Wikisłownikarka:Rovdyr/brudnopis2

Hepburn edytuj

standardowa hiragana edytuj

あ a い i う u え e お o (ya) (yu) (yo)
ka ki ku ke ko きゃ kya きゅ kyu きょ kyo
sa shi su se so しゃ sha しゅ shu しょ sho
ta chi tsu te to ちゃ cha ちゅ chu ちょ cho
na ni nu ne no にゃ nya にゅ nyu にょ nyo
ha hi fu he ho ひゃ hya ひゅ hyu ひょ hyo
ma mi mu me mo みゃ mya みゅ myu みょ myo
ya yu yo
ra ri ru re ro りゃ rya りゅ ryu りょ ryo
wa wi we o
n
ga gi gu ge go ぎゃ gya ぎゅ gyu ぎょ gyo
za ji zu ze zo じゃ ja じゅ ju じょ jo
da ji zu de do ぢゃ ja ぢゅ ju ぢょ jo
ba bi bu be bo びゃ bya びゅ byu びょ byo
pa pi pu pe po ぴゃ pya ぴゅ pyu ぴょ pyo

stadardowa katakana edytuj

ア a イ i ウ u エ e オ o (ya) (yu) (yo)
ka ki ku ke ko キャ kya キュ kyu キョ kyo
sa shi su se so シャ sha シュ shu ショ sho
ta chi tsu te to チャ cha チュ chu チョ cho
na ni nu ne no ニャ nya ニュ nyu ニョ nyo
ha hi fu he ho ヒャ hya ヒュ hyu ヒョ hyo
ma mi mu me mo ミャ mya ミュ myu ミョ myo
ya yu yo
ra ri ru re ro リャ rya リュ ryu リョ ryo
wa wi we o
n
ga gi gu ge go ギャ gya ギュ gyu ギョ gyo
za ji zu ze zo ジャ ja ジュ ju ジョ jo
da ji zu de do ヂャ ja ヂュ ju ヂョ jo
ba bi bu be bo ビャ bya ビュ byu ビョ byo
pa pi pu pe po ピャ pya ピュ pyu ピョ pyo

znaki dodatkowe edytuj

ア a イ i ウ u エ e オ o
イェ ye
ウィ wi ウェ we ウォ wo
va vi ve vo
ヴァ va ヴィ vi vu ヴェ ve ヴォ vo
シェ she
ジェ je
チェ che
ティ ti トゥ tu
テュ tyu
ディ di ドゥ du
デュ dyu
ツァ tsa ツェ tse ツォ tso
ファ fa フィ fi フェ fe フォ fo
フュ fyu ヂュ ju ヂョ jo

elementy fonetyki edytuj

samogłoski długie edytuj

ā
お母さん 【おかあさん】 → okāsan
シャワー → shawā
ī
良い 【いい】 → ii
美味しい 【おいしい】 → oishii
ale
パーティー → pātī
リージョナル → rījonaru
ū
週間 【しゅうかん】 → shūkan
ale
吸う 【すう】 → suu
驟雨 【しゅうう】 → shūu
ē
姉さん 【ねえさん】 → nēsan
ケーキ → kēki
奇麗 【きれい】 → kirei (wym. jako kirē)
名刺 【めいし】 → meishi (mēshi)
ale
目色 【めいろ】 → meiro (me'iro)
メインストリート → meinsutorīto (me'insutorīto)
ō
【おうぎ】 → ōgi
大き 【おおき】 → ōki
コーヒー → kōhī
ale
お降り 【おおりのかた】 → oori no kata
争う 【あらそう】 → arasou

ubezdźwięcznienie samogłosek edytuj

1. Ubezdźwięcznieniu ulegają samogłoski i i u znajdujące się między spółgłoskami bezdźwięcznymi:

 【くさ】 → kúsa „trawa”
汽車 【きしゃ】 → kísha „pociąg”
 【した】 → shíta „dół”

Jeśli jednak na i lub u pada akcent ubezdźwięcznienie może się nie pojawić:

写す 【うつす】 → utsusu „odbijać”
寄宿舎 【きしゅくしゃ】 → kishukúsha „akademik”

Zdarza się, że ubezdźwięcznienie prowadzi do przesunięcia akcentu na sąsiadującą morę. Na przykład w złożonych reduplikowanych przysłówkach akcent zwykle pada na pierwszą sylabę. Jednak jeśli w pierwszej morze i lub u podlega ubezdźwięcznieniu, akcent przechodzi na drugą morę:

ぴかぴか → píkapíka „błyszcząc”
くすくす → kúsukúsu „chichocząc”

2. Samogłoski i i u ulegają ubezdźwięcznieniu w ostatniej morze po bezdźwięcznej spółgłosce w nieakcentowanej pozycji:

無し 【なし】 → nashí „nie”; (ale: 【なし】 → nashi „gruszka”)
です → desú [spójka] (wymawiana w ten sposób na końcu zdania oraz przed spółgłoskami bezdźwięcznymi)

Jeśli w pierwszej morze znajduje się także ubezdźwięczniana samogłoska, występują wahania:

 【きし】 → kíshi „brzeg”, ale 騎士 【きし】 → kíshi „jeździec”

Należy mieć na uwadze, że ubezdźwięcznienie zachowuje długość pojedynczej mory i nie powoduje zlania się sąsiadujących z nią w jedną: z tego powodu nie prawidłowe jest np. wymawianie spójki desú, mającej dwie mory, jako des, które ma jedną morę. Ubezdźwięcznione wersje samogłosek wymawia się w dokładnie takiej samej pozycji aparatu artykulacyjnego za wyłączeniem więzadeł głosowych, które nie wówczas drgają; dodatkowo zwykle głoski te są nieco krótsze od ich dźwięcznych odpowiedników.

połączenia an, in, un, en i on edytuj

Cztery warianty wymowy ん:
1. Na końcu wyrazu, przed samogłoską lub przed spółgłoską frykatywną powietrze swobodnie wydostaje się przez usta i nos jednocześnie:

【そん】 → son „strata”
損益 そんえき → son'eki „przychody i straty”

2. Przed przedniojęzykowymi t, d i n wymawiane jest zwykłe n:

担当 【たんとう】 → tantō „wypełnianie obowiązków”

3. Przed wargowymi m, p i b występuje m:

余り 【あんまり】 → ammari „zbyt”
散歩 【さんぽ】 → sampo „spacer”
今晩 【こんばん】 → komban „dzisiaj wieczorem”

4. Przed spółgłoskami tylnojęzykowymi k, g i ŋ pojawia się tylnojęzykowy wariant:

銀行 【ぎんこう】 → giŋkō „bank”
考える 【かんがえる】 → kaŋŋaeru „myśleć”