szczyt (1.1)
szczyt (1.2) dachu
szczyt (1.3)
szczyt (1.4) na autostradzie
szczyt (1.8)
szczyt (1.10)
szczyt (1.11)
wymowa:
IPA: [ʃt͡ʃɨt], AS: [ščyt]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) najwyższy punkt góry
(1.2) najwyższy punkt dowolnej rzeczy
(1.3) przen. obrady ważnych osób
(1.4) przen. godziny największego nasilenia ruchu lub poboru energii
(1.5) przen. górna granica czegoś (zwykle niematerialnego)
(1.6) przen. orgazm
(1.7) hist. książk. ogólne określenie średniowiecznej tarczy piechoty i jazdy[1]; zob. też tarcza (uzbrojenie) w Wikipedii
(1.8) wojsk. podn. rycerska tarcza bojowa i turniejowa, na której umieszczano herb rodowy[2][3]
(1.9) st.pol. obrona[4]
(1.10) archit. trójkątne zamknięcie elewacji pomiędzy dwiema połaciami dachu
(1.11) archit. ozdobne, zwężające się ku górze, zwieńczenie portalu, ryzalitu lub innego elementu architektonicznego
odmiana:
(1.1-6)
przykłady:
(1.1) Alpiniści zdobyli już chyba wszystkie szczyty Ziemi!
(1.3) Na ostatnim szczycie rozmawiali premierzy wszystkich państw europejskich.
(1.4) Nie lubię jeździć do pracy w godzinach szczytu.
(1.5) Palenie w łóżku jest szczytem głupoty.
(1.6) Moja sąsiadka bardzo głośno krzyczy, gdy ma szczyt.
(1.7) Zwarte w szeregu wojska szczyty tworzyły jakby ścianę przeciw pociskom nieprzyjaciela, a podniesione w górę nad głowami wojska, jakby dach broniły od pocisków z wierzchu[5].
(1.8) Owe trzy włócznie krzyżackie, które mężnego rycerza przebodły, wziął on był sobie do szczytu, a stary swój w Krakowie przemalować kazał[6].
(1.10) W szczycie budynku znajdowały się dwa małe okienka.
(1.11) Renesansowe szczyty często ujęte z boków w spływy wolutowe.
składnia:
(1.2) szczyt + D.
(1.5) szczyt + D.
kolokacje:
(1.1) zdobyć szczyt • spaść ze szczytu
(1.3) brać udział w szczycie
(1.4) godziny szczytu
(1.5) szczyt absurdu / bezczelności / osiągnięć / …
synonimy:
(1.1) wierzchołek
(1.2) czubek
(1.6) szczytowanie
(1.7) puklerz, pawęż paiż
(1.8) tarcz
antonimy:
(1.1) dół
hiperonimy:
hiponimy:
(1.11) fronton, przyczółek, naczółek
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. szczytówka ż, szczytowanie n, szczytnik m, szczycenie n, szczycik mrz
czas. szczycić ndk., szczytować ndk.
przym. szczytowy, szczytówkowy
przysł. szczytowo
związki frazeologiczne:
szczyt wszystkiegoszczyt szczytów
etymologia:
rus. щитzasłona, ochrona
uwagi:
tłumaczenia:
(1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: orgazm
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „szczyt” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „szczyt” w: Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, 1900–1903.
  3. Włodzimierz Kwaśniewicz, 1000 słów o broni białej i uzbrojeniu ochronnym, Wyd. MON, Warszawa 1981, s. 243.
  4. Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 40.
  5. Wilhelm Bogusławski, Dzieje Słowiańszczyzny północno-zachodniej do połowy XIII w., Poznań, 1889, s. 662.
  6. Józef I. Kraszewski, Jelita, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1959, s. 232.