the woman.

Czcionka gaelicka edytuj

 
Przykłady różnych stylów pisma gaelickiego
Praktycznie do połowy XX wieku język irlandzki był zapisywany prawie wyłącznie przy pomocy tzw. czcionki gaelickiej (irl.: cló Gaelach lub seanchlóstara czcionka) wywodzącej się ze średniowiecznej półuncjały iroszkockiej (patrz: półuncjała w Wikipedii), której używano w manuskryptach na Wyspach Brytyjskich.
Do oznaczenia lenicji (patrz: lenicja w Wikipedii) stosowano najczęściej kropkę nad spółgłoską, która lenicji uległa.
 
Czcionka gaelicka typu Duibhlinn