wiązać
(Przekierowano z wiązać się)
wiązać (język polski)
edytuj- wymowa:
- IPA: [ˈvʲjɔ̃w̃zat͡ɕ], AS: [vʹi ̯õũ̯zać], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• asynch. ą • i → j
-
- znaczenia:
czasownik przechodni
- (1.1) splatać, tworząc węzeł
- (1.2) łączyć przedmioty razem, używając sznura
- (1.3) pakować w chustę związując jej końce
- (1.4) krępować kogoś za pomocą sznura
- (1.5) tworzyć ciąg logiczny prowadzący od czegoś do czegoś, kojarzyć
- (1.6) wojsk. angażować obce oddziały w walkę, uniemożliwiając ich wykorzystanie w innym miejscu
- (1.7) być substancją, elementem zespalającym coś z czymś
- (1.8) tworzyć wiązanie chemiczne
- (1.9) gw. (Bukowina) robić na drutach[1]
czasownik nieprzechodni
- (2.1) jednoczyć ze sobą ludzi
- (2.2) zobowiązywać do czegoś
- (2.3) twardnieć, tężeć, tracić elastyczność
- przykłady:
- (1.1) Nie umiem wiązać krawatów.
- (1.4) Woły wiąże się za rogi, a ludzi za język[2].
- (1.5) Równanie stanu gazu wiąże ze sobą jego temperaturę, ciśnienie i objętość.
- (1.6) Nasz oddział wiązał wroga bojem, podczas gdy inni próbowali zajść go od tyłu.
- (1.7) Ten proszek wiąże brud.
- (2.1) Dzieci wiążą mocniej niż obrączki.
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. wiązka ż, powiązanie n, wiązanka ż, wiązadło n, wiązar m, wiązalnia ż, wiązacz m, wiązaczka ż, więź ż, więzadło n, wiązanie n, związanie n, zawiązanie n
- czas. związać, powiązać, nawiązać, odwiązać, dowiązać, wywiązać się, przewiązać, przywiązać, obwiązać
- przym. wiążący, niepowiązany
- przysł. wiążąco
- związki frazeologiczne:
- chleb najmocniej wiąże człowieka • wiązać koniec z końcem • wiązać stułą
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) tie, bind, bundle; (1.5) link, relate
- arabski: (1.1) عصب
- awestyjski: (1.1) 𐬠𐬀𐬧𐬛𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌; (1.2) 𐬠𐬀𐬧𐬛𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌; (1.3) 𐬠𐬀𐬧𐬛𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌; (1.4) 𐬠𐬀𐬧𐬛𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌
- białoruski: (1.1) вязаць; (1.2) вязаць; (1.4) вязаць
- bułgarski: (1.1) връзвам; (1.2) свързвам; (1.4) връзвам
- chorwacki: (1.1) vezati
- czeski: (1.1) vázat
- dolnołużycki: (1.1) wězaś
- duński: (1.1) binde
- elfdalski: (1.1) binda
- estoński: (1.1) siduma
- fiński: (1.1) solmia
- francuski: (1.1) nouer
- gocki: (1.1) 𐌱𐌹𐌽𐌳𐌰𐌽
- górnołużycki: (1.1) wjazać
- hiszpański: (1.1) anudar
- indonezyjski: (1.1) mengikat
- japoński: (1.1) 結ぶ (むすぶ, musubu); (1.2) 結ぶ (むすぶ, musubu); (1.4) 縛る (しばる, shibaru); (1.5) 結び付ける (むすびつける, musubitsukeru), 関連付ける (かんれんづける, kanrenzukeru)
- kaszubski: (1.1) wiązac; (1.2) wiązac
- kataloński: (1.1) lligar
- koreański: (1.1) 묶다
- litewski: (1.1) rišti; (1.2) rišti; (1.4) rišti; (1.5) sieti, susieti
- łotewski: (1.1) siet
- nepalski: (1.1) बाँध्नु
- niderlandzki: (1.1) knopen
- niemiecki: (1.1) binden; (1.2) binden; (1.3) binden; (1.4) binden; (1.5) binden, verbinden; (1.6) binden; (1.7) binden; (1.8) binden; (2.1) binden, verbinden; (2.2) binden, verbinden; (2.3) binden, verbinden
- norweski (bokmål): (1.1) binde, knytte
- nowogrecki: (1.1) δένω
- portugalski: (1.1) amarrar
- rosyjski: (1.1) вязать, связывать; (1.2) связывать; (1.3) завязывать; (1.4) связывать; (1.5) связывать
- rumuński: (1.1) a lega
- serbski: (1.1) везати (vezati)
- słowacki: (1.1) viazať
- słoweński: (1.1) vezati
- staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) вѧзати / ⰲⱔⰸⰰⱅⰻ (vęzati)
- szwedzki: (1.1) knyta, binda
- turecki: (1.1) bağlamak; (1.2) bağlamak; (1.3) bağlamak; (1.4) bağlamak
- ukraiński: (1.1) в'язати; (1.2) в'язати; (1.3) в'язати; (1.4) в'язати
- waloński: (1.1) noukî
- węgierski: (1.1) köt
- wietnamski: (1.1) thắt
- wilamowski: (1.1) bynda; (1.2) bynda; (1.3) bynda; (1.4) bynda; (1.5) bynda, ; (1.6) bynda; (1.7) bynda; (1.8) bynda; (2.1) bynda; (2.2) bynda; (2.3) bynda, bynda
- włoski: (1.1) annodare
- źródła:
- ↑ Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 234; dostęp: 26 listopada 2018.
- ↑ przysłowie greckie