strzelba
strzelba (język polski)
edytuj
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) długa śrutowa broń myśliwska[1]; zob. też strzelba w Wikipedii
- (1.2) daw. jakakolwiek broń palna[2]
- (1.3) daw. ogół broni palnej[2][3]
- (1.4) daw. czynność strzelania[4][2][3]
- (1.5) daw. łow. polowanie[2]
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik strzelba strzelby dopełniacz strzelby strzelb celownik strzelbie strzelbom biernik strzelbę strzelby narzędnik strzelbą strzelbami miejscownik strzelbie strzelbach wołacz strzelbo strzelby
- przykłady:
- (1.1) Łatwo się było domyśleć, że Kali mówi nie o pentarkach, lecz o grubszej jakiejś zwierzynie; ukazawszy bowiem strzelbę Stasia przyłożył następnie palce do głowy na znak, że jest to zwierzyna rogata[5].
- (1.1) Brat mój, Kazio, który korzystając z wakacji, całe dnie przesiadywał za domem, w stajniach, w lesie, ze strzelbą na koniu lub na łodzi, w tej chwili właśnie ujeżdżał pod wierzch na podwórzu folwarcznym młode konie ze stadniny[6].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) amunicja do strzelby • lufa strzelby • ładować strzelbę • nabić strzelbę • rozładowywać strzelbę • strzelba gładkolufowa / samopowtarzalna • trzymać strzelbę w ręce / ręku / rękach • wypalić / wydawać strzał ze strzelby • złamać strzelbę
- (1.3) nieustająca strzelba • rozpętać strzelbę
- synonimy:
- (1.1) fuzja
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) broń myśliwska
- hiponimy:
- (1.1) dubeltówka, dwururka, jednorurka, gołębiarka, kapiszonówka, pistonówka, ptaszniczka, pot. obrzyn, wł. lupara, hist. arnautka, bałabanówka, berdebuska, cieszynka, czeczenka, damascenka, dziwerówka, lankastrówka, lefoszówka, lepażówka, sagalasówka
- (1.2) bok, dwojak czworak, dryling, ekspres, fierling, flinta, guldynka, iglicówka, janczarka, kniejówka, kurkówka, merkel, nadlufka, odprzodówka, odtylcówka, repetier, sztucer, trójlufka, winchester
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. strzelec m, strzelanie n, strzelanka ż, strzelanina ż, strzelenie n
- czas. strzelać
- przym. strzelecki
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Broń
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) shotgun
- białoruski: (1.1) стрэльба ż
- czeski: (1.1) puška ż
- duński: (1.1) haglgevær n, haglbøsse w, bøsse w
- hiszpański: (1.1) escopeta ż
- niemiecki: (1.1) Flinte ż, Büchse ż
- rosyjski: (1.1) ружьё n; (1.4) стрельба ż
- suahili: (1.1) bunduki
- ukraiński: (1.1) рушни́ця ż
- wilamowski: (1.1) byks
- włoski: (1.1) fucile m, schioppo m
- wolof: (1.1) fetal
- źródła:
- ↑ Marek P. Krzemień, 1000 słów o łowiectwie, Warszawa 1986, s. 138.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3
Hasło „Strzelba” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VI: S-Ś, Warszawa 1900–1927, s. 475.
- ↑ 3,0 3,1 Hasło „strzelba” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ 4,0 4,1 Halina Kurkowska, O zmianach znaczeń wyrazów, „Poradnik Językowy” z. 3, 1949, s. 12.
- ↑ Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy.
- ↑ H. Sienkiewicz, Hania.
- ↑ Hasło „strzelba” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
