Wikisłownikarka:Rovdyr/brudnopis2

Hepburn

standardowa hiragana

あ a	い i	う u	え e	お o	(ya)	(yu)	(yo)
か ka	き ki	く ku	け ke	こ ko	きゃ kya	きゅ kyu	きょ kyo
さ sa	し shi	す su	せ se	そ so	しゃ sha	しゅ shu	しょ sho
た ta	ち chi	つ tsu	て te	と to	ちゃ cha	ちゅ chu	ちょ cho
な na	に ni	ぬ nu	ね ne	の no	にゃ nya	にゅ nyu	にょ nyo
は ha	ひ hi	ふ fu	へ he	ほ ho	ひゃ hya	ひゅ hyu	ひょ hyo
ま ma	み mi	む mu	め me	も mo	みゃ mya	みゅ myu	みょ myo
や ya		ゆ yu		よ yo
ら ra	り ri	る ru	れ re	ろ ro	りゃ rya	りゅ ryu	りょ ryo
わ wa	ゐ wi		ゑ we	を o
				ん n
が ga	ぎ gi	ぐ gu	げ ge	ご go	ぎゃ gya	ぎゅ gyu	ぎょ gyo
ざ za	じ ji	ず zu	ぜ ze	ぞ zo	じゃ ja	じゅ ju	じょ jo
だ da	ぢ ji	づ zu	で de	ど do	ぢゃ ja	ぢゅ ju	ぢょ jo
ば ba	び bi	ぶ bu	べ be	ぼ bo	びゃ bya	びゅ byu	びょ byo
ぱ pa	ぴ pi	ぷ pu	ぺ pe	ぽ po	ぴゃ pya	ぴゅ pyu	ぴょ pyo

stadardowa katakana

ア a	イ i	ウ u	エ e	オ o	(ya)	(yu)	(yo)
カ ka	キ ki	ク ku	ケ ke	コ ko	キャ kya	キュ kyu	キョ kyo
サ sa	シ shi	ス su	セ se	ソ so	シャ sha	シュ shu	ショ sho
タ ta	チ chi	ツ tsu	テ te	ト to	チャ cha	チュ chu	チョ cho
ナ na	ニ ni	ヌ nu	ネ ne	ノ no	ニャ nya	ニュ nyu	ニョ nyo
ハ ha	ヒ hi	フ fu	ヘ he	ホ ho	ヒャ hya	ヒュ hyu	ヒョ hyo
マ ma	ミ mi	ム mu	メ me	モ mo	ミャ mya	ミュ myu	ミョ myo
ヤ ya		ユ yu		ヨ yo
ラ ra	リ ri	ル ru	レ re	ロ ro	リャ rya	リュ ryu	リョ ryo
ワ wa	ヰ wi		ヱ we	ヲ o
				ン n
ガ ga	ギ gi	グ gu	ゲ ge	ゴ go	ギャ gya	ギュ gyu	ギョ gyo
ザ za	ジ ji	ズ zu	ゼ ze	ゾ zo	ジャ ja	ジュ ju	ジョ jo
ダ da	ヂ ji	ヅ zu	デ de	ド do	ヂャ ja	ヂュ ju	ヂョ jo
バ ba	ビ bi	ブ bu	ベ be	ボ bo	ビャ bya	ビュ byu	ビョ byo
パ pa	ピ pi	プ pu	ペ pe	ポ po	ピャ pya	ピュ pyu	ピョ pyo

znaki dodatkowe

ア a	イ i	ウ u	エ e	オ o
			イェ ye
	ウィ wi		ウェ we	ウォ wo
ヷ va	ヸ vi		ヹ ve	ヺ vo
ヴァ va	ヴィ vi	ヴ vu	ヴェ ve	ヴォ vo
			シェ she
			ジェ je
			チェ che
	ティ ti	トゥ tu
		テュ tyu
	ディ di	ドゥ du
		デュ dyu
ツァ tsa			ツェ tse	ツォ tso
ファ fa	フィ fi		フェ fe	フォ fo
	フュ fyu		ヂュ ju	ヂョ jo

elementy fonetyki

samogłoski długie

ā

お母さん 【おかあさん】 → okāsan

シャワー → shawā

ī

良い 【いい】 → ii

美味しい 【おいしい】 → oishii

ale

パーティー → pātī

リージョナル → rījonaru

ū

週間 【しゅうかん】 → shūkan

ale

吸う 【すう】 → suu

驟雨 【しゅうう】 → shūu

ē

姉さん 【ねえさん】 → nēsan

ケーキ → kēki

奇麗 【きれい】 → kirei (wym. jako kirē)

