transcendencja (język polski) edytuj

wymowa:
IPA[ˌtrãw̃sʦ̑ɛ̃nˈdɛ̃nʦ̑ʲja], AS[trãũ̯scẽndncʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.samogł.+n/m+szczelin.akc. pob. ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) filoz. istnienie poza czymś, w szczególności istnienie przedmiotu poznania poza umysłem poznającym
(1.2) teol. istnienie Boga i świata duchowego poza światem uznanym za stworzony; zob. też transcendencja (religia) w Wikipedii
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
(1.1) Lem zadawał pytania o rolę konieczności i przypadku w przyrodzie i w ludzkiej egzystencji, o przyszłe drogi rozwoju technologii i ich konsekwencje dla człowieka, o istnienie Boga i transcendencji, o możliwości komunikowania się z Obcymi z kosmosu itd.[2]
(1.2) Dzięki wcieleniu Syna Bożego stała się możliwa komunia między Bogiem i Jego stworzeniem, która wcześniej wydawała się sprzeczna z Boską transcendencją.[3]
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
(1.1) immanencja
(1.2) immanencja
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. transcendentalista m, transcendentalistka ż, transcendentalizm m, transcendentalność ż, transcendentność ż
przym. transcendentalistyczny, transcendentalny, transcendentny
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) niem. Transzendenz[4] < łac.[5]
(1.2) łac. transcendens < łac. transcendĕre
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1.   Hasło „transcendencja” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
  2. Krzysztof Lubczyński, Obcy, Trybuna, 2006
  3. Andrzej Czaja, Benedykta XVI wizja Kościoła jako komunii, Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie, 13 (2008).
  4.   Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  5. Stanisław Makowski, Romantyzm, WSiP, Warszawa 1995, s. 141.