wordowaś

wordowaś (język dolnołużycki)

wymowa:

znaczenia:

czasownik

(1.1) pot. być (przy tworzeniu strony biernej)

(1.2) pot. stawać się

odmiana:

przykłady:

(1.1) Někotare cajtungi su teke zakazane wordowali. → Niektóre gazety zostały także zakazane. (stary tekst)

(1.2) Wón wordujo hyšći raz nan. → On będzie jeszcze raz ojcem.

składnia:

(1.2) wordowaś + przym., wordowaś + rzecz. (M.)

kolokacje:

synonimy:

(1.1-2) byś

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

niem. werden; zapożyczenie to pojawia się już w najstarszych tekstach pisanych w języku dolnołużyckim, na przykład w tłumaczeniu Nowego i Starego Testamentu z XVIII wieku; gramatyka dolnołużycka Hauptmanna z 1761 podaje „hordowasch"/"wordowasch” („sch” to stary zapis „ś”) w tylko jednej funkcji - tworzenia strony biernej. Ponieważ w tym czasie standard pisany dolnołużyckiego nie był rozpowszechniony, przypuszcza się, że „wordowaś” było rozpowszechnione już wtedy w mowie potocznej. Mniej więcej od lat 50. XIX wieku w literackiej dolnołużycczyźnie starano się zastąpić „wordowaś”, jako słowo pochodzenia niemieckiego, stosując „bu” – archaiczną formę aorystu czasownika byś, lub budując stronę bierną normalnie przy użyciu czasownika byś. W XIX stuleciu z literackiego języka górnołużyckiego usunięto podobny czasownik wordować.

uwagi:

składnia jest taka, jak niemieckiego czasownika werden i można przez to niemal dosłownie tłumaczyć zdania z języka niemieckiego (z zastrzeżeniem, że „wordowaś” nie stosowało się nigdy do budowania czasu przyszłego)

źródła: