sokół
sokół (język polski)
edytuj- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- (1.1) ornit. ptak drapieżny o silnej budowie ciała, wąskich i krótkich skrzydłach, mocnym hakowatym dziobie oraz ostrych szponach; zob. też sokoły w Wikipedii
- (1.2) hist. wojsk. małokalibrowe działo z XVII-XVIII wieku
- (1.3) lotn. śmigłowiec typu „Sokół”; zob. też PZL W-3 Sokół w Wikipedii
- (1.4) mot. polski motocykl marki „Sokół”; zob. też Sokół (motocykl) w Wikipedii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (2.1) hist. członek Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”
- (2.2) przen. dzielny, odważny człowiek
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik sokół sokoły dopełniacz sokoła sokołów celownik sokołowi sokołom biernik sokoła sokoły narzędnik sokołem sokołami miejscownik sokole sokołach wołacz sokole sokoły - (2.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik sokół sokoli dopełniacz sokoła sokołów celownik sokołowi sokołom biernik sokoła sokołów narzędnik sokołem sokołami miejscownik sokole sokołach wołacz sokole sokoli depr. M. i W. lm: (te) sokoły[1]
- przykłady:
- (1.1) Sokół jest ptakiem drapieżnym.
- (1.1) Blanka poluje z sokołem jak jej matka i babka.
- (1.3) Czechy zakupiły dziesięć sokołów ze Świdnika.
- (1.4) Silniki do sokołów produkowano w Ustroniu.
- (2.1) Po południu na salę przychodzą sokoli z Wadowic.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) sokół afrykański • sokół australijski • sokół białogardły • sokół białorzytny • sokół brunatny • sokół ciemny • sokół czarny • sokół maskowy • sokół nowozelandzki • sokół preriowy • sokół rdzawobrewy • sokół rdzawobrzuchy • sokół rudogardły • sokół rudogłowy • sokół siwy • sokół skalny • sokół śniady • sokół wędrowny • łowy z sokołem
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) ptak
- (1.2) działo
- (1.3) śmigłowiec
- (1.4) motocykl
- (2.1) sportowiec
- (2.2) człowiek
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. sokolik mzw, sokolę n, sokolątko n, sokolczyk mzw, sokolnictwo n, sokolnik mos, sokolniczka ż, sokolstwo n, sokołowate lm nmos, sokołowe lm nmos, sokoły lm nmos, sokółeczka ż, Sokółka ż, Sokółki lm nmos
- przym. sokoli
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- prasł. *sokolъ; ze względu na fakt, że ptaki te były wykorzystywane w polowaniach, można dopuścić związek z prasł. *sočiti → ścigać, tropić[2]
- por. białor. сокал, bułg. сокол, chorw. sokol, czes. sokol, ros. сокол, słc. sokol, ukr. со́кіл.
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ptaki
- nie mylić z: cokół
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) falcon
- arabski: (1.1) صقر, شاهين
- baskijski: (1.1) belatz
- białoruski: (1.1) сокал m
- bułgarski: (1.1) сокол m
- chorwacki: (1.1) sokol m
- czeski: (1.1) sokol m
- duński: (1.1) falk w
- esperanto: (1.1) falko
- francuski: (1.1) faucon m
- hiszpański: (1.1) halcón m
- ido: (1.1) falkono
- interlingua: (1.1) falcon
- islandzki: (1.1) fálki m, valur m
- kazachski: (1.1) сұңқар
- litewski: (1.1) sakalas m
- łaciński: (1.1) falco
- mongolski: (1.1) шонхор
- niderlandzki: (1.1) valk
- niemiecki: (1.1) Falke m
- norweski (bokmål): (1.1) falk m
- norweski (nynorsk): (1.1) falk m
- nowogrecki: (1.1) γεράκι n
- rosyjski: (1.1) сокол m
- słowacki: (1.1) sokol m
- staroegipski: (1.1) (bỉk)
- szwedzki: (1.1) falk w
- ukraiński: (1.1) сокіл m; (2.2) сокіл m
- węgierski: (1.1) sólyom
- włoski: (1.1) falco m
- źródła:
- ↑ Hasło „sokół” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ Hasło „sokół” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.