名刺 【めいし】 → meishi (mēshi)

ale

目色 【めいろ】 → meiro (me'iro)

メインストリート → meinsutorīto (me'insutorīto)

ō

扇 【おうぎ】 → ōgi

大き 【おおき】 → ōki

コーヒー → kōhī

ale

お降りの方 【おおりのかた】 → oori no kata

争う 【あらそう】 → arasou

ubezdźwięcznienie samogłosek

1. Ubezdźwięcznieniu ulegają samogłoski i i u znajdujące się między spółgłoskami bezdźwięcznymi:

草　【くさ】 → kúsa „trawa”

汽車　【きしゃ】 → kísha „pociąg”

下　【した】 → shíta „dół”

Jeśli jednak na i lub u pada akcent ubezdźwięcznienie może się nie pojawić:

写す　【うつす】 → utsusu „odbijać”

寄宿舎　【きしゅくしゃ】 → kishukúsha „akademik”

Zdarza się, że ubezdźwięcznienie prowadzi do przesunięcia akcentu na sąsiadującą morę. Na przykład w złożonych reduplikowanych przysłówkach akcent zwykle pada na pierwszą sylabę. Jednak jeśli w pierwszej morze i lub u podlega ubezdźwięcznieniu, akcent przechodzi na drugą morę:

ぴかぴか → píkapíka „błyszcząc”

くすくす → kúsukúsu „chichocząc”

2. Samogłoski i i u ulegają ubezdźwięcznieniu w ostatniej morze po bezdźwięcznej spółgłosce w nieakcentowanej pozycji:

無し 【なし】 → nashí „nie”; (ale: 梨 【なし】 → nashi „gruszka”)

です → desú [spójka] (wymawiana w ten sposób na końcu zdania oraz przed spółgłoskami bezdźwięcznymi)

Jeśli w pierwszej morze znajduje się także ubezdźwięczniana samogłoska, występują wahania:

岸　【きし】 → kíshi „brzeg”, ale 騎士　【きし】 → kíshi „jeździec”

Należy mieć na uwadze, że ubezdźwięcznienie zachowuje długość pojedynczej mory i nie powoduje zlania się sąsiadujących z nią w jedną: z tego powodu nie prawidłowe jest np. wymawianie spójki desú, mającej dwie mory, jako des, które ma jedną morę. Ubezdźwięcznione wersje samogłosek wymawia się w dokładnie takiej samej pozycji aparatu artykulacyjnego za wyłączeniem więzadeł głosowych, które nie wówczas drgają; dodatkowo zwykle głoski te są nieco krótsze od ich dźwięcznych odpowiedników.

połączenia an, in, un, en i on

Cztery warianty wymowy ん:
1. Na końcu wyrazu, przed samogłoską lub przed spółgłoską frykatywną powietrze swobodnie wydostaje się przez usta i nos jednocześnie:

損 【そん】 → son „strata”

損益 そんえき → son'eki „przychody i straty”

2. Przed przedniojęzykowymi t, d i n wymawiane jest zwykłe n:

担当 【たんとう】 → tantō „wypełnianie obowiązków”

3. Przed wargowymi m, p i b występuje m:

余り 【あんまり】 → ammari „zbyt”

散歩 【さんぽ】 → sampo „spacer”

今晩 【こんばん】 → komban „dzisiaj wieczorem”

4. Przed spółgłoskami tylnojęzykowymi k, g i ŋ pojawia się tylnojęzykowy wariant:

銀行 【ぎんこう】 → giŋkō „bank”

考える 【かんがえる】 → kaŋŋaeru „myśleć”