pudło (język polski) edytuj

 
pudło (1.1)
 
pudło (1.3) gitary
 
pudła (1.5)
 
samochód z pudłem (1.8)
 
łyżwiarze na pudle (1.10)
wymowa:
IPA[ˈpudwɔ], AS[pudu̯o]
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) duże pudełko
(1.2) zawartość pudła (1.1)
(1.3) muz. pot. część instrumentu wzmacniająca dźwięk
(1.4) pot. więzienie
(1.5) chybiony strzał
(1.6) przen. nietrafione przedsięwzięcie
(1.7) obraź. starsza kobieta
(1.8) mot. tylna część pojazdu do przewożenia osób lub towarów
(1.9) mot. pot. stary lub zepsuty pojazd
(1.10) pot. podium dla zwycięzców sportowych
odmiana:
(1)
przykłady:
(1.1) Spakuj mi te klamoty w jakieś duże pudło.
(1.2) Miałem do przeczytania kilkanaście pudeł dokumentów.
(1.3) Po tym wypadku z jej wiolonczeli pozostał właściwie tylko gryf, pudło zostało roztrzaskane na drzazgi.
(1.4) Ziutek wdał się w jakąś bójkę na noże i trafił na parę lat do pudła.
(1.5) Mimo że nasz biatlonista biegł dziś bardzo dobrze, to, z powodu kilku pudeł na strzelnicy, zajął odległą pozycję.
(1.6) Ta nowa inwestycja Romana okazała się pudłem, stracił sporo pieniędzy.
(1.7) Znowu przyszło to stare pudło i ględziło mi cały wieczór.
(1.8) Zaczął się ten powóz zmagać w powodzi, to pudłem, to kołami do góry.[1]
(1.9) Stasiek ma przyjechać po nas o ósmej, pod warunkiem, że mu to jego pudło odpali.
(1.10) Małysz po raz kolejny stanął na pudle.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) karton; gw. (Śląsk Cieszyński i Górny Śląsk) szachtla
(1.4) pot. paka, pot. przest. koza, wulg. pierdel
(1.6) pomyłka, niewypał
(1.8) paka
(1.9) gruchot, rzęch, rupieć, grat
antonimy:
(1.5) strzał w dziesiątkę, trafiony-zatopiony
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. pudełeczko n; zdrobn. pudełko
rzecz. pudłowanie
przym. pudłowaty, pudełkowaty
czas. pudłować, spudłować, zapudłować
związki frazeologiczne:
bez pudła
(1.4) iść do pudłasiedzieć w pudle
(1.7) stare pudło
(1.10) stawać na pudle
etymologia:
śwn. pudel[2] z wyjątkiem (1.5-1.6) niem. Pudel (zły rzut w kręglach)[3]
(1.7) kalka niemieckiego Schachtel
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. S. Żeromski: Ponad śnieg bielszym się stanę…
  2.   Hasło „I pudło” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3.   Hasło „II pudło” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.