przenosić (język polski) edytuj

 
oni przenoszą (1.1) pudła
 
ona przenosi (1.3) rysunek na papier
 
cyfry dziesiątek przenoszone (1.19) do sumy kolejnych
wymowa:
IPA[pʃɛ̃ˈnɔɕiʨ̑], AS[pšẽnośić], zjawiska fonetyczne: zmięk.utr. dźw.nazal. ?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. przenieść)

(1.1) przemieszczać coś niosąc
(1.2) umieszczać coś lub kogoś w innym miejscu lub warunkach
(1.3) kopiować z jednego egzemplarza, lub nośnika na inny
(1.4) zmieniać wyznaczoną datę
(1.5) jęz. umieszczać część wyrazu w kolejnej linijce
(1.6) inform. kopiować, następnie usuwając z poprzedniej lokalizacji
(1.7) biol. rozszerzać obszar występowania danego gatunku, przemieszczając jego osobniki
(1.8) praw. udzielać komuś swoich praw, jednocześnie samemu je tracąc
(1.9) ekon. lokować środki w innym miejscu
(1.10) med. w odniesieniu do ciąży: być w niej dłużej niż wynikałoby z daty poczęcia
(1.11) med. w odniesieniu do dziecka: urodzić je później, niż wynikałoby z daty poczęcia
(1.12) fiz. w odniesieniu do oddziaływania: być kwantem jego pola
(1.13) fiz. posiadać określoną właściwość, podlegającą prawom zachowania
(1.14) elektron. przetwarzać, wzmacniać, lub odtwarzać dane pasmo częstotliwości
(1.15) chem. fiz. elektron. transportować przy udziale pewnego nośnika (substancji, fali nośnej, itp.).
(1.16) w odniesieniu do uczuć: zmieniać obiekt uczucia
(1.17) psych. rzutować nieuświadomione myśli, uczucia i wzorce zachowania na psychoterapeutę; zob. też przeniesienie (psychologia) w Wikipedii
(1.18) w odniesieniu do rozumowania, schematu zachowania: stosować w nowym kontekście
(1.19) mat. stosować przy obliczaniu kolejnej cyfry wartość zapamiętaną przy obliczaniu cyfry poprzedniej (np. podczas dodawania lub odejmowania)
(1.20) mat. przekształcać równanie lub nierówność tak, aby określone wyrażenie znalazło się po drugiej stronie
(1.21) ekon. przemieszczać zapis księgowy do innej kolumny, strony, konta, lub księgi
(1.22) med. o chorobie: rozprzestrzeniać
(1.23) o wzroku, spojrzeniu: zmieniać obiekt, na który się patrzy
(1.24) daw. wywyższać
(1.25) daw. przekraczać (nadal jest używany w języku prawniczym)
(1.26) daw. preferować
(1.27) daw. przewyższać
(1.28) książk. skłaniać kogoś do wyobrażania sobie lub przypominania innych czasów lub miejsc

czasownik nieprzechodni niedokonany

(2.1) wojsk. łow. o pocisku: przelatywać dalej niż wyznaczony cel
(2.2) wojsk. łow. o broni lub strzelcu: strzelać dalej niż wyznaczony cel

czasownik przechodni dokonany (ndk. brak)

(3.1) rzad. ponosić jakiś czas[1]

czasownik zwrotny niedokonany przenosić się (dk. przenieść się)

(4.1) zmieniać miejsce pobytu
(4.2) zmieniać szkołę, pracę, lub inne miejsce, do którego regularnie się uczęszcza
(4.3) zostać umieszczonym w innym miejscu lub warunkach
(4.4) rozprzestrzeniać się
(4.5) biol. o gatunku: zmieniać obszar występowania
(4.6) elektron. o sygnale lub paśmie: być przetwarzanym, wzmacnianym lub odtwarzanym
(4.7) o uczuciach: zmieniać obiekt
(4.8) w odniesieniu do rozumowania, schematu zachowania: dawać się zastosować w innym kontekście
(4.9) o wzroku, spojrzeniu: zmieniać obiekt, na który jest skierowane
(4.10) daw. zmieniać pana
(4.11) książk. wyobrażać sobie lub przypominać inne czasy lub miejsca

czasownik zwrotny niedokonany przenosić się (dk. brak)

(5.1) daw. stawiać siebie wyżej od innych[1]
odmiana:
(1.1-28) koniugacja VIa
(2.1-2)
(4.1-11, 5.1)
przykłady:
(1.1) Przenoście wazę ostrożnie, jest krucha i cenna.
(1.2) Przenoszę Mariusza do twojego zespołu, niech nie marnuje doświadczenia przy testach.
(1.3) Teraz będziemy przenosili rysunek ze szkicu na płótno.
(1.4) Przenosimy projekt na przyszły tydzień.
(1.5) Nie wolno przenosić słów, dzieląc sylabę na pół.
(1.6) Przenoszę aplikację na nowy serwer.
(1.7) To człowiek przenosił królika do Australii.
(1.8) O ile wiem, dzień przed śmiercią dziadek przenosił prawa do domu na wnuczka.
(1.9) Przenoszę oszczędności do innego banku.
(1.10) Magda przenosiła ciążę o dwa tygodnie.
(1.11) Noworodek przenoszony to noworodek urodzony po czternastu lub więcej dniach po przewidzianym terminie.
(1.12) Foton przenosi oddziaływanie elektromagnetyczne.
(1.13) Elektron przenosi ładunek ujemny.
(1.14) Ten wzmacniacz przenosi pasmo 80-12000 Hz.
(1.15) Cząstki katalizatora przenoszone w strumieniu gazu.
(1.15) Do przeniesienia informacji wystarczy tylko jedna wstęga boczna, więc druga wstęga i fala nośna mogą zostać z sygnału usunięte, co spowoduje, że całość wypromieniowanej mocy przenosi sygnał[2].
(1.16) Ilekroć dostawał kosza, przenosił swą miłość na kolejną dziewczynę.
(1.17) Szkoła freudowska zakłada, że pacjent przenosi swoje dziecięce, negatywne doświadczenia i konflikty na terapeutę, sprawiając, dochodzi do powstania tzw.fantazji przeniesieniowej”.
(1.18) Niektórzy uważają, że nie należy przenosić rozumowania o kapitalizmie w XIX w. na współczesne realia[3].
(1.19) Dodając sześć i pięć przenosisz jeden do cyfry dziesiątek.
(1.20) Przenosząc zmieniamy znak wyrażenia.
(1.21) Przenoszę ten zapis do nowej księgi.
(1.22) Jeden chory przenosi chorobę na następnych.
(1.23) Przenosił wzrok między jednym a drugim, ciężko zdziwiony.
(1.24) Skutkiem tego powinno go się przenosić nad inne osoby, nad biskupa nawet[4]
(1.25) Tyle trudności i przeszkód w robotach […] zaczęły przenosić nad zysk wydatki i przymusiły opuścić kopalnię[5].
(1.25) Jan Walezy, król francuski, założył kawaleryą, w roku 1352, których liczba nie powinna była przenosić nad pięćdziesiąt[6].
(1.25) Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły[7].
(1.26) Inflanty zaczęły wkrótce przenosić rząd szwedzki nad polski, głównie z téj przyczyny, że się uwolniły od Jezuitów i ustało prześladowanie ich wyznania[8].
(1.27) Dawny towarzysz pancerny o pół głowy go przenosił[9].
(1.28) Lektura przenosi czytelnika w magiczny świat dzieciństwa.
(2.1) Ech, zawsze jak widzę dorodnego odyńca, to mi breneka przenosi.
(2.2) Ta strzelba przenosi, trzeba brać poprawkę.
(4.1) Przenosimy się do własnego mieszkania!
(4.2) Przenoszę się do nowej firmy, będę tam kierownikiem.
(4.3) Mariusz przenosi się do mojego zespołu.
(4.4) Gdy jest około 3000 obr/min (trzech tysięcy obrotów na minutę) i więcej to wtedy te basy przenoszą się na całą karoserię[10].
(4.5) Coraz więcej gatunków ptaków przenosi się do miast.
(4.6) Basy kiepsko przenoszą się przez mój wzmacniacz.
(4.7) Jej uczucia przenosiły się coraz bardziej na Włodka.
(4.8) Ten dowód przenosi się na przypadek dowolnych pierścieni przemiennych.
(4.9) Spojrzenie przenosiło się to w górę to w dół.
(4.10) Kodeks francuski […] ogłosił włościan za wolnych, to jest dał im wolność przenosić się s pod jednego pana pod drugiego[11].
(4.11) Ilekroć czuł zniechęcenie, przenosił się myślą do domu, do swej kochanej Anusi.
(5.1) Żadna nie przenosi się nad drugą, nie ma lekkomyślności, próżnowania, fałszu, obmowy, ale przeciwnie rządność, praca i inne cnoty ich rozumem, urodą i posagiem[12].
składnia:
kolokacje:
(1.1) przenosić ciężary
(1.2) przenosić numer
(1.5) przenosić wyraz
(1.10) ciąża przenoszona
(1.12) przenosić oddziaływanie
(1.13) przenosić energię / pęd / ładunek
(1.14) pasmo przenoszenia • charakterystyka przenoszenia
(1.17) fantazja przeniesieniowa
(3.1) przenosić się z miejsca na miejsce
synonimy:
(1.1) przestawiać, przemieszczać, dźwigać, reg. śl. kludzić
(1.3) kopiować
(1.4) odkładać, odraczać, opóźniać, przeciągać, przesuwać, zwlekać
(1.5) dzielić
(1.7) rozprzestrzeniać, roznosić, introdukować
(1.15) transportować
(1.17) projektować, rzutować
(1.18) adaptować, uogólniać, generalizować
(1.22) rozprzestrzeniać
(1.24) wywyższać
(1.25) przekraczać, wynieść więcej
(1.26) preferować, woleć
(2.1-2) przestrzelać
(4.1) przeprowadzać się
(4.2-3) przechodzić
(4.4-5) rozprzestrzeniać się, roznosić się
(5.1) wywyższać się
antonimy:
(1.1-2) zostawać, nie ruszać
(1.10-11, 2.1-2) niedonosić
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. nosiciel mos, noszowy mos, nosze nmos, przenoszenie, przenosiny, przenośnia, nośnia, przenośnik, nośnik, nośna, przenośność, nośność
czas. przenieść, przenaszać, donosić, nanosić, naprzynosić, naznosić, nosić, obnosić, odnosić, podnosić, ponanosić, ponosić, poodnosić, popodnosić, poprzenosić, poprzynosić, poroznosić, powynosić, pozanosić, poznosić, przynosić, roznosić, unosić, wnosić, wynosić, wznosić, zanosić, znosić
przym. przenoszony, przenośny, przenoszeniowy, przeniesieniowy, noszowy
przysł. przenośnie
związki frazeologiczne:
przenosić góryprzenosić się na łono Abrahamaprzenosić się do wiecznościprzenosić się na tamten światprzenosić się na emeryturęprzenosić na ekrandwa razy się przenosić tyle znaczy, co raz się spalić
etymologia:
prze- + nosić
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1   Hasło „przenosić” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. z Wikipedii
  3. z internetu
  4. Kwartalnik historyczny, Tom 20; Tom 1906 - Strona 650
  5. Roczniki, Tom 6, Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk, 1810
  6. Kasper Niesiecki, Jan Nepomucew Bobrowicz: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J., wyd. Breitkopf i Haertel, 1839
  7. Kodeks cywilny, art. 484, § 1
  8. Jędrzej Moraczewski: Dzieje Rzeczypospolitej Polskiej, wyd. N. Kamieński, 1865
  9. Klementyna Tańska-Hoffmanowa: Jan Kochanowski w Czarnolesie: obrazy z końca szesnastego wieku, s. 99
  10. z internetu
  11. Adam Mickiewicz: Pisma, tom 8
  12. Michał Dymitr Krajewski: Woyciech Zdarzynski zycie i przypadki swoie opisujący, tom 1, str. 129