trzeźwy

trzeźwy (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈṭʃɛʑvɨ], AS: [ṭšeźvy], zjawiska fonetyczne: utr. dźw.• udziąs.

​

znaczenia:

przymiotnik jakościowy

(1.1) niepijany

(1.2) przytomny, rozbudzony

(1.3) kierujący się rozumem, rozsądkiem

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	trzeźwy		trzeźwa	trzeźwe	trzeźwi	trzeźwe
dopełniacz	trzeźwego		trzeźwej	trzeźwego	trzeźwych
celownik	trzeźwemu		trzeźwej	trzeźwemu	trzeźwym
biernik	trzeźwego	trzeźwy	trzeźwą	trzeźwe	trzeźwych	trzeźwe
narzędnik	trzeźwym		trzeźwą	trzeźwym	trzeźwymi
miejscownik	trzeźwym		trzeźwej	trzeźwym	trzeźwych
wołacz	trzeźwy		trzeźwa	trzeźwe	trzeźwi	trzeźwe
stopień wyższy trzeźwiejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik trzeźwiejszy trzeźwiejsza trzeźwiejsze trzeźwiejsi trzeźwiejsze dopełniacz trzeźwiejszego trzeźwiejszej trzeźwiejszego trzeźwiejszych celownik trzeźwiejszemu trzeźwiejszej trzeźwiejszemu trzeźwiejszym biernik trzeźwiejszego trzeźwiejszy trzeźwiejszą trzeźwiejsze trzeźwiejszych trzeźwiejsze narzędnik trzeźwiejszym trzeźwiejszą trzeźwiejszym trzeźwiejszymi miejscownik trzeźwiejszym trzeźwiejszej trzeźwiejszym trzeźwiejszych wołacz trzeźwiejszy trzeźwiejsza trzeźwiejsze trzeźwiejsi trzeźwiejsze
stopień najwyższy najtrzeźwiejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najtrzeźwiejszy najtrzeźwiejsza najtrzeźwiejsze najtrzeźwiejsi najtrzeźwiejsze dopełniacz najtrzeźwiejszego najtrzeźwiejszej najtrzeźwiejszego najtrzeźwiejszych celownik najtrzeźwiejszemu najtrzeźwiejszej najtrzeźwiejszemu najtrzeźwiejszym biernik najtrzeźwiejszego najtrzeźwiejszy najtrzeźwiejszą najtrzeźwiejsze najtrzeźwiejszych najtrzeźwiejsze narzędnik najtrzeźwiejszym najtrzeźwiejszą najtrzeźwiejszym najtrzeźwiejszymi miejscownik najtrzeźwiejszym najtrzeźwiejszej najtrzeźwiejszym najtrzeźwiejszych wołacz najtrzeźwiejszy najtrzeźwiejsza najtrzeźwiejsze najtrzeźwiejsi najtrzeźwiejsze

przykłady:

(1.1) Wrócił do domu zupełnie trzeźwy.

(1.2) Budził się zawsze trzeźwy i wesoły.

(1.3) Miał trzeźwy umysł.

składnia:

kolokacje:

(1.2) trzeźwy umysł • trzeźwe spojrzenie

synonimy:

antonimy:

(1.1) pijany, wstawiony, spity, na bani

(1.2) nieprzytomny, oszołomiony

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. trzeźwość ż, trzeźwa ż, trzeźwienie n, wytrzeźwienie n

czas. trzeźwieć ndk., wytrzeźwieć dk.

przysł. trzeźwo

związki frazeologiczne:

trzeźwy jak świnia

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) sober
• arabski: (1.2) معتدل
• białoruski: (1.1) цвярозы; (1.3) цвярозы
• duński: (1.1) ædru, sober, upåvirket
• esperanto: (1.1) sobra; (1.2) rekonscigi (1.3) sobra
• hiszpański: (1.1) sobrio; (1.2) despejado, lúcido; (1.3) sensato, juicioso
• islandzki: (1.1) algáður, ódrukkinn, edrú
• jidysz: (1.1) ניכטער (nichter); (1.2) ניכטער (nichter); (1.3) ניכטער (nichter), קלאָר (klor)
• łaciński: (1.1) sobrius
• niderlandzki: (1.1) nuchter, sober; (1.3) bedachtzaam
• niemiecki: (1.1) nüchtern; (1.3) nüchtern
• norweski (bokmål): (1.1) edru
• portugalski: (1.2) sóbrio
• rosyjski: (1.1) трезвый; (1.2) трезвый; (1.3) трезвый
• słowacki: (1.1) triezvy; (1.3) triezvy
• szwedzki: (1.1) nykter; (1.3) nykter
• ukraiński: (1.1) тверезий; (1.3) тверезий
• węgierski: (1.1) józan; (1.3) józan
• włoski: (1.1) lucido; (1.2) sobrio

źródła